Velayet - Yargıtay Kararları

[Gökhan Kartal]

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2003/1234
K. 2003/2649
T. 27.2.2003

• BOŞANMA ( Tedbir Nafakasının Düşüklüğü-Küçük Çocuğun Velayetinin Kural Olarak Anneye Bırakılması )

• KÜÇÜK ÇOCUĞUN VELAYETİ ( Kural Olarak Anneye Bırakılması-Boşanma )

• TEDBİR NAFAKASI ( Günün Koşulları ve Tarafların Ekonomik ve Sosyal Durumunun Gözetilmesi )

4721/m.4,182, 336

ÖZET : Dava tarihi itibarı ile dokuz yaşındaki küçüğün velayetinin babaya bırakılma sebepleri gerektiği gibi açıklanmadan hüküm kurulması usul ve kanuna aykırıdır.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm velayet ve nafaka yönünden temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1-Tarafların gerçekleşen sosyal ve ekonomik durumlarına, nafakanın niteliğine, günün ekonomik koşullarına göre kadın lehine takdir edilen tedbir nafakası azdır. Mahkemece Türk Medeni Kanunun 4. maddesindeki hakkaniyet ilkesi de dikkate alınarak daha uygun nafakaya hükmedilmesi gerekir. Bu yön gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.

2-Ana yanında kalmasının çocuğun bedeni, fikri, ahlaki gelişmesine engel olacağı yönünde ciddi ve inandırıcı deliller bulunmadığı ve hemen meydana gelecek tehlikelerin varlığı da ispat edilmediği halde ana bakım, şefkatine muhtaç 25.09.1992 doğumlu Faruk’un Türk Medeni Kanununun 182, 336/2 maddeleri uyarınca babanın velayetine bırakılması usul ve kanuna aykırıdır.

3-Davacı dava dilekçesinde boşanmaya karar verilmesini ve yüz milyon nafakaya hükmedilmesini istemiş olmasına göre bu talebi yoksulluk nafakası isteği anlamındadır. Bu nedenle kadın lehine şartları oluştuğundan yoksulluk nafakasına hükmedilmesi gerektiğinin nazara alınmaması usul ve kanuna aykırıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, oybirliğiyle karar verildi.

[Gökhan Kartal]

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2002/3930
K. 2002/4731
T. 4.4.2002
• ÇOCUĞUN KİŞİSEL İLİŞKİSİNİN ENGELLENMESİ ( Aile Bağları ve Fikri Gelişmesini Kötü Etkileyecek Davranışlarında Bulunması - Velayetin Değiştirilmesi )


• VELAYETİN DEĞİŞTİRİLMESİ ( Kişisel İlişkinin Engellenmesi - Çocuğun Aile Bağları ve Fikri Gelişmesini Kötü Etkileyecek Davranışlarında Bulunması )


743/m.149
4721/m.183

ÖZET : Davalının çocuğun davacı ile kişisel ilişkisini engellediği, çocuğun aile bağlarını özellikle fikri gelişmesini kötü etkileyecek bir davranış içerisine girdiği anlaşıldığından, velayetin değiştirilmesine karar verilmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1- Karar başlığında davacının soyadının Efesoy ve Atasoy yazılması doğru görülmemiştir.

2- Davalının celp edilen icra dosyasında kişisel ilişki günlerinde çocuğu bulundurmadığı, değişen adresini dosyaya bildirmediği ve müteaadit araştırmalara rağmen de adresinin bulunamadığı böylece çocuğun davacı ile kişisel ilişkisini engellediği anlaşılmıştır. Davalı, çocuğun aile bağlarını özellikle fikri gelişmesini kötü etkileyecek bir davranış içerisine girmiştir.

Bu durumda velayetin değiştirilmesine ( 743 SK. 149, 4721 SK. 183 ) karar verilmesi gerekirken davanın reddi usul ve kanuna aykırıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple ( BOZULMASINA ), temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, 4.4.2002 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

[Gökhan Kartal]

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2003/1375
K. 2003/2372
T. 24.2.2003


• ANNE BAKIM VE ŞEFKATİNE MUHTAÇ KÜÇÜK ÇOCUK ( Ciddi ve İnandırıcı Deliller BUlunmadan Velayetin Babaya Bırakılamayacağı )

• BOŞANMA ( Anne Bakım ve Şefkatine Muhtaç Küçük Çocuk-Ciddi ve İnandırıcı Deliller BUlunmadan Velayetin Babaya Bırakılamayacağı )

• VELAYET ( Anne Bakım ve Şefkatine Muhtaç Küçük Çocuk-Ciddi ve İnandırıcı Deliller BUlunmadan Babaya Bırakılamayacağı )

4721/m.182, 336

ÖZET : Anne bakım ve şefkatine muhtaç küçük çocuğun velayetinin anne yerine babaya bırakılması, ciddi ve inandırıcı deliller bulunmadığı için usul ve yasaya aykırıdır.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre davalının aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir.

