Yaş tashihi, emeklilik

[Av.Zekayi Ünal]

yaş tashihi yapılmış kişinin emeklilik yaşı neye göre hesaplanır

[bizce]

Bugünkü bir gazeteda, sorunuzla ilgili Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun bir kararı var. Aşağıda yer alan söz konusu kararı özetleyen bu haber sanırım sorunuzun tam karşılığı.

Mahkeme kararıyla yaş büyüterek erken emekli olma girişimi Yargıtay’a takıldı. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, mahkemeye başvurarak yaşını 2 yıl büyüten bir vatandaşın bu düzeltme kararına dayanarak erken emekli olma hakkı kazanamayacağına karar verdi.

1 Ocak 1961 olan doğum tarihini mahkeme kararıyla 1 Ocak 1959 olarak değiştirten Z.Ç. adlı sigortalı bir işçi, 2003 yılında Sosyal Sigortalar Kurumu’na (SSK) başvurarak kendisine emekli aylığı bağlanmasını istedi. Ancak kurum, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre ilk işe başlanılan tarihte nüfus kütüğündeki doğum tarihinin geçerli olacağına dikkat çekti. İşe başlandıktan sonra yapılan yaş değişikliğinin emeklilik süresinde esas alınamayacağı gerekçesiyle bu istem geri çevrildi. Z.Ç., emeklilik başvurusunun reddedilmesi üzerine kuruma karşı Ankara 14. İş Mahkemesi’nde tespit davası açtı. Mahkeme, davacı sigortalının 1977 yılında işe başlamasına karşılık yaş kaydının 1978 yılında değiştirildiğine işaret etti. Sosyal Sigortalar Kurumu’nu haklı bulan mahkeme, işe girişten sonra yapılan yaş düzeltmesinin emeklilik yaşının hesaplanmasında dikkate alınamayacağını vurgulayarak davanın reddine karar verdi.

Ancak yapılan temyiz başvurusu üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, mahkemenin bu kararını Anayasa’ya ve yasalara aykırı olduğu gerekçesiyle bozdu. Anayasa’nın 138/son maddesine göre kesinleşen yargı kararlarının gerçek ve tüzel kişileri bağlayacağı, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğuna dikkat çekildi. Kararda, mahkeme kararıyla değiştirilmiş nüfus kaydının emeklilik yaşının hesaplanması için de geçerli olduğu vurgulandı.

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin bozma kararı üzerine dosya bu doğrultuda incelenmek üzere yeniden 14. İş Mahkemesi’ne gönderildi. Yargıtay’ın bozma gerekçelerine katılmayan yerel mahkeme, ilk kararında direnince dava nihai kararın verilmesi için Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun gündemine geldi. Yerel mahkemenin direnme kararını uygun bulan Genel Kurul, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 120. maddesinde yapılan değişiklik uyarınca ilk işe giriş tarihinden sonraki yaş durumunda yapılan değişikliklerin dikkate alınmayacağının altını çizdi. Kararda, işe giriş tarihindeki mevcut durumun korunmasına ilişkin bu özel düzenlemenin, kurumsal planlama ve aktüeryal dengelerin oluşturulmasında duyulan kaygılardan kaynakladığı belirtilerek şu açıklama yapıldı: “Yasada yer alan ve ilk defa çalışmaya başlamakla oluşmuş olan statükonun sürekliliğini sağlamayı amaçlayan 120. madde hükmü karşısında, belirtilen nedenlerle, ilk defa çalışmaya başladıktan sonra verilmiş yaş düzeltme kararları maddede belirtilen sigorta kollarında dikkate alınamayacaktır.”

Hukuk Genel Kurulu, bu gerekçeyle Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin bozma kararını kaldırarak 14. İş Mahkemesi’nin direnme kararını onadı. Kesin nitelik taşıyan bu karar uyarınca bundan sonra işe giriş tarihinden sonra yapılan yaş değişiklikleri emeklilik süresinin hesaplanmasında dikkate alınmayacak.

