155 polis imdat ve 156 jandarma imdat telefon kayýtlarý

Buýgüne dek Ýletiþimin tespiti ve dinlenilmesi ile ilgili birçok baþlýk açýldý.Ancak gerek hukukçular gerekse kamu görevlileri tarafýndan konuya net bir yanýt verilemedi.Kimi zaman üyelerimizden baþýna gelenlerin deðerlendirilmesinde, kimi zamanda mahkeme kararlarýnda birçok olumlu yada olumsuz örnekler verildi, tartýþýldý ve yaþandý.
Sorum kýsaca þudur;
Lütfen sorulara iletiþimin mahkeme kararýyla kayýt altýna alýnabileceðini benimsemiþ üyeler cevap yazsýnlar, aksi görüþte olan üyelerle hemfikiriz zaten o yüzden cevaplamalarýna gerek yok.

1-155 polis imdat telefonuna yada 156 jandarma imdat telefonlarýna yapýlan ihbar telefonlarý mahkeme kararý olmaksýzýn kayýt altýna alýnabilir mi?Eðer alýnabiliyorsa hangi yasa ve yönetmelikle anayasanýn haberleþmenin özgürlüðünü ihlal eder nitelikte bu kurumlara izin verdiði hususu;

2-Günlük hayatta sýkça karþýlaþtýðýmýz olaylardan olan; birçok kurumu yada bankayý,yada GSM operatörlerini aradýðýmýzda karþýmýza "Güvenliðiniz için görüþmeleriniz kayýt altýna alýnmaktadýr" anonsu çýkmakta olup, bu kurumlarýn yada iþletmelerin süresiz genel olarak iletiþimin kayda alýnacaðýna dair mahkeme kararýmý bulunmaktadýr?

Bu konulara "iletiþimin mahkeme kararýyla mutlak yapýlabileceðine, aksinin suç teþkil edeceðini" düþünen üyelerimizden yorumlarýný bekliyorum.

Sayýn Çetinkaya,

Sizi yanýlgýya düþüren nokta þu; telefon görüþmesini yapan iki taraftan biri ya da her ikisi de görüþmeleri kayýt edebilir. Bunun önünde hiçbir hukuki engel olduðunu sanmýyorum.

Burada söz konusu olan görüþmeyi yapan taraflarýn dýþýnda üçüncü bir þahsýn bunu dinlemesi ya da kayda almasý konusudur. Kaldý ki; telefonda konuþmayý yapan kiþilerin bunu dinlemesi ya da dinlememesi gibi bir konunun tartýþýlmasý zaten abestir.

Ýki kiþi arasýndaki iletiþimi mahkeme kararý olmadan dinleyen, kaydeden üçüncü kiþiler her kim olurlarsa olsunlar, ne maksatla bunu yaparlarsa yapsýnlar suç iþlemiþ olurlar.Saygýlarýmla.

Devrim Sinan KARAVELÝOÐLU

Peki o zaman þöyle bir örnek vereyim.Ben birini arýyorum ve hakaret ediyorum.Karþýmdaki kiþide bu görüþmeleri kayda alýyor ve adli makamlara intikal ettiriyor.O halde karþýlýklý yapýlan görüþme sonucu alýnan kayýtlarýn hukuken geçerli olduðunumu söylüyorsunuz?

Bahsettiðiniz þekilde kiþiler tarafýndan yapýlan kayýtlarýn ne zaman, nasýl, nerede, ne þekilde yapýldýðýnýn ispatý çok güç hatta imkansýz olduðundan hukuken tek baþlarýna delil olarak kabul edilmemekle birlikte en azýndan delil baþlangýcý olabileceklerini, ek delillerle desteklendikleri takdirde hukuki bir deðerlerinin olabileceðini düþünüyorum.

Kiþiler tarafýndan yapýlan kayýtlar neden tek baþlarýna delil deðildir? Basit bir örnek; takibi þikayete baðlý hakaret suçlarýnda baþvuru süresi 6 aydýr. Bu, hak düþürücü bir süredir. Kiþi tarafýndan yapýlan ses kaydýnýn ne zaman yapýldýðýnýn belirlenmesi mümkün deðildir. Örneðin bir gün önce mi yoksa bir yýl önce mi yapýldýðýnýn ispatý mümkün deðildir. Bundan öte montaj olabilir vb. Bu nedenlerle de hukuken pek bir deðeri yoktur.

Diðer taraftan 155 polis imdat ve 156 jandarma telefonlarý ile bazý büyük firmalarýn yaptýklarý telefon görüþmelerini kayýt altýna almalarýnýn yasal dayanaðýyla, bunlarýn mahkemeden sürekli bir kayýt izni alýp almadýklarýný soruyorsunuz.