2-Müşterek çocuk 12.5.2001 doğumlu Alper, annenin yaşamını idrak edebilecek yaş ve olgunlukta değildir.

Ana yanında kalmasının çocuğun bedeni, fikri, ahlaki gelişmesine engel olacağı yönünde ciddi ve inandırıcı deliller bulunmadığı ve hemen meydana gelecek tehlikelerin varlığı da ispat edilmediği halde ana bakım, şefkatine muhtaç Alper’in Türk Medeni Kanununun 182, 336/2 maddeleri uyarınca babanın velayetine bırakılması usul ve kanuna aykırıdır.

SONUÇ : Hükmün 2. bentte gösterilen nedenle BOZULMASINA, temyize konu diğer hususların 1. bentte gösterilen nedenle ONANMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, oybirliğiyle karar verildi.

[Gökhan Kartal]

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2003/114
K. 2003/1441
T. 3.2.2003

• VELAYETİN DEĞİŞTİRİLMESİ ( Küçüğün Bakımının İhmal Edilmesi - Velinin Gece Çalışması )

• VELİNİN GECE ÇALIŞMASI ( Küçüğün Bakımının İhmal Edilmesi - Velayet Hakkının Değiştirilmesi )

4721/m.183, 197, 351

ÖZET : Geceleyin çalışarak küçüğün bakımını ihmal edildiğinden velayet hakkının değiştirilmesi talepli davanın kabulü gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Davalı geceleri de çalışması nedeniyle küçükle yeteri kadar ilgilenememiştir.Türk Medeni Kanununun 183. maddesi koşulları oluştuğundan küçüğün velayet hakkının değiştirilmesi ve davacıya verilmesi gerekirken, davanın yazılı gerekçelerle reddi bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenlerine göre sair hususların incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, 03.02.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.

[Gökhan Kartal]

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/2695
K. 2004/3758
T. 25.3.2004

• VELAYETİ ANNEYE VERİLEN MÜŞTEREK ÇOCUK ( Babayla Haftada Üç Gün Şahsi İlişki Kurulmasının Fazla Olması )

• ŞAHSİ İLİŞKİ KURULMASI ( Çocuğun Haftada Üç Gün Baba Yanında Kalmasının Annenin Velayet Görevini Yerine Getirmesini Engelleyeceği )

4721/m.182

ÖZET :Velayeti anneye verilen müşterek çocuk Ladin 1996 doğumludur. Öğrenim çağındadır. Ayın her haftasının Cuma, Cumartesi ve Pazar günlerini baba yanında geçirmesi, onun fikri ve bedeni gelişimini olumsuz etkileyeceği gibi, annenin velayet görevini de yerine getirmesini engelleyecek niteliktedir. Düzenlenen ilişki çoktur. Bu yönün dikkate alınmaması isabetsizdir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Velayeti anneye verilen müşterek çocuk Ladin 1996 doğumludur. Öğrenim çağındadır. Ayın her haftasının Cuma, Cumartesi ve Pazar günlerini baba yanında geçirmesi, onun fikri ve bedeni gelişimini olumsuz etkileyeceği gibi, annenin velayet görevini de yerine getirmesini engelleyecek niteliktedir. Düzenlenen ilişki çoktur. Bu yönün dikkate alınmaması isabetsizdir. Ancak yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün bu kısmının davacının ( annenin ) temyizide dikkate alınarak düzeltilerek onanmasına karar verilmesi gerekmiştir.

SONUÇ : Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasasının 438/7. maddesi uyarınca; hüküm fıkrasındaki ( Pazar günü ) ibaresinin metinden çıkartılmasına yerine ( Cumartesi günü ) yazılmasına hükmün düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, 25.03.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

[Gökhan Kartal]

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/15146
K. 2005/418
T. 13.1.2005

• KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI GEREĞİ ( Boşanma Davasında Senenin Belli Aylarında Ayrı Şehirde Yaşayan Babayla Çocuk Arasında )

• ÇOCUK İLE BABA ARASINDA KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI GEREĞİ ( Anneyle Babanın Ayrı Şehirlerde Yaşamakta Olması )

• ANNE İLE BABANIN AYRI ŞEHİRLERDE YAŞAMAKTA OLMASI ( Babayla Çocuk Arasında Senenin Belli Aylarında Kişisel İlişki Kurulması Gereği )

4721/m.182

ÖZET : Toplanan delillerden, tarafların ayrı şehirlerde yaşadıkları anlaşılmaktadır. Bu durumda velayeti anneye verilen küçük ile baba arasında, senenin belli aylarında çocuğun yaşı, bedeni ve fikri gelişimi de dikkate alınarak, uygun bir kişisel ilişki düzenlenmemesi usul ve yasaya aykırıdır.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm nafaka ve kişisel ilişki yönünden temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü.

