Roma Hukuku Anabilim dalı değil

[Av.Feyz Pazarbaşı]

Hukuk Fakültelerinde Anabilim dalı olan Roma Hukuku neden anabilim dalı sayılmaktan çıkarıldı ve etkileri nelerdir?

Roma hukukunun çağdaş hukukları ve Türk hukuk sistemini de önemli derecede etkilediği, özellikle özel hukuk hukuk alanındaki hukuki ilkeler ve Borçlar kanununun temel prensiplerinin Roma hukukundan kaynaklandığı neredeyse tüm hukukçular tarafından bilinir.

Hukuk fakültelerinde zorunlu ders olarak okutulan Roma Hukuku bölümünün YÖK kararı ile Ana Bilim Dalı sayılmaktan çıkarıldığı 16 Ekim 2009 tarihli Cumhuriyet gazetesi tarafından duyurulmuştu.

Karara göre Roma Hukuku artık "İslam Hukuku", "Türk Hukuk Tarihi", "Genel Hukuk Tarihi" gibi Hukuk Tarihi Anabilim dalının çatısı altında yer alacağı Marmara ve İstanbul Hukuk Fakültelerinin bu yönde karar aldıkları da basında yer aldı.

Kara Avrupası Hukuk Sistemi ve Modern Türk hukukunun kökeni olan Roma Hukukunun Anabilim Dalı olmaktan çıkarılması kanımca "çağdaş hukuk sisteminden" uzaklaşmak anlamına gelir.

1926 yılında Medeni Kanun ve ardından Borçlar Kanununun kabulü ile Türk Hukuku Roma-Germen (Kıta Avrupası) hukuk sistemine dahil olmuştur. Bu yönüyle Roma Hukuku, Hukuk alanındaki Atatürk inkılaplarının bir simgesidir.

Roma Hukuku eğitimi sadece Kara Avrupası ülkelerinde değil, tüm dünyada yaygın olarak hukuk fakültelerinde ders olarak öğretilmektedir.

Roma Hukuku tüm hukuk dallarının alt yapısı ve menşeidir. Çağdaş eğitime kaynak olma, mukayeseli hukuk ve hukukun temeli olma özelliklerinin yanısıra hukuk fakültesi öğrencilerinin ve dolayısıyle geleceğin hukukçularının yeterli hukuk formasyonuna sahip olmaları konusunda çok önemli bir rol üstlenmektedir.

Roma Hukuku eğitimi almamış bir öğrenci özel hukuk alanındaki kanunların ratio legis ve mantığını, olaylara uygulanacak çözüm yollarını yeterince kavrayamayacaktır. Roma Hukuku anabilim dalı olmaktan çıkarıldığında, bu şekilkde önemsizleştirildiğinde; Laik ve modern hukuk ile yürürlükteki yasalarımız arasındaki nedensellik (illiyet) bağı kopacaktır.

Laik hukuk sitemi korunmak isteniyorsa, çağdaş ve donanımlı hukukçular yetiştirilmek isteniyorsa modern hukukun temeli olan Roma hukukuna layık olduğu değer yeniden verilmelidir. Roma hukuku tarih bilimi değildir. Yoksa amaç Mecelle midir?

ROMA HUKUKU eğitimi ;

Avrupa ülkelerinin hukuk sistemlerinin temelinde bulunan Roma hukukunun önemini ve Roma’dan gelen hukuk kurumlarının tarihi gelişimini açıklar.

Roma hukuku kurumlarının neden ve nasıl doğduğunu tespit etmek için öncelikle Roma Devletinin siyasi ve hukuk devirlerini inceler.

Modern hukukları önemli oranda etkilemesi nedeniyle Roma Borçlar Hukukunun ortaya koyduğu temel kural ve prensipler ile Roma Hukuku kurumlarını ve günümüz hukukuna etkisinin anlatır. Özellikle taşınır hukuku açısından önem taşıyan Eşya Hukuku kurumlarını (mülkiyet, zilyetlik, irtifak, rehin) ve Roma Usul Hukukunu açıklar.

Roma hukuku ve devirleri hakkında ayrıntılı bilgi : Roma hukuku

[Deniz Yücesan]

Hukuk eğitiminde çok büyük bir yanlış bence.
Roma hukuku görmeden hukukçu olunamayacağı kanaatindeyim.
Hukukun gelişimini anlayabilmek için Roma Hukuku dersi kesinlikle çok gerekli.

