Bakaya ve Yoklama Kaçaklarını Askerlik Şubeleri Arayamayacak (mış)?

[ronwald]

Merhaba,

Yoklama kacaklarinin, bakaya durumundaki kisilerin polis tarafindan gerceklestirilen GBT'lerde cikmasi soz konusu mudur?

2013 Ocak ayinda bu yonde (GBT'de cikmasi ve islem yapilmasi yonunde) protokollerin yapildigina dair bir haber cikmis, devaminda ses cikmamisti.

Guncel durumla ilgili bilgisi olan varsa paylasirsa sevinirim.

Tesekkurler,
Saygilar.

[alper_492]

bayadır girmiyordum foruma aklıma geldi bi bakıym dedim hala aynı sorular endişeler. arkadaşlar askere gitmemek suç değil artık kabahat siz şubeye gitmediğiniz taktirde size cezada yazmazlar askerede almazlar kapınıza poliste gelmez. hakkınızda dava açılabilmsei için bakaya kaldığınız için size para cezası kesmeleri lazım sonrasındaki celp doneminde askere gitmez iseniz veya mazeret bildirmez iseniz ozaman dosyanız savcılıga gider ozaman hakkınızda dava acılır. buda demek değilki evinize polis gelecek veya sizi alıp askere götürecek. size açılan davanın duruşmalarına katılmaz iseniz ozaman mahkeme yakalama çıkarır. ki bu yakalama kararıda askere gitmediğiniz için değil duruşmalara katılmadığınız için olacaktır.. mahkeme sizi haksız bulursa size hapis cezası verir oda paraya çevrilir onuda isterseniz taksit yaptırabilirsiniz kısacası askere gitmeye karar vermeden şubeye giderseniz hukuki süreci başlatmış olursunuz. bide yıllardır evine tebligat veya kağıt gelmeyen arkadaşların buyuk çoğunluğu universite mezunu değildir veya bağlı bulunduru askerlik şubesindeki memur tembeldir veya dosyası kayıptır veya asaldaki adresleri farklıdır yazı surekli oraya gidiyordur vs. her ne kadar bu arkadaslar rahat olsada burası turkiye kendinize bi e devlet hesabı alıp belirli periyotlarla hakkınızda açılan dava varmı bakınız... iyi forumlar

gejna sana ve diğer arkdaşlara i soru sormak isitoyrum bn 2 sene önce mezun oldum ve daha henüz askerlik şubesine uğramadım yani hiç yoklama yaptırıp tecil ettirmedim ağostos 22 de tam 2 yıl olcak.sorum şu bn askerlik şubesine bir sene daha gitmezsem ve bu yıl içerisinde kpss yerleştşrmem olurda kurum bnden tecil belgesi isterse bn bunu hemen alabilrmiyim yada bakaya kalmış olurmuyumm??

[zortocu]

Arkadaşlar bir sorum olacak. Ben doktoramı 3 ay önce tamamladım ve enstitü askerlik şubesine bitirdiğime dair yazı göndermiş. Bana şubeye gidip bilgilerimi güncellemem gerektiği söylendi, ben de gittim ve güncelledim. Ancak bu bilgi güncelleme olayı sanırım sevk öncesi başvuru gibi birşeymiş. Benim 25-29 Temmuz 2013 arası Samsun'daki birliğe teslim olmam gerekiyordu. Ben askerliğimi ertelemek için rapor almıştım ancak bilgi güncellemesi yaptığım için onun da geçersiz olduğunu söylediler şubeden. Ben bu 4 günlük sevk aralığında rapor alsam bir sonraki döneme kalır mıyım yoksa herhangi bir kontrolde tutup beni götürürler mi? Ya da en kötü ne olabilir? Herhangi bir gün hastaneye polis, jandarma gelip siz kaçaksınız diye götürebilir mi?

