Gelecek tasarımdır

[Av.Ali Sinkay]

Önce hakları sonra halkları ayırdılar.

1939 Tanzimat Fermanı

Hristiyanlardan alınan vergilerin toplanmasında patrikhanelerin aracılığı kabul edildi. Böylece Hristiyan halka diğer dinlere tanınmayan bir ayrıcalık tanınmış oldu.Devletin resmi dini hala İslamdı.

Fransız ceza kanunu çevrilerek uygulamaya konuldu

Böylece kültürümüze yabancı bir ceza kanunu ile karşılaştık. Bu bir yenileşme hareketi gibi görünüyordu ama hukuktaki emperyalizmin en büyük göstergesiydi.

Devlet hakları düzenlerken alışılmışın dışında olan yenilikler devleti zorlayacaktı. Bunu fırsat bilen İngiltere ve Fransa Suriye ve Lübnan'da Dürziler ile Maruniler arasında olaylar çıkardı. (1845).

Bu arada avusturyaya karşı bağımsızlık mücadelesi veren Macarlar Osmanlıya sığındı. Avusturya halkı ayrılmıştı. Macarları geri vermeyen Osmanlı takdirle karşıladı ama aynı ayaklanma bu defa eflak ve boğdan'a sıçradı.Baltalimanı anlaşması bu ayaklanmaya geçici bir çözüm oldu.

Hakların ayrılması sonucu farklı ırksal ve dinsel inanışlara sahip halkları sahiplenme bahanesi ile karşı karşıya kaldık.Fransa kudüsteki katolikleri koruma bahanesi ile baskı yaptı. Bu gelişme üzerine halkların ayrılma aşamasına gelindiği farkedildi ve Rusya'da ortodoksların koruyuculuğunu üstlenmek istedi ve Osmanlıya nota verdi. Bunun kabul edilmemeis savaşa neden oldu.

Osmanlı devleti Fransaya ayrıcalık tanındı ve Kırım savaşı kazanıldı ama Anlaşma yapılırken Islahat fermanı önümüe sürüldü.18 şubat 1856'daki bu belge Rusların azınlıklara savaştan önce istediğinden daha fazla hak tanınmasına yardımcı oldu. Azınlık kelimesi siyasi hayatımıza iyice yerleşti.

1856 kendine azınlık diyen osmanlı yönetimini beğenmeyen her fırsatta isyan eden azınlıklar askere alınmaya başlandı.Islahat fermanı ile müslüman olmayanlara verilen ve müslümanlarda olmayan geniş ayrıcalıklar müslümanların tepkisini çekti. Azınlıklar ise askere alınma kararına karşı çıktı. Osmanlı huzursuzlanmaya başladı. Cidde ve Karadağ'da olaylar çıktı. O zamanın AB'si bu olayları avrupa kurulunca denetlemek istedi. Bu kabul edildi. İçişlerine müdahaleyi kabul edemeyenler abdüllazizi tahta çıkarmak için örgütlendi. Bu örgüt çökertildi. Bu arada devletin iç ve dış borçları çığ gibi büyümeye başladı.

Islahat fermanının (günümüzün reform hareketleri) gerçekleşmediğini düşünen Avrupa Devletleri nota vererek bunun gerçekleştirilmesini istediler.Bunlar sağlanmazsa müdahale tehdidinde bulundular.

Rusya Bosna hersek ve bulgaristandaki hristiyanların durumunun incelenmesi için uluslararası bir kurul kurulmasını önerdi. Bu sorun konuşulurken Lübnan olayları ve Şam olaları patlak verdi. Fransa lübnana asker çıkardı. Lübnan ayrıcalıklı sancak oldu.

Balkanlarda isyanlar bastırılsa dahi yeni haklar verilmiş. Mısır Osmanlı'dan uzaklaşmış ve Fransa ile İngiltere'nin nüfus mücadelesine sahne olmaya başlamıştır. Ardından Napolyon'un baskısı ile Süveyş kanalı kurulmuştur. Osmanlı bunu istememektedir. Çünkü süveyş kanalı Osmanlının ticaret yolu hakimiyetine son verecektir.

1866 Girit isyanı çıktı bastırıldı ama Avrupalı devletler baskı yaptı ve Girit'e yeni bir statü verildi.Bulgarlar ayaklandı bastırıldı.tekrar ayaklandı ve sert bir şekilde bastırıldı. Bu arada abdüllaziz tahtan indirilmişti.Ardından İstanbul da uluslararası konferans kuruldu. Balkan devletlerine bağımsızlık istendi.Kabul edilmedi. Bu defa avrupa osmanlıyı çağırmadan konferans topladı. Rusya kararları kabul etmesi için Osmanlıya savaş açtı.

Bu arada meclis kuurlmuş ve çalışmalarına başlamıştı.Aynı anda 93 harbi devam ediyordu. Meclise giren azınlıklar çalışmaları sekteye uğratıyor ve kararların alınmasına ya engel oluyor yada geciktiriyordu.

Bunun üzerine padişah etnik yapısı karışık olan bu meclisi kapattı.Ardından yürürlüğe hiç girmeyen ayestefonos anlaşması yapıldı. İngiltere Kıbrısa yerleşti. Şu ana kadar da çıkmış değil. Berlin kongresi ile haklar ayrıldılar ve Osmanlı küçüldü. Fransa cezayir ve tunus arasındaki sınır problemini bahane edip tunusu işgal etti.İngilizler Mısırı ele geçirdi. Giritte gene isyan çıktı. Osmanlı gene isyanı bastırdı ve gene kazandığı savaşı baskılarla kaybetti.

Ardından Ermeniler kullanılmaya başlandı. Çünkü geriye kalan toprakların büyük çoğunluğu türktü ve ayaklanma çıkaracak avrpada toprak kalmamıştı.

TÜM BU TASARIMIN TEK BİR SONUCU OLABİLİRDİ.O DA DEVLETİN PARÇALANMASI ŞEKİL VE KİMLİK DEĞİŞTİRMESİYDİ. BU GERÇEKLEŞTİ.

[Av.Ali Sinkay]

Bazı arkadaşlarım bana soruyor. Ali diyor tüm bu olanları nasıl tahmin edebiliyorsun. Çok basit çünkü Gelecek satranç gibidir ve tasarımdan ibarettir. Bense tasarımlara bakıp sonuca ulaşma çabası içindeyim. Geleceği anlama çabası iyi bir analizle çok yüksek bir oran verir.Gelelim Türkiye Cumhuriyetindeki Tasarıma... Bunu da dilerseniz siz anlatın? Neler yapıldı, neler yapılıyor ve bundan çıkacak sonuç ne olabilir.