Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Başvuru

[Av.Başak Şahin]

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Başvuru
1. Kimler Başvurabilir?
(AİHS Madde 33,34)
Sözleşmeye taraf olan her devlet diğer sözleşmeye taraf devlet yada devletlere isnat edebileceğine kanaat getirdiği herhangi bir ihlalden dolayı başvurabilir.
Her gerçek kişi, hükümet dışı her kuruluş veya kişi grupları, sözleşme ve protokollerde tanınan hakların sözleşmeye taraf devletler tarafından ihlalinden zarar gördüğü iddiasıyla mahkemeye başvurabilir. Sözleşmeye taraf devlet, bu başvuru hakkının etkin bir şekilde kullanılmasına hiçbir suretle engel olmamayı taahhüt ederler.

2. Başvurunun Kabul Edilebilirlik Koşulları
(AİHS Madde 35)
a) İç hukuk yolları tüketilmelidir. Örneğin idari disiplin cezası içeren kararlar için itiraz, iptal, gerekirse istinaf, temyiz yollarına; adli ve cezai kararlar için istinaf, temyiz yollarına gidilmelidir. Bazı kararlar için itiraz veya temyiz yolu kapalıdır. Yine olağanüstü kanun yollarına şartlar varsa gidilmelidir. Ancak tüm iç hukuk yolları tüketildikten sonra AİHM'ne başvuru mümkündür.
b) İç hukuk yollarıyla nihai kararın verilmesinden itibaren 6 aylık süre içerisinde başvuru yapılmalıdır.
c) 34. maddeye göre yapılan kişisel başvurularda, başvuru imzasız olmamalıdır.
d) Başvuru AİHM tarafından daha önceden incelenmiş olmamalıdır.
e) Başvuru, uluslararası diğer bir soruşturma veya çözüm merciine sunulmuş başka bir başvurunun konusuyla esas itibariyle aynı olmamalı, eğer aynıysa yeni olaylar içermelidir.
f) 34. maddeye göre yapılan kişisel başvurular sözleşme ve protokollerin hükümleri dahilinde yapılmalı, AİHM'ye göre açıkça dayanaktan yoksun veya başvuru hakkının suistimali niteliğinde görülmemeli.

Buna göre, AİHM başvuda yapacağı inceleme ile kabuledilemez bulduğu her başvuruyu, yargılamanın her aşamasında reddedebilir.

3. AİHM'ye Başvuru Konuları
AİHM'ye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Protokolleri kapsamındaki konularda bir ihlal sözkonusu ise başvurulabilir. Bunun dışındaki başvurular reddedilecektir.
AİHS ve protokollerin maddi hükümlerinin başlıkları:

1950 Tarihli Sözleşme
Madde 2: Yaşama hakkı
Madde 3: İşkence yasağı
Madde 4: Kölelik ve zorla çalıştırma yasağı
Madde 5: Özgürlük ve güvenlik hakkı
Madde 6: Adil yargılanma hakkı
Madde 7: Cezaların yasallığı
Madde 8: Özel hayatın ve aile hayatının korunması
Madde 9: Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü
Madde 10: İfade özgürlüğü
Madde 11: Dernek kurma ve toplantı özgürlüğü
Madde 12: Evlenme hakkı
Madde 13: Etkili başvuru hakkı
Madde 14: Ayırımcılık yasağı

1 numaralı Protokol:
Madde 1: Mülkiyetin korunması
Madde 2: Eğitim hakkı
Madde 3: Serbest seçim hakkı

4 numaralı Protokol:
Madde 1: Borçtan dolayı özgürlüğünden yoksun bırakılma yasağı
Madde 2: Serbest dolaşım özgürlüğü
Madde 3: Vatandaşların sınır dışı edilmeleri yasağı
Madde 4 : Yabancıların topluca sınır dışı edilmeleri yasağı

6 numaralı Protokol:
Madde 1: Ölüm cezasının kaldırılması

7 numaralı Protokol:
Madde 1: Yabancıların sınır dışı edilmelerine ilişkin usuli güvenceler
Madde 2: Cezai konularda iki dereceli yargılanma hakkı
Madde 3: Adli hata halinde tazminat hakkı
Madde 4 : Aynı suçtan iki kez yargılanmama ve cezalandırılmama hakkı
Madde 5: Eşler arasında eşitlik

12 numaralı Protokol:
Madde 1: Ayırımcılığın genel olarak yasaklanması
(Sözleşme ve protokol metinleri için http://www.inhak-bb.adalet.gov.tr/aihs/aihs.htm linkini ziyaret edebilirsiniz.)