[erkmen]

Ben hem kktc hem TC vatandaşıyım. KKTC'de fiilen askerliğe başladım ve eğitim hakkımı kullanarak 6. ayda tecil ettirdim. TC'ye geldiğim zaman beni orada da askere isterler mi? Veya TC kimliğim ile değil de KKTC kimliğim ile giriş yaparsam bir sorun çıkar mı?

[byzoom]

Konuyu baştan sona yaklaşık olarak 5 yıldır takip ediyorum yardımlaşmanıza hayran kaldım. Bende bir kaç bilgi aktarmak istiyorum. 5 yıldır yoklama kaçağı konumundayım ve bugüne kadar hiçbir şekilde evime kağıt gelmedi. En son 2006 yılında 1 yıl tecil ettirdim ondan sonra da ne arayan nede soran oldu. Özellikle 2010 yılında forumda herkes gbtye girecek şekilde paylaşımlar olmuş. Bunun tamamen asılsız olduğunu düşünüyorum. 5 yıl boyunca çeşitli sebeplerle GBT den sorgulandım ve temiz çıktım öncelikle bunu aktarmak istiyorum.

Son dönemde Başbakan'ın yaptığı açıklamalara bakacak olursak asker kaçakları sisteme işlenecek tarzında haberler yapılmakta. Öncelikle bu haberlerin her yıl maksatlı olarak yapıldığını ve Hukümetin ise bu söylemleri maksatlı olarak tekrar ettiğini düşünmekteyim. 2011 yılında yürürlüğe giren Torba Yasa içerisinde bu konuda maddeler vardı. Hukukçu arkadaşlarımla bu konuda derinlemesine bir çalışma yaptık. Mahkeme kararı olmadan hiçbiriniz GBT sistemine giremezsiniz. Bu nedenle korku ile yaşamak yerine öncelikle en yakın PTT'e giderek e-devlet şifrenizi alın. Daha sonra e-devlet sitesi üzerinden hakkınızda açılan davalara göz gezdirin. Bunlar içerisinde askerlikle ilgili bir dava var ise tedirgin olmanızda fayda var. Eğer herhangi bir dava yok ise içiniz rahat olabilir.

Yalnız bugün itibari ile bir haber paylaşıldı. Yoklama/Bakaya durumunda kalanlar suçu işledikleri süre boyunca artan bir biçimde para cezasına çarptırılacakmış. 20 yıl kadar bu durumda olanlar 44 Bin TL'e kadar idari para cezası ile karşı karşıya kalacaklarmış. Bu Torba yasa içerisinde 3 yıla kadar 3500 TL ceza şeklinde bir madde var ancak her yıl şu kadar ceza ödenir şeklinde hiçbir madde yok. Yada 3 yıla kadar şu ceza 3 yıldan sonra ki her sene işin şu oranda artar şeklinde de bir madde yok. Bu çok ama çok ciddi bir konu hakukçu arkadaşlarımız bu konuda fikirlerini paylaşırlarsa çok sevinirim.

[Av.Engin Oğuz]

Askerlik şubeleri nüfus kayıtlarına asker kaçaklarını işliyor gbt'ye de işliyor mahkeme kararı gerekmiyor biliyorum ben de bu şekilde yakalananlara şahit olmuştum. Gerek adli para cezaları gerek idari para cezaları her yıl sonunda düzenleniyor genelde arttırılıyor yasada miktarının düzenlenmesi her zaman aynı madde içinde yer almaz başka maddelerde bazen geçici maddelerde yer alır yer almasa da bu nevi cezaların düzenlenmesine ilişkin başka yasal düzenlemeler vardır.

[rubin_e]

Konuyu baştan sona yaklaşık olarak 5 yıldır takip ediyorum yardımlaşmanıza hayran kaldım. Bende bir kaç bilgi aktarmak istiyorum. 5 yıldır yoklama kaçağı konumundayım ve bugüne kadar hiçbir şekilde evime kağıt gelmedi. En son 2006 yılında 1 yıl tecil ettirdim ondan sonra da ne arayan nede soran oldu. Özellikle 2010 yılında forumda herkes gbtye girecek şekilde paylaşımlar olmuş. Bunun tamamen asılsız olduğunu düşünüyorum. 5 yıl boyunca çeşitli sebeplerle GBT den sorgulandım ve temiz çıktım öncelikle bunu aktarmak istiyorum.