[Av.Dilek Kuzulu Yüksel]

Düzeltilen yani en son yasina göre hesaplanmasi gerekir diye düsünüyorum. Sonuçta yas tashihinde gerçek yasin düzeltilen yas oldugunu iddia ediyor ve ona göre karar aliyoruz mahkemeden. Yas düzeltildikten sonra her yerde geçerli olan en son yas olmalidir diye düsünüyorum. Aksi, hakkaniyete ve hukuka aykiri bir dirim yaratmaz mi? Sevgiler...

[Av.Dilek Kuzulu Yüksel]

Düzeltilen yani en son yasina göre hesaplanmasi gerekir diye düsünüyorum. Sonuçta yas tashihinde gerçek yasin düzeltilen yas oldugunu iddia ediyor ve ona göre karar aliyoruz mahkemeden. Yas düzeltildikten sonra her yerde geçerli olan en son yas olmalidir diye düsünüyorum. Aksi, hakkaniyete ve hukuka aykiri bir dirim yaratmaz mi? Sevgiler...

[bizce]

Emeklilik yaşının düzeltilmiş yaşa göre hesaplanması, birçok istismara yol açardı. Örneğin prim ödeme gününü tamamlamış ancak yaş şartını yerine getirmemiş kişi, mahkemeye müracaat ederek yaş tahsisi yaptırıcak ve yaş şartını böylece halletmiş olacaktı ki, bu durumda da kanundaki düzenlemenin bir anlamı kalmayacaktı. Bu bakımdan HGK'nin kararı doğrudur.

[Av.Dilek Kuzulu Yüksel]

Orda bir ayrim yapilmeli bence sayin bizce ))
Genel Kurul'un kararlari da %100 dogrudur anlamina gelmiyor.
Bana göre olmasi gereken, yas tashihinden sonraki yaslari emeklilikte dikkate almamak yerine, yas tashihi talebinin titizlikle incelenip ona göre karar verilmesi. Her konuda yaptigimiz gibi hatayi hatayla telafi etmemeliyiz. Zaten artik hastane dogumlarinda yas tashihi kabul edilmiyor. Zamanla böyle bir problemimiz kalmayacak insallah.
Görüsünüze saygi duyuyorum tabi ama bu da benim görüsüm. Sevgiler

[Av.Zekayi Ünal]

KANUN NO: 5198
KAMU GÖREVLİLERİ SENDİKALARI KANUNU, SOSYAL SİGORTALAR KANUNU VE SOSYAL SİGORTALAR KURUMU KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN
Kabul Tarihi: 24 Haziran 2004
Resmi Gazete ile Neşir ve İlânı: 6 Temmuz 2004 - Sayı: 25514

MADDE 16.- 506 sayılı Kanunun 120 nci maddesine ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"İş kazalarıyla meslek hastalıkları, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından gelir ve aylık tahsisleri ile sermaye değerinin hesabında, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının hekim raporuyla ilk defa tespit edildiği veya sigortalıların yürürlükten kaldırılmış 5417 ve 6900 sayılı kanunlara veya 506 sayılı Kanun ile diğer sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten sonraki yaş tashihleri dikkate alınmaz."
mevzuattan bu maddeyi buldum. paylaşmak istedim.

[Av.Zekayi Ünal]

ilgilenen meslektaşlarıma teşekkür ederim

[Av.Zekayi Ünal]

bence mahkemede 506 sayılı kanunda yapılan değişikliğin iptali için anayasa mahkemesine gönderilmesi talep edilmeliydi

[commodore1tr]

Peki kişi yaşını mahkeme kararıyla büyüterek bir anda hiç çalışmadan vede primini yatırmadan hak elde etmesi hakkaniyete uygun mudur? O iki sene nereye gidecek? Bence çok güzel karar verilmiş. Bu olayı bilmemde askerlik iş emeklilik kandırma dolandırma gibi kötüniyetle kullanabilecek ve hatta bu uğurda mahkemeleri zor durumda bırakacak bir durumun önüne geçilmiş....
Kişi ciddi bir suç işliyor yaşı 19 sonra mahkeme kararı ile 2 sene küçülttürüp (gerekli prosüdürü tamamlayıp) yaşama devam ederken yakalanıyor. Yargılanması nasıl olacak ????