4. AİHM'ye Başvuru İçin Gerekli Belgeler
a) Başvuru formu
Bu formu, Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Bilgi Bankası'nın http://www.inhak-bb.adalet.gov.tr/aihm/form.pdf linkinden edinebilirsiniz. Ayrıca başvuru formu ile ilgili açıklayıcı notlar aynı sitenin http://www.inhak-bb.adalet.gov.tr/aihm/not.pdf linkinde yer almaktadır.

Bu formda yer alan bilgiler:
- Başvurucunun ismi, doğum tarihi, milliyeti, cinsiyeti, mesleği, adresi
- Varsa temsilcisinin ismi, mesleği, adresi
- Kendisine karşı başvuru yapılan yüksek sözleşmeci taraf(devlet)
- Olayların özlü anlatımı
- Öne sürülen ihlallere ve dayanaklarına ilişkin özlü bir açıklama
- AİHS'nin 35. maddesinin 1. fıkrası ile konan kabul edilebilirlik koşullarının yerine getirildiğini gösterecek bilgiler (iç hukuk yollarinin tüketilmesi ve altı aylık süreye uygunluk)
- Başvurunun amacı ve başvurucunun AİHS'nin 41. maddesi uyarınca isteyebilecegi hakkaniyete uygun tatmin konusundaki talebin genel çizgileri

b) Başvurunun konusuna ilişkin belgelerin ve özellikle yargısal olsun veya olmasın ilgili kararların örnekleri.
Bu belge ve kararlarının asılları gerekli değildir, örnekleri yeterlidir. Başvuru formunun IV. kısmında ifade edilen iç hukuk yollarının tüketilmesi ve nihai karardan itibaren 6 aylık süre içinde başvurunun yapıldığına dair belgelerin, bu başvurudaki konuların başka bir uluslararası makama sunulup sunulmadığına ilişkin belgelerin örnekleri ile AİHM'nin gözönünde bulundurmasını istediğiniz gerekçeleri ile birlikte tam metin olarak karar,hüküm, ifade, tutanak örnekleri eklenmelidir.

5. Başvuru ile Elde Edilmek İstenen Amaç, Talep
AİHM'nin, başvuruya konu olan kararı, hükmü iptal etme, geçersiz kılma gibi bir yetkisi yoktur. AİHS'nin 41. maddesine göre, AİHM, AİHS ve protokollerinin ihlal edildiğine karar verirse ve ilgili sözleşmeye taraf devletin iç hukuku bu ihlali ancak kısmen telafi edebiliyorsa, AİHM, gerektiği takdirde, hakkaniyete uygun bir surette, zarar gören tarafın tatminine hükmeder. Başvuruda bu hükme uygun bir talep belirtilmelidir.

6. Başvuru Dili
AİHM’nin resmi dilleri Fransızca ve İngilizce’dir. Ancak başvuruların sözleşme tarafı devletlerin resmi dillerinden birinde sunulması mümkündür. Yukarıda linkte verilen başvuru formu Türkçe doldurulabilir. Başvurunun kabul edilebilir olduğu açıklanınca, iki resmi dilden (ingilizce veya Fransızca) birinin kullanılması gerekmektedir, ancak bu aşamadan sonra da daire/Büyük Daire müsaade ederse başvuru yapılırken kullanılan dil kullanılmaya devam edilebilir.

7. Başvuru İçin Bir Avukat Gerekli midir?
Bir avukat tarafından temsil edilmeksizin bireysel başvurucular kendileri başvuru yapabilirler. Ancak bir avukat tarafından temsil edilmeleri önerilmekte, ayrıca başvurunun kabul edilebilir olduğu açıklandıktan sonra yada duruşmalarda avukat tarafından temsil edilmeleri istenebilmektedir. Avrupa Konseyi'nin yeterli kaynakları bulunmayan başvurucular için bir adli yardım sistemi bulunmaktadır.