Son dönemde Başbakan'ın yaptığı açıklamalara bakacak olursak asker kaçakları sisteme işlenecek tarzında haberler yapılmakta. Öncelikle bu haberlerin her yıl maksatlı olarak yapıldığını ve Hukümetin ise bu söylemleri maksatlı olarak tekrar ettiğini düşünmekteyim. 2011 yılında yürürlüğe giren Torba Yasa içerisinde bu konuda maddeler vardı. Hukukçu arkadaşlarımla bu konuda derinlemesine bir çalışma yaptık. Mahkeme kararı olmadan hiçbiriniz GBT sistemine giremezsiniz. Bu nedenle korku ile yaşamak yerine öncelikle en yakın PTT'e giderek e-devlet şifrenizi alın. Daha sonra e-devlet sitesi üzerinden hakkınızda açılan davalara göz gezdirin. Bunlar içerisinde askerlikle ilgili bir dava var ise tedirgin olmanızda fayda var. Eğer herhangi bir dava yok ise içiniz rahat olabilir.

Yalnız bugün itibari ile bir haber paylaşıldı. Yoklama/Bakaya durumunda kalanlar suçu işledikleri süre boyunca artan bir biçimde para cezasına çarptırılacakmış. 20 yıl kadar bu durumda olanlar 44 Bin TL'e kadar idari para cezası ile karşı karşıya kalacaklarmış. Bu Torba yasa içerisinde 3 yıla kadar 3500 TL ceza şeklinde bir madde var ancak her yıl şu kadar ceza ödenir şeklinde hiçbir madde yok. Yada 3 yıla kadar şu ceza 3 yıldan sonra ki her sene işin şu oranda artar şeklinde de bir madde yok. Bu çok ama çok ciddi bir konu hakukçu arkadaşlarımız bu konuda fikirlerini paylaşırlarsa çok sevinirim.

Dediğinize katılıyorum 12 aya düşünce oluşacak asker eksiğini tamamlamak maksatlı bi korkutma çalışması anladığım kadarıyla. 3 ekimde emniyet aramaya başladı diyor ama 24 ekimde GBT ye girdim birşey çıkmadı...hem askeriye aynı anda 600 bin kişiyi ne yapsın öyle değilmi..

[gejna]

bende yıllardır bakayayım bu duruma hayret ediyorum ak partinin yıllardır duzenledığı kanunlar cıakrdığı yasalarla tamamen zıt bir uygulama hala anlamış değilim. gbt mevzuna gelince benim de bildiğim be bir çok defa bu forumda yazdığım gibi mahkeme kararı olmadan bi kişi yakalayamassınız. ama hiç bi kanunu değiştirmeden kendi yaptıkları yasalarda delik bulup bi şeklide başarmışlar sanırım doğruluğunu teyyit etmediğim bi kaç durum kulağıma geldi gbt lerde çıkıyor aynen haberlerde yadığı gibi mesai satleri dışında size bir hafta içinde subenize gitmeniz gerektiğini soyluyor yani bir nevi tebligat bu durumu anlay abiliyorum gbt sistemini teblikat gibi kullanıyorlar ki size ceza yazabilsinler. yanlız mesai saatleri içinde alıp subeye goturme mevzu mahkeme kararı olmadan sanırım o polıslerı dava etsek kazanırız. aşşağıda yazdıgım kanuna göre benim anladığım bu tabi ulkemızde mahkeme kararı olmadan insanların ozgurlu kısıtlanabılıyorsa o ayrı veya bu kanun değişmişse..