Bunlar için herhangi bir izne gerek olduðunu düþünmüyorum. Zira mevzuatýmýza göre telefon görüþmesini yapan iki taraftan birinin ya da her ikisinin kendi yaptýklarý görüþmeyi kayýt etmelerinin önünde yasal bir engel bulunmamaktadýr. Öyle ise görüþmeyi yapan taraflardan biri ya da ikisi birden görüþmesini kaydedebilir. Ancak görüþmeyi yapan kiþilerin dýþýnda üçüncü bir þahsýn bu görüþmeyi dinlemesinin ya da kaydetmesinin önünde yasal engel vardýr. Olayý bu yönüyle deðerlendirmenizi dilerim. Saygýlarýmla.

Devrim Sinan KARAVELÝOÐLU

Ekleme yapmak gerekirse; kamu kurumlarý haricinde bu eylemi gerçekleþtiren kurumlarda, yapýlacak ses kaydýnýn kayýt altýna alýacaðý, telefon görüþmesi baþlamadan önce belirtilmekte ve karþý taraf bilgilendirilmektedir. Dilerseniz bu hatýrlatmadan sonra telefonu kapatabilir ve görüþme yapmayabilirsiniz ki bu sizin en doðal hakkýnýzdýr.

Adli makamlardan bahse konu görüþmelerin kayýtlarýný doðrulammak için geçmiþe yönelik çaðrý bilgilerinin tespitini isteyebilirsiniz.Bu sizin deyiminizle zor deðil çok kolaydýr.

Anayasa gereði haberleþmenin dinlenmesi kayýt altýna alýnmasý suç ise Ýþte bu 155 ve 156 birimleri hangi yasaya dayanarak "herhangibir izne tabi olmaksýzýn" bu iþlemi gerçekleþtiriyor peki?Ýki kiþi arasýndaki görüþmelerin taraflarca kayda alýnmasý yasal diyorsunuz buna katýlýyorum ama kayýt esnasýnda suç unsuruna rastanýrsa(yukarýdaki örnekte verdiðim gibi) taraflardan birisi bu kaydý mahkemeye delil olarak sunmaya çalýþacak deðilmi?
O zaman mahkeme kayýtlarýn mahkeme kararý olmaksýzýn alýndýðý için geçersiz sayacak deðilmi?
Olaya birde bu açýdan bakmanýzý öneririm.O halde dediðinize göre öyle bir yasa varki anayasaya aykýrý olarak (haberleþmenin özgürlüðünü ihlal) bazý kurumlara izin veriyor diyebilirmiyiz?

O halde telefonumuzu telesekretere yönlendirerek "X adlý kiþinin telefonunu arýyorsunuz, güvenliðiniz için görüþmeleriniz kaydedilecektir" bir anons koyup bu görüþmeleri kayda alýp mahkemeye "alýn size yasal delil bakýn karþýya biz kayýt altýna alýnacaðýný bildirdik buna raðmen kabul ederek görüþmeye baþladý bu tamamen yasaldýr, mahkeme kararý aramaya gerek yok" diyebilirmiyiz?

ALINTI: Adli makamlardan bahse konu görüþmelerin kayýtlarýný doðrulamak için geçmiþe yönelik çaðrý bilgilerinin tespitini isteyebilirsiniz.Bu sizin deyiminizle zor deðil çok kolaydýr.
Sayýn Çetinkaya,

Sadece çaðrý bilgilerinin alýnmasý ile bir þeyi ispat edemezsiniz. Örneðin çaðrý bilgisini resmi kanaldan aldýnýz. Þu veriler verildi: 1234567 nolu telefon, 1234568 nolu telefonu 01.01.01 tarihinde saat 00.00 ila 00.03 saatleri arasýnda arayarak 3 dakikalýk görüþme yapmýþtýr.

Sizin elinizde de 3 dakikalýk bir ses kaydý var. Bu elinizdeki 3 dakikalýk ses kaydýnýn resmi veride belirtilen 3 dakikalýk süre içerisinde kayýt edilmiþ olduðunu nasýl ispatlayacaksýnýz? Bu üç dakikalýk kaydýn resmi veride belirtilen süre içerisinde kayýt edildiðinin kesin bir delili olabilir mi? Mümkün deðil elbette.

Sayýn Çetinkaya,
CMK madde 135'te belirtilen ve çoðu kiþinin yanlýþ anladýðý maddenin baþlýðý; "Telekomünikasyon Yoluyla Ýletiþimin Denetlenmesi" dir. Bahse konu olan bu madde, sizin de tespit ettiðiniz gibi bir çok soru iþaretine yol açmaktadýr.
Madde gerekçesine baktýðýmýz zaman, iletiþimin tespiti, belli bir telefon numarasýndan kimlerin ne zaman arandýðý, konuþmanýn ne kadar süreyle yapýldðý, e-posta yoluyla kimlerle iletiþim kurulduðu hususlarýnýn tespitinden ibarettir. Telli ve ya telsiz telefon, internet veya farklý iletiþim cihazlarý bahse konu olabilir.
Sizin gibi düþünseydim, size bir e-posta gönderdikten sonra, benim iletiþimimi ihlal ediyorsun diye, yine size dava açabilirdim. Doðru mudur?