KARAR : 1- Davacının temyiz talebinin harcı ve kaydı bulunmadığından temyiz dilekçesinin reddine,

2- Davalının temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;

a- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yersizdir.

b- Toplanan delillerden tarafların ayrı şehirlerde yaşadıkları anlaşılmaktadır. Bu durumda velayeti anneye verilen küçük ile baba arasında senenin belli aylarında çocuğun yaşı, bedeni ve fikri gelişimi de dikkate alınarak uygun bir kişisel ilişki düzenlenmemesi usul ve yasaya aykırıdır.

SONUÇ : Temyize konu edilen hükmün 2/b bendinde açıklanan nedenle kişisel ilişki yönünden BOZULMASINA, hükmün bozma kapsamı dışında kalan sair temyiz yönlerinin 2/a bendinde açıklanan nedenle ONANMASINA; davacının 1. bentte belirtildiği gibi temyiz dilekçesinin reddine, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, iş bu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,13.01.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.

[Gökhan Kartal]

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2005/496
K. 2005/2747
T. 24.2.2005

• ÇOCUK İLE BABA ARASINDA KİŞİSEL İLİŞKİ ( Her Hafta Sonu Kurulmasının Annenin Çocukla Hafta Sonu İlişkisinin Tümden Kesilmesine Yol Açacağı - Ayın Belli Haftalarında Düzenlenmesi Gereği )

• BABA İLE ÇOCUK ARASINDA KİŞİSEL İLİŞKİ ( Her Hafta Sonu Kurulmasının Annenin Çocukla Hafta Sonu İlişkisinin Tümden Kesilmesine Yol Açacağı - Ayın Belli Haftalarında Düzenlenmesi Gereği )

4721/m.323

ÖZET : Müşterek çocuk ile baba arasında her hafta sonu kişisel ilişki kurulması, sonuç itibariyle annenin çocukla hafta sonu ilişkisinin tümden kesilmesine yol açar. Tarafların sosyal ve mali durumları, bölgesel koşullar ve çocuğun yaşı gözetilerek, ayın belli haftalarında kişisel ilişkinin düzenlenmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın birleştirilerek yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre kocanın temyiz itirazları yersizdir.

2- Müşterek çocuk 5.2.1999 doğumlu A. ile baba arasında her hafta sonu kişisel ilişki kurulması sonuç itibarıyla annenin çocukla hafta sonu ilişkisini tümden kesilmesine yol açar. Tarafların sosyal ve mali durumları, bölgesel koşullar çocuğun yaşı gözetilerek ayın belli haftalarında kişisel ilişkinin düzenlenmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.

SONUÇ : Hükmün 2. bentte açıklanan nedenle davalı-davacı kadın yararına BOZULMASINA, davacı-davalı kocanın hükme yönelik itirazları bakımından hükmün 1. bentte açıklanan nedenle ONANMASINA, aşağıda yazılı harcın D.'e yükletilmesine, peşin harcın mahsubuna, temyiz peşin harcının yatıran İ.' e geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.02.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi

[Gökhan Kartal]

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/2344
K. 2004/3191
T. 15.3.2004

• VELAYET HAKKI ( Eşlerden Birinin Vefatı Halinde Diğerine Ait Olacağı - Çocuk Aleyhine Açılan Davada Husumet )

• HUSUMET ( Çocuk Aleyhine Açılan Davada - Eşlerden Birinin Vefatı Halinde Diğerine Ait Olacağı )

• EŞLERDEN BİRİNİN VEFAT ETMESİ ( Velayet Hakkının Sağ Kalan Eş Tarafından Kullanılacağı - Husumetin Sağ Kalan Eşe Tevdii Gereği )

4721/m.336/3

ÖZET :Türk Medeni Kanununun 336/3. maddesine göre "velayet, ana ve babadan birinin ölümü halinde sağ kalana, ... aittir". Baba vefat ettiğinden velayet anne Ayten Ü.'dedir. Şu halde Nejat Ü. aleyhine açılan davanın husumet yönünden reddi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre davalı Ayten Ü.'nün temyiz itirazları yersizdir.