Türk Ceza Kanunu 109. Maddesinde düzenlenen “Kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle” ve “Birden fazla kişi tarafından birlikte/Silahla/Cebir Kullanmak suretiyle” nitelikli “Kişiyi Hürriyetinden yoksun bırakma” suçunu oluşturur. Bu suçun cezası 4 yıl ila 14 yıl arası hapis cezasıdır.

bu iş bana gore sole oluyor tayyip erdoğan askerliği kısaltmak istiyor. TSK mart dan önce olmaz diyor. Erdoğan seçimden önce olsun seçimlerde prim yapsın istiyor. TSK mecburen kabul ediyor ama TSK da asker sayısının eksikliğinden kaynaklanacak herhangi bir zafiyetin sorumluluğunu almayacağını böyle bi durumun yaşanması durumunda bütün sorumlulugun akp de olcagını soyluyor Erdoğanda ozaman bakayaları alalım açığa çıkacak 80 bin kişiyi bizlerden toplamaya karar veriyor... yanlız cok komik bi durum var 80 bin eri erken terhiz etmek ona en fazla 80 bin oy kazandırır aileleriyle 200 bin. 600 bin bakayayı rahatsız etmek ona 1 milyondan fazka oy kaybetdirir çünkü bakayalrın çoğu 30 yaş üstü ve evli... bu şahsi düşüncem. bakalım ne olacak illaki birileri bu durumu yargıya taşıyacak ve bizde internetden okuyacağız. son olarak internetden bulduğun bir avukatın bu son olaylarla ilgili yorumunu payşaşıyorum. iyi forumlar



oklama kaçağı ve bakaya durumunda olanların sayısının 650 bini geçmesi üzerine yaygın medyada gündem konusu olan konuyla ilgili olarak Av. Davut Erkan 'ın açıklamaları YOKLAMA KAÇAĞI VE BAKAYALAR 'ın hukuki durumuyla ilgili bilgiler içeriyor.

Geçtiğimiz günlerde zorunlu askerlik süresinin 15 aydan 12 aya indirilmesi gündeminin hemen ardından sayılarının 600 bin ila 750 bin arasında olduğu zikredilen asker kaçaklarının, artık GBT sistemine işleneceği, yakalandıklarında askerlik şubesine teslim edilecekleri, bu konuda Savunma Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı arasında bir protokol imzalandığı zikredildi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan “Bakaya kalmış 600 bin civarında, o ifadeyi kullanmak istemiyorum ama uygulamaları kaçak durumunda olanlardır. Burada da bakanlıklarımızın çalışma yaparak bu kaçak durumda olanları yakalayıp hemen askerliğe teslim etmek lazım” dedi.
Konuyla ilgili olarak yetkililerdece yoklama kaçağı ve bakaya durumunda olanlar hakkında yurtdışına çıkış yasağı, banka hesabı açtırmaktan yasaklanma gibi yaptırımların uygulanacağı yönünde demeçler verildi ve haberler yayınlandı. Bu şekilde bir korku iklimi yaratılmaya çalışıldı. Son olaraksa Milli Savunma Bakanı, kanunu okumak aklına gelmiş olacak ki, bu kişiler hakkında idari para cezası uygulanacağını açıkladı. Oysa daha önce suç olarak düzenlen yoklama kaçaklığı ve bakaya, 22.05.2012 tarihli 6138 sayılı kanunla ilk kez işlendiğinde kabahat olarak kabul edildi ve idari para cezası verileceği düzenlendi. İkici kez aynı fiil işlendiğinde ise bu kez suç olarak kabul edildi ve kişi hakkında ceza soruşturması açılacağı Askeri Ceza Kanununda düzenlendi. Ancak bu sanki yeni bir şeymiş gibi anlatılıyor ve bu şekilde bir korku iklimi yaratılmaya çalışılıyor.