Sayýn Çetinkaya,

Üstteki sorunuza akþam yanýt vermiþtim. Malum tek iþim burada yazý yazmak olmadýðýndan alttaki sorunuzun yanýtýný bugüne býrakmak zorunda kaldým, bu nedenle özrümün kabulünü dilerim.

Kiþilerin kiþilerle ya da resmi olsun özel olsun kurumlarla yaptýklarý kendi görüþmelerini kayýt etmelerinde yasal bir engel yok, sanýrým buraya kadar mutabýkýz. Kayýt esnasýnda suç unsuruna rastlanýrsa taraflardan biri bunu mahkemeye delil olarak sunmaya çalýþacak deðil mi diye soruyorsunuz ben de size bu görüþmelerin kayýt edilmelerinin asýl nedeninin belirttiðiniz neden olmadýðýný, örneðin bankacýlýk ve GSM þirketleri için gerçek nedenin hizmet kalitesini arttýrmak ve telefonla yapýlan havale, EFT gibi bankacýlýk iþlemlerine ileride bir itiraz olduðu zaman bunu kanýtlayabilmek olduðunu söyleyeceðim.

Gelelim 155, 156 birimlerinin telefon görüþmelerini mahkeme kararý olmaksýzýn kayda almalarýnýn önünde yasal bir engel var mý yok mu bunun irdelenmesine; bence hiç bir izne gerek yok! Vatandaþ olarak nasýl ki, ben 155, 156 birimleriyle yaptýðým görüþmemi kayýt edebiliyorsam onlar da hiç bir izne tabii olmadan kayýt edebilirler. Burada kaydýn ne amaçla yapýldýðý sorusu akla gelebilir ve tartýþýlmalýdýr da. Siz hemen bir ön yargýyla kaydýn suç unsuruna rastlanmasý durumunda taraflarca mahkemeye delil olarak sunulmaya çalýþýlacaðýný düþünüyorsunuz. Nedenlerden biri de belki bu olabilir. Bu durumda bunun delil olarak kabul görüp görmeyeceði mahkemenin bileceði bir konudur. Ancak dikkat edin biz burada bunun delil olup olamayacaðýný deðil. Kaydýn yapýlmasýnýn yasal olup olmadýðýný tartýþýyoruz.

Ben 155, 156 birimlerinin kayýt yapmasýndaki esas amacýn büyük firmalarýn , bankalarýn kayýt yapmasýndaki amaca benzer amaç taþýdýðýna inanýyorum. Örneðin bir ihbar saat kaçta yapýlmýþ, buraya zamanýnda ekip gönderilmiþ mi, ya da ihbarý yapan kiþinin sözleri net anlaþýlamadýysa ve telefonu kapattýysa tekrar dinlenerek anlaþýlmaya çalýþýlmasý gibi vb..

Diðer taraftan birçok resmi kurum çeþitli amaçlarla hem telefon hem de telsiz görüþmelerini kayýt altýna alýyor. Þimdi bunlarýn hepsi bu kayýtlar için mahkemeden süresiz kayýt yapabilme izni mi alacak? Örneðin uçaklarda halk arasýnda "kara kutu" olarak adlandýrýlan FDR ve CVR (cockpit voice recorder-kokpit ses kaydedicisi) ve havalimanlarýnda yerde TWR, ACC, APP nin eþ zamanlý konuþmalarýnýn kaydedilmesi için mahkeme kararý alýnmasý mý gerekiyor? Tabii ki hayýr! Bunlarýn kaydedilme amacý belli; olasý kaza-kýrým ya da airmiss (yakýn geçme) durumlarýnda olayýn aydýnlatýlabilmesi için Sivil Havacýlýk Genel Müdürlüðü ve Devlet Hava Meydanlarý Ýþletmesinin ilgili yönetmelikleriyle yapýlýyor.

Sayýn Elvan Çetinkaya, inanýn ki, samimi ifademle söylüyorum; bu telefon dinleme mevzusunu foruma tekrar tekrar getirmenizin nedenini anlayabilmiþ deðilim. Telefonunuz mu dinleniyor ya da böyle bir þüpheniz mi var bilemiyorum. Doðrusu beni pek de ilgilendirmiyor ancak þu ana kadar yazdýklarýmla bu konu hakkýnda yeterince fikir beyan ettiðimi, anlayan üyelerimizin zaten anlamýþ olduðunu, anlamayan üyelerimizin de yazmaya devam etsem de anlamayacaklarýný düþündüðümü ve bu konuda artýk yazý yazmak istemediðimi bilgilerinize saygý ile arz ediyorum.

Devrim Sinan KARAVELÝOÐLU