İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği'nde;
a) Fazla çalışma: Haftalık 45 saati aşan çalışmaları,
b) Fazla sürelerle çalışma: Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle 45 saatin altında belirlendiği durumlarda bu çalışma süresini aşan ve 45 saate kadar yapılan çalışmalar olarak tanımlanmıştır.
Fazla çalışmanın ölçütü, işçinin günlük değil haftalık (azami normal çalışma süresi olan) 45 saatin aşılmasıdır.
Haftalık 45 saatin aşılıp aşılmadığını saptarken, o işçiye denkleştirme uygulanıp uygulanmadığına da bakılır.
Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz.
Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir.
Bu hesaba göre haftada ortalama 52 saat çalışan bir işçinin haftalık 7 saat ve aylık 28 saat fazla çalışması ortaya çıkmaktadır.
Yasal olarak bir kişinin bir yılda en fazla 270 saat fazla mesai yapması mümkündür.
Ancak görülüyor ki, bu 270 saatlik sınırın çok üstünde fazla çalışmalar yapılmaktadır.
Özellikle iş müfettişi denetimi veya işçinin fazla mesai alacağına ilişkin davalarda bu konuda işçi lehine kararlar verilmekte ve fazla çalışmalara hükmedilmektedir.
Fazla çalışmanın her saati için verilecek ücret, sözleşmeler (iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi vb.) veya işyeri uygulaması ile aksi kararlaştırılmamışsa normal çalışma ücretinin saat başına düşen tutarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.
Fazla sürelerle çalışmalarda ise normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmibeş yükseltilmesiyle ödenir.
Fazla süreli çalışma veya fazla çalışma ücreti, ücret alacağı olduğundan hak edildiği tarihten itibaren beş yıllık zamanaşımına tabidir.