TC Anayasasının 72. maddesindeki “Vatan hizmeti, her Türkün hakkı ve ödevidir” şeklindeki hüküm Askerlik Kanunu’nun 1. maddesinde “Türkiye Cumhuriyeti tebaası olan her erkek, işbu kanun mucibince askerlik yapmağa mecburdur” şeklindeki bir düzenlemeyle yasal karşılık bulmuştur. Bu yasayla vatan hizmetinin sadece askerlik olarak yapılabileceği belirtilmekte ve bununsa vatandaşlardan sadece erkek olanlar tarafından yapılacağı düzenlenmiştir.

(Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında “herhangi bir zorunlu askerlik sisteminin yurttaşlar üzerine ağır bir yük getirdiğini kabul etmektedir” (Bkz. Bayatyan v Ermenistan, Büyük Daire kararı, 135. Paragraf) Türkiye’de ise “sahte çürük raporu” davasına bakan İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nin “angarya ve kölelikten daha beter” şeklindeki askerlik eleştirisi günlerce haberlerde dolaşmıştı.)

Anayasal bir görev olmasının yanında aynı zaman anayasal hak olarak düzenlenen vatan hizmetine karşılık olarak düzenlenen askerlik hizmeti, erkek olmayanlara yüklenmemiştir/tanınmamıştır. Neyse ki bugüne kadar erkek olmayan hiçkimse de hani benim “anayasal hakkım” olan vatan hizmeti/askerlik hizmeti dememiştir.

Eşcinseller ise “psikoseksüel bozukluk” tanısıyla askerliğe elverişsiz kabul edilmekte, eşcinselliklerini ispatlamaları içinse öteden beri türlü çirkinliklere maruz bırakılmaktadırlar.

Askerlik yükümlüsü olanlar ise tarih boyunca bu yükümlülükten kurtulmak için ellerinden geleni yapmışlardır. Parası olanların kimi türk lirası cinsinden “bedel” ödemiş kimi dövizi bastırıp askerlikten kurtulmuştur. Parası olan sahte çürük raporu alarak, olmayansa kendini sakatlayarak askerliğe elverişsiz hale getirmiş.

DİN VE VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜ KAPSAMINDA VİCDANİ RET

Bunların dışında bir de, vicdani retçiler var ki dini, ahlaki, politik vb gerekçelerle zorunlu askerlik hizmetini reddetmekte bunu yaparken de kaçmak yerine sivil itaatsizlik eylemi şeklinde bunu kamuoyuna deklare etmekte, yasaya açıkça karşı gelmektedirler. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile Medeni ve Siyassal Haklar Sözleşmesinde düzenlenen din ve vicdan özgürlüğü, kişilerin zorunlu askerlik hizmetini bu sebepler tahtında reddetmesini de kapsıyor. Türkiye, imzaladığı bu uluslararası sözleşmelerin bunu zorunlu kılmasına rağmen vicdani ret hakkını tanımamakta ve vicdani retçileri de yoklama kaçağı/bakaya/itaatsiz asker/firari vs şeklindeki sınıflandırmalara tabi tutmaktadır. Vicdani ret bir hak olarak düzenlenmediği için bu konuda idari bir başvuru yapılarak verilen olumsuz cevaba karşı hukuk yolları zorlanmaya çalışılmakta çoğunlukla ise kişi hakkında açılan ceza davasında bu husus savunma olarak öne sürülmektedir. (Türkiye’de şu ana kadar idari anlamda vicdani retçi kabul edilen yok. Mahkeme tarafından vicdani retçi olarak kabul edilip beraat ettirilen tek kişi ise Hristiyan Yehova Şahidi Barış Görmez.)

HUKUKSAL DURUM

Gelelim yoklama kaçağı ve bakayaların hukuksal durumuna…

Bilindiği üzere kişi ancak ve ancak “kıtaya katıldıktan sonra” asker kişi sıfatını kazanır. Kıtaya katılmaktan kasıt kişinin askerlik yapacağı birliği belli olduktan sonra giderek birliğine teslim olmasıdır. Yoksa askeri birliğe gitmek, yoklama yapmak ya da şubeden birliğine sevk edilmek ceza hukuku anlamında kişiyi asker kılmaz.