8. Başvuru Nereye Gönderilecektir?
Başvuru Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin yazı işleri müdürlüğüne postayla yada faksla gönderilir.
Adres:
Le Greffier de la Cour Européenne des Droits de l'Homme
Conseil de l'Europe
F-67075 STRASBOURG CEDEX

Faks: (0) 3 88 41 27 30

[Edut]

Merhaba,
Sitenin yeni Üyelerindenim ve Avrupa insan hakları mahkemesine başvuru için gerekli belgeleri yazdığınız bu başlık gerçekten çok yararlı. Bunun için öncelikle teşekkür ederim.

Asıl merak ettiğim şey şu ki internette uzun süre aramama rağmen birşey bulabilmiş değilim;

Bildiğim kadarıyla borç nedeniyle insanların evlerine haciz gönderilmesi Avrupa da yaygın bi uygulama değil. Avrupa ülkelerinde genel olarak insanlar kısa sureli bir ceza yatıp çıkıyorlar ancak Türkiye'de insanların yaşamlarını sürdürebilmek için gerekli olan tüm eşyalarına el koyulabiliyor. Bu nedenle Türkiye'de bu uygulamanın devam ediyor olması Avrupa insan hakları mahkemesinin kararlarından herhangi birine aykırı değilmidir?

Ben avukat değilim kusura bakmayın ve şu anda bir üniversite öğrencisiyim, yani tahmin edebileceğiniz gibi durumu bir avukata danışabilecek kadar durumum yok.

İstediğim şey bu konuda AİHM'e dava açmak ya da bir şekilde bunun yanlışlığını kanıtlamak.Sizin yorumlarınızı almak istedim.

Şimdiden teşekkürler.

[selahattinşerbet]

Öncelikle bana vereceginiz yanıt için şimdiden teşekkür ederim.
Şuan danıştay da karar düzeltme başvurusunda bulunduğum bir dava dosyam var,ancak;emsallerine ret geldi ve banada ret geleceği kesin gibi.. Bununla ilgili AİHM'ne başvurmak için dava dosyası dilekçe örneğine ihtiyacım var!
Bu konuda yardımcı olursanız sevinirim.

[Renaissance]

Merak ettiğim konu. Ben zorunlu askerlik görevimi yerine getirdikten sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine dava açabilirmiyim? Yoksa geçmiş olsun artık iş işten geçmişmidir?

[merzice]

mrb lar ben danimarkada ikamet eden biriyim 30-11-2006 tarihinde bir is kazasi gecirdim bi kaza sonucunde bir gozumu kaybettm bir gozumde yuzde 30 goruyor ve suclu fabrika cikti hatasini kabul ediyor biz sozlu anlasma yaptik ama anlasmaya uymadi avukatim tam tesekkullu calismiyor 2 seneden fala oldu hala tazminat alamadim hakkim varken halen beklemedeyim bu davayi ahim e dava acma olasigim ne kadar lutfen bana acil yardim edin cvp verin benim ne yapmam gerekiyor
saygilar

[darknessemperor]

Merak ettiğim konu. Ben zorunlu askerlik görevimi yerine getirdikten sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine dava açabilirmiyim? Yoksa geçmiş olsun artık iş işten geçmişmidir?

Hukukcu değilim ama çok iyi biliyorum ki (Hukukcu arkadaşlar ne der orasını bilemem onlar varken ahkam kesmek bana düşmez ama genede bilgi amaçlı yazayım)askerliğe başlarken ve bitirirken bir sürü kağıda imza atıyorsun.Orada zaten daha sonra hiçbir yasal hak aramayacağına dair hükümlerde var.O yüzden veremezsin gibime geliyor.

[D.AYBEK]

İyi akşamlar problemim çıkmaza doğru gitmekte. sizlerden belli konularda yardım almak istedim. Evleneceğim insan 4 yıl önce türkiyeye vizeli giriş yapıyor. Çalışmak amacı ile geldiği ülkemizde bir ailenin yanına bakıcı olarak giriyor. Fakat verilen sözler tutulmuyor. oturma izni yapılacağı söyleniyor fakat kaçak konuma düşene kadar bu konuyla ilgilenilmiyor. sonrasında çıkan bir tartışmada pasaportuna el konularak evden kovuluyor.bakmak zorunda olduğu bir ailesi var cesaret edip teslim olmuyor bu böyle bu güne kadar geliyor. emniyet sarayına gidip bu konuyu konuştum yapacak bir şey yok deport olup ülkeine döecek yada ceza parası verilecek denildi. dava açılamazmı diye sorduğumda kime ve niye? olduğu soruldu. gerekli cezaları zaten şahıslar alacak denildi. yani bir insanın isteği dışında kaçak konuma düşürülmesi pekte önemli değil (kaçak konuma düşüren aileye para cezası verilecekmiş ama yinede nişanlım ceza parası verdikten sonra ülkesine yollanacakmış)Türkiye sınırları içinde hukuki yoldan çözmem mümkünmü?? yoksa insan hakları mahkemesi mi??
bu olay bize 5,000 liraya patlıyor.şu şartlar altında evliliğimiz 20,000 lirayı geçiyor.ülkemde evlenmek daha çok mutlu ederdi...Ama imkansıza yakın.
hoş bi durum değil. bu konuda fikirleriniz ve önerileriniz nedir?? nasıl bir yol izlemem gerek?
şimdiden teşekkür ederim...
Not: Pasaport hala ailede duruyor