2-Davalı Nejat Ü.'nün temyizine gelince;

Türk Medeni Kanununun 336/3. maddesine göre "velayet, ana ve babadan birinin ölümü halinde sağ kalana, ... aittir". Baba vefat ettiğinden velayet anne Ayten Ü.'dedir. Şu halde Nejat Ü. aleyhine açılan davanın husumet yönünden reddi gerekir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın 2. bentte gösterilen sebeple BOZULMASINA, davalı Ayten Ü.'nün temyizinin 1. bentte yazılı nedenle ONANMASINA, aşağıda yazılı harcın Ayten'e yükletilmesine, peşin harcın mahsubuna, temyiz peşin harcının yatıran Nejat'a geri verilmesine, 15.03.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

[Gökhan Kartal]

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2005/2913
K. 2005/4874
T. 28.3.2005

• VELAYET HAKKININ ANNEYE VERİLMESİ ( Çocuk Kendisine Tevdi Edilmemiş Tarafın Gücüne Göre Onun Bakım ve Eğitim Giderlerine Katılmakla Yükümlülüğü - İştirak Nafakasına Hükmedilmesi Gereği )

• İŞTİRAK NAFAKASI ( Çocuk Kendisine Tevdi Edilmemiş Tarafın Gücüne Göre Onun Bakım ve Eğitim Giderlerine Katılmakla Yükümlülüğü - Hakimin Kendiliğinden Dikkate Alması Gereği )

• BOŞANMA VEYA AYRILIK ( Çocuk Kendisine Tevdi Edilmemiş Tarafın Gücüne Göre Onun Bakım ve Eğitim Giderlerine Katılmakla Yükümlülüğü - İştirak Nafakasına Hükmedilmesi Gereği )

4721/m. 182

ÖZET : Boşanma veya ayrılık vukuunda çocuk kendisine tevdi edilmemiş taraf gücüne göre onun bakım ve eğitim giderlerine katılmakla yükümlüdür. Bu hususu hakim görevi gereği kendiliğinden dikkate alması gerekmektedir. O halde velayet hakları davacı annelerine verilen küçükler için iştirak nafakasına hükmedilmemesi usul ve yasaya aykırıdır.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : 1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre davalının tüm, davacının ise aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir.

2- Boşanma veya ayrılık vukuunda çocuk kendisine tevdi edilmemiş taraf gücüne göre onun bakım ve eğitim giderlerine katılmakla yükümlüdür. ( TMK. md. 182 ) Bu hususu hakim görevi gereği kendiliğinden dikkate alması gerekmektedir. O halde velayet hakları davacı annelerine verilen küçükler Melis ve Mehmet için iştirak nafakasına hükmedilmemesi usul ve yasaya aykırıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen kararın 2. bentte gösterilen sebeplerle iştirak nafakası yönünden BOZULMASINA, hükmün diğer bölümlerinin ise 1. bentteki nedenlerle ONANMASINA, aşağıda yazılı harcın davalıya yükletilmesine, peşin harcın mahsubuna, temyiz peşin harcının yatıran davacıya geri verilmesine, iş bu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28.03.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.

[Gökhan Kartal]

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/6832
K. 2004/7827
T. 14.6.2004

• VELAYET ( Kaldırılması Şartları - Ana ve Babanın Yükümlülüklerini Ağır Biçimde Savsaklaması )

• VELAYETİN KALDIRILMASI ( Velayeti Annede Olan Çocuğun 3. Bir Şahsın Yanında Kalması Ve Bakım Ve Eğitiminin Onun Tarafından Görülmesi Nedeniyle )

• VELAYET GÖREVİNİN İHMAL EDİLMESİ ( Velayetin Anneden Kaldırılarak Çocuğun Vesayet Altına Alınması İçin Vesayet Makamına İhbar Yapılması Gereği )

4721/m. 348
ÖZET :Ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı olan yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması halinde velayet kaldırılabilir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Medeni Kanunun 348/2. maddesi; ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı olan yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması halinde velayetin kaldırılabileceğini hükme bağlamıştır.

Davacının kardeşi Muzaffer ile davalı Mukaddes 31.12.1992'de boşanmış, 16.6.1992 doğumlu küçük Mehmet'in velayeti anneye verilmiş, Muzaffer daha sonra 4.8.2001'de ölmüştür. Toplanan delillerden; 28.3.1993'ten ( onbir yıldan )beri küçük Mehmet'in Serdal isimli üçüncü bir kişinin yanında kaldığı, bakım ve eğitiminin onun tarafından karşılandığı anlaşılmaktadır. Bu durum annenin velayet görevini kullanmada ağır ihmalinin bulunduğunu ( savsakladığını )göstermektedir. Mahkemece velayetin anneden kaldırılmasına karar verilmesine vesayet altına alması için ilgili ve yetkili vesayet makamına gerekli ihbarın yapılmasının düşünülmemesi usul ve yasaya aykırıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, iş bu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14.06.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.