Askerlik Kanununa göre Yoklamada bulunmayan ve bulunamadıklarına dair bu kanunda yazılı bir mazeret gösterememiş olanlara “Yoklama kaçağı”; yoklamada bulunarak asker edildikleri halde istenildikleri sırada gelmeyenlere veya gelip de askerlik yapacakları kıtalara gitmeksizin toplandıkları yerlerden veya yollardan savuşanlara ise “bakaya” denir.

İDARİ PARA CEZASI

Yoklama Kaçağı veya Bakaya olanlar ilk olarak idari para cezasıyla karşı karşıya kalırlar. İdari para cezasının miktarı Askerlik Kanunu’nun 89. Maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre

- dört ay içinde gelenler ikiyüzelli, yakalananlar bin;

- dört aydan sonra bir yıl içinde gelenler beşyüz, yakalananlar ikibin;

- bir yıldan sonra gelenler yediyüzelli, yakalananlar üçbin Türk Lirası idarî para cezasıyla cezalandırılır. Bir yıldan sonra tamamlanan her takvim yılı için kendiliğinden gelenler ayrıca bin, yakalananlar ayrıca ikibin Türk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır.

89. Maddede ayrıca “Ancak, bu eylemlerinden sonra askerlik şubesince ilk sevk edildikleri kıtalara gecikmeksizin katılmaları halinde haklarında verilecek idarî para cezalarının yarısı verilir” hükmü yer almaktadır ki, burada da askerliğe başlamak yani kıtaya dahil olmak yine kişinin ihtiyarına bırakılmıştır. Yani yoklama kaçağı veya bakaya durumunda olan kişi, birliği belli olsa dahi kendiliğinden birliğine teslim olmadığı sürece kimse onu zorla asker yapamaz. Sevk evrakı verilerek kişi birliğine sevk edilir. Sevk edildikten sonra birliğe katılmayan kişi “bakaya” sayılır.

Hakkında verilen idari para cezasına karşı kişi mahkemeye başvurarak itiraz edebilir. Verilen ceza idari para cezası olduğu için Kabahatler Kanunu’na göre 15 gün içinde Sulh Ceza Mahkemesine başvurularak idari para cezasının iptali istenebilir. Sulh Ceza Mahkemesi cezayı iptal etmediği takdirde –verilen ceza 3.000 TL’nin üstünde ise- bu karara karşı ise 7 gün içerisinde Ağır Ceza Mahkemesi’ne itiraz edilebilir. Bu başvurularda “vicdani ret” itirazı ileri sürülebileceği gibi karara başkaca itirazlar varsa bunlar da dillendirilebilir. İdari para cezasına itiraz edilmediği veya mahkemece başvuru-itiraz reddedildiği takdirde bu ceza kesinleşir. (Bu yollarla karar iptal edilemezse Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapılabilir. Anayasa Mahkemesi’nden de olumlu sonuç alınamazsa Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gidilebilir.)

CEZA SORUŞTURMASI VE DAVA AÇILMASI

Verilen idarî para cezası kesinleştikten sonra yoklama kaçağı/bakaya durumunun devam etmesi halinde kişi hakkında askerlik şubelerince suç dosyaları hazırlanarak kişinin nüfusa kayıtlı olduğu yer Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir. Bu durumda kişi hakkında Sulh Ceza Mahkemesinde ceza davası açılabilir. Bu suçlardan açılan davalar Askeri Mahkemelerde değil sivil mahkemelerde görülür.

Askeri Ceza Kanunu’nun 63. Maddesine göre;

- dört ay içinde gelenler altı aya kadar, yakalananlar iki aydan altı aya kadar;

- dört aydan sonra bir yıl içinde gelenler iki aydan bir yıla kadar, yakalananlar dört aydan bir yıla kadar;

- bir yıldan sonra gelenler dört aydan iki yıla kadar, yakalananlar altı aydan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.