[Hazal Turan]

1. sınıf öğrencisiyim ve Roma Hukuku dersleri görüyorum. Gayet güzel ve zevkli. Ama farklı üniversitelerdeki arkadaşlarıma Roma Hukuku dersleri gördüğümü söyleyince şaşırıp kalıyorlar. Bu kadar mı önemsiz kaldı gerçekten merak ediyorum.

[Faruk Atik]

Ben hukuk fakültesinde değilim ama en azından hukuk fakültesi öğrencisi adayıyım.Etrafımdaki Hukuk Fakültesi mezunları ve öğrencileri Roma Hukuku'nun önemli bir ders olduğundan bahsediyorlardı.Ben kendi açımdan baktığımda ise 1.sınıfta görüldüğüne göre bu bir binanın temelidir.Temeli sağlam olmayan bir bina eninde sonunda yıkılmaya mahkumdur.Doğal olarak olaya sizin gibi Hukukçu gözü ile değil de,kendi mantığımı kullanarak bakıyorum.
Peki Roma Hukuku Ankara Hukuk,İstanbul Hukuk gibi fakültelerde hala hakkı verilerek işleniyor mu?

[Av.Dilek Kuzulu Yüksel]

Son dönemde gündeme gelen, Roma Hukuku'nun hukuk fakültelerinde zorunlu ders olmaktan çıkarılıp seçmeli ders olması, kimilerine göre ise dersin tamamen kaldırılarak kürsülerin de kapatılması önerisi hakkında neler düşünüyorsunuz?

[Av.Mehmet Aydın]

Benim bütünlemede geçtiğim bir dersti. Derse devam etmedim. Aklımda kalan bazı terim ve deyimler var. Mülkiyetin devri. Mancipatio, traditio, in iure cessio..Justinianus'un hukuku derleyip toplaması..Corpus iuris civilis..falan.

Ama dersin kürsüsünün kaldırılıp kaldırılmaması konusunda birşey söyleyecek kaadar konuya vakıf değilim.)

[av.ferda]

Hukuk nosyonuna sahip olmak, hukuku teknisyenlik düzeyinden kurtarmak istiyorsak Roma hukuku kaldırılmak bir yana tersine daha çok ağırlık verilmelidir.

- HİÇKİMSE SAHİP OLDUĞU HAKLARDAN FAZLASINI DEVREDEMEZ. (İİY. m.278 ve sonrası İptal Davası)
- SÖZ UÇAR YAZI KALIR. (Basın yoluyla işlenen suçlarda ceza ARTIRILARAK uygulanır.)

[Av.Dilek Kuzulu Yüksel]

Üniversite yıllarında belki de çoğumuz için işkence olan dersler arasındadır Roma Hukuku, Hukuk Tarihi, Hukuk Felsefesi, Hukuk Sosyolojisi gibi dersler. Çoğumuz "Aman bunlar benim ne işime yaracak ki?" gibi söylemlerde bulunmuşuzdur.

Ancak ne zamanki mezun olup, meslek hayatına adım atıyoruz işte o zaman bu derslerin önemini anlıyoruz. En azından ben sonradan anladım önemlerini. Şöyle ki; çok sevdiğim mesleğimi sadece para kazanma aracı olarak görmemek ve sadece para kazanmak için icra etmemekti amacım. Mesleğimin temelini, ilkelerini de bilmek ve ilkeli olarak icra etmekti. Avukatlık Meslek Kuralları'nı bilmekle de bitmiyordu her şey. Hukukun felsefesi, tarihçesi, sosyolojisi de önemliydi. Sokakta hangi vatandaşa sorsanız belli alanlarda az çok hukuki bilgisi vardır ancak hukuki bakış açısı bambaşkadır, herkes aynı bakış açısını yakalayamaz. Bu bakış açısını bizlere kazandıran ise kanımca günümüz hukukunun temelini oluşturan Roma Hukuku dersidir.

Bu nedenle, Roma Hukuku, Hukuk Tarihi, Hukuk Felsefesi ve Hukuk Sosyolojisi gibi derslerin kaldırılması bana göre yanlış. Bu dersleri eziyet olarak gören öğrenci kardeşlerimizi çok iyi anlıyorum ama ileride -niyetleri sadece para kazanmak değilse- faydasını göreceklerini ve önemini anlayacaklarına inanıyorum. Çözüm bu dersleri kaldırmak ya da seçimli kılmak olmamalı, bilakis bu derslerin önemi iyi anlatılmalı diye düşünüyorum. Örneğin, bir avukat, bir hakim, bir Cumhuriyet savcısı derse davet edilerek bu derslerin faydaları bizzat hukuku uygulayanlar tarafından öğrencilere aktarılabilir, böylelikle dersler hem daha zevkli hale gelir hem de pratikteki önemleri anlatılmış olur.