[Ulkesrot]

İyi akşamlar problemim çıkmaza doğru gitmekte. sizlerden belli konularda yardım almak istedim. Evleneceğim insan 4 yıl önce türkiyeye vizeli giriş yapıyor. Çalışmak amacı ile geldiği ülkemizde bir ailenin yanına bakıcı olarak giriyor. Fakat verilen sözler tutulmuyor. oturma izni yapılacağı söyleniyor fakat kaçak konuma düşene kadar bu konuyla ilgilenilmiyor. sonrasında çıkan bir tartışmada pasaportuna el konularak evden kovuluyor.bakmak zorunda olduğu bir ailesi var cesaret edip teslim olmuyor bu böyle bu güne kadar geliyor. emniyet sarayına gidip bu konuyu konuştum yapacak bir şey yok deport olup ülkeine döecek yada ceza parası verilecek denildi. dava açılamazmı diye sorduğumda kime ve niye? olduğu soruldu. gerekli cezaları zaten şahıslar alacak denildi. yani bir insanın isteği dışında kaçak konuma düşürülmesi pekte önemli değil (kaçak konuma düşüren aileye para cezası verilecekmiş ama yinede nişanlım ceza parası verdikten sonra ülkesine yollanacakmış)Türkiye sınırları içinde hukuki yoldan çözmem mümkünmü?? yoksa insan hakları mahkemesi mi??
bu olay bize 5,000 liraya patlıyor.şu şartlar altında evliliğimiz 20,000 lirayı geçiyor.ülkemde evlenmek daha çok mutlu ederdi...Ama imkansıza yakın.
hoş bi durum değil. bu konuda fikirleriniz ve önerileriniz nedir?? nasıl bir yol izlemem gerek?
şimdiden teşekkür ederim...
Not: Pasaport hala ailede duruyor

Anladığım kadarıyla aihm başvurusu sözleşmeye taraf olan devletin karşısında bir durumda olduğunuzda başvurabileceğiniz bir yer. Bunun için de, lokal olan tüm adli başvurularınızın tükenmiş olması, yani sizin Türkiye'deki bütün yargı yollarını denemiş olmanız gerekir. Oysa sizin durumunuzda sadece iddialarınız var ve bununla alakalı herhangi bir mahkeme başvurunuz vesair olmamış... bir de bildiğim kadarıyla 1 yıldan fazla kaçak olarak Türkiye'de kalanlar deport edilmiyorlar. Yanlışımız varsa hukukçularımız düzeltirler.

Saygılar

[mchncl]

Olmayan bir soykırımı tanıyarak fransanın ülkeler nezdinde turkiyenin imajını zedelemiş olması ve ermenilerin haksız ithamları konusunda fransa ve ermenistan yada ilgili kişiler aihmde dava edilebilir mi?

Milli bir dava oldugundan danışmanlık konusuna girmediğini düşünmenizi istiyorum cüretimi bağışlayın.

[cancel]

Merhabalar benim bir kaç sorum olacak cevaplarsanız sevinirim..
Avrupa insan hakları mahkemesine başvuru için gerekli olan 6 aylık süreyi beyin kanaması geçirdiğimden olaylara vakıf olamadım ve bu 6 aylık süreyi geçirdim bu sürenin mazeretimden dolayı uzatılma imkanı var mı?
Sayıştay mahkemelerini ve yüksek mahkemelerini avrupa insan hakları mahkemesine şikayet etme imkanı var mı?
AİHM'e başvurduğumda talebim reddedilirse bir tazminat ödermiyim?