[admin]

Bu husus ile ilgilenenlerin Av.Feyz Pazarbaşı'nın yazısını ( https://www.hukuki.net/showthread.php?t=62908 ) ve Roma hukuku hakkında bilgiler içeren sayfalarımızı ( http://wiki.hukuki.net/Roma_Hukuku ve http://wiki.hukuki.net/Roma_hukukunu..._hukuka_etkisi ) ayrıca incelemelerini de öneririm.

[Tangör Evren]

Bu konuyu görünce bir okuyayım dedim. Genç arkadaşlarım ne düşünüyor, ne diyor. Gördüm ki ilgi büyük öğrenci arkadaşlarla gurur duydum. Sizler böyle oldukça fikrinizi böyle korkuzusca yazdıkça bu ülkenin geleceğinin kararmayacağını geleceğimizin çok aydınlık olduğunu gördüm. Ne sevindim ne sevindim. Sadece buraya girdiğime üzüldüm.

Ben hukukçu değilim. Yani profosyonel anlamda değilim. Ama hukukun aslında tüm dünyayı saran bir ikinci atmosfer tabakası olduğuna inanırım. Çünkü hukuk herşeyi koordine eden düzenleyen çıkabilecek aksaklıkları gideren sistemler bütünüdür. Bu bağlamda da aslında herkes bir hukuk düzeninde yaşar farkında olmadan bir şekilde hukukun gelişmesine bir şekilde katkıda bulunur. İyi ya da kötü. Kötü olanlar genelde ceza hukukunun gelişmesini sağlar. İyi olanlarsa evrensel hukuka insan hakları babında katkı bulunur. İşte ben tam bu noktada hukuku biraz fazla seven bir moddayım. Bu yüzden bizi saran bu ikinci atmosferi kurcalarım merak ederim. Neden böyle ki derim nasıl olmuş derim örneğin bazı kuralların ''hiç bir siyasi görüşün evrensel hukuku değiştiremeyeceğini'' öğrenmek mutluluk verirken bu hukuku değiştirmek için çok ciddi değişiklikler yapan hükümetlerin sonunun hüsran olduğunu gördüm. Çünkü hukukun evrenselliği ve tarihsel gelişimi o anki moda zihniyeti tarihin çöplüğüne daima atmaktadır.

İşte bu bağlamda Roma Hukuku çok ciddi bir miaddır. Ben Roma Hukuku dersi hiç almadım. Çünkü baştada dediğim gibi hukuk fakültesinde okumadım. Ama merakımdan Roma Hukukuna bir göz attım. Amatörce göz atmanın profosyonel göz atmaktan daha verimli olduğunu bilirim. Örneğin Değerli Avukat Mehmet Aydın'ın aklında kalan ''italyanca'' değimleri bilmem okusamda unutmuşumdur. Ama Roma Hukuku'nun modern hukukun temeli olduğunu bilirim !! Bunu bildiğim içinde bu hükümetin Roma Hukukuna karşı olmasının kaldırmak istemesinin doğal bir bir üstteki paragraf süreci olduğunu anlarım.

Roma Hukukunu iyi özümseyen bir kişinin bulacağı en basit sonuç şu olacaktır. Bir bilim olarak ''hukuk'' çok uzun süreler önce çok ama çok önemli bir eşiği aştı bu eşik ''suçun şahsiliği ''idi. Bugün hepinize çok basit gelebilir ''suçun şahsiliği'' çok basit gelebilir , başka ne olacak ki diyebilirsiniz. İşte bu suçun şahsiliği kavramı Roma Hukuku kavramı ile birlikte ''Dünyamıza'' girdi. Yani suçun şahsiliğini bize Roma Hukuku kazandırdı. Daha önce suç işleyen kişi kendisiyle birlikte ailesini aşiretini kabilesininde yargılanmasına hepsinin ceza almasına neden oluyordu. İşte Roma Hukuku böylesine önemlidir dünya için. Yoksa bir sürü İtalyanca değim değildir Roma Hukuku.

Bu hükümete ters gelsede Roma Hukuku Hukuktur.