Ceza davalarında genel kural alt sınırdan ceza tayinidir. Yani kanun “altı aydan iki yıla kadar” diyorsa kural olarak altı ay uygulanır. Alt sınırdan uzaklaşmak için haklı gerekçelerin bulunması gerekir. (Bu cezalar kıs süreli hapis cezaları olduğu için genelde TCK 50 veya 51 maddeleri uygulanarak para cezasına çevirme, erteleme veya CMK 231/5 gereği hükmün açıklanmasının geri bırakılması söz konusu olmaktadır.)

Kişi, hakkında açılan soruşturmada veya davada vicdani ret itirazını veya varsa başka itirazlarını ileri sürebilir. Verilen karara karşı itiraz veya temyiz yollarını kullanabilir. İtiraz veya temyiz yolunda da bir sonuç alınamazsa karar kesinleşir. Kesinleştikten sonra Anayasa Mahkemesine veya AİHM’e bireysel başvuru yapılabilir.

YAKALAMA MEVZUSU

AİHS 5. Maddesine göre “yasanın koyduğu bir yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlamak için usulüne uygun olarak yakalanması veya tutulması” maksadıyla kişi yakalanabilir. Burada yasanın getirdiği bir yükümlülük(yoklama/askerlik yükümlülüğü) ve aşağıdaki yasal düzenlemeler mevcuttur.

Askerlik Kanunu 30/2 maddesi :

Yoklama kaçakları, askerlik ödevlerini yerine getirmek maksadıyla yakalanmaları için Milli Savunma Bakanlığınca İçişleri Bakanlığına, askerlik şubelerince de mahallin en büyük mülki amirine bildirilirler. Yakalanarak muhafaza altına alınan yükümlüler, vakit geçirmeksizin ve en geç yirmidört saat içerisinde en yakın askerlik şubesine getirilirler. Askerlik şubesince teslim alınamayan yükümlüler, ilgili kolluk kuvveti tarafından hazırlanan tutanağa istinaden derhal serbest bırakılırlar.

Askerlik Kanunu 47/2 maddesi:

Bakayalar, askerlik ödevlerini yerine getirmek maksadıyla yakalanmaları için Milli Savunma Bakanlığınca İçişleri Bakanlığına, askerlik şubelerince de mahallin en büyük mülki amirine bildirilirler. Yakalanarak muhafaza altına alınan yükümlüler, vakit geçirmeksizin ve en geç yirmidört saat içerisinde en yakın askerlik şubesine getirilirler. Askerlik şubesince teslim alınamayan yükümlüler, ilgili kolluk kuvveti tarafından hazırlanan tutanağa istinaden derhal serbest bırakılırlar.

Askerlik Kanunu’nun 80/2 maddesi:

Haklarında adli makamlarca çıkarılmış yakalama kararı olmayanlardan kendiliğinden gelen ya da kolluk kuvvetleri tarafından askerlik şubelerine teslim edilenler, yol ve iaşe bedelleri ödenerek serbest olarak birlik ve kurumlarına sevk edilirler.

(Bu madde her ne kadar asker firarileri ve izinsiz askerler hakkında ise de, aksi bir düzenlemenin olmadığı da göz önüne alındığında bunun yoklama kaçağı ve bakayalar hakkında da hayli hayli uygulanacağı açıktır.)

Askerlik Kanunu 86 maddesi:

Yoklamada bulundukları yerdeki askerlik şubesi, elçilik veya konsolosluklara gelmeyen ve bu Kanunda yazılı bir mazereti bulunduğuna dair belge ibraz etmemiş olanlardan, birlikte yoklamaya tabi oldukları doğumluların yurt genelinde normal sevk yılı içindeki ilk celp ve sevk tarihinden sonra ve son celp ve sevk döneminin bitiminden önce ele geçen veya kendiliğinden gelenler bulundukları yerde resmi bir hekime yahut en yakın yerde bulunan asker hastanesinde muayene ettirilirler. Muayene neticesinde askerliğe elverişli oldukları anlaşılanlardan erteleme hakkı bulunmayanlar Millî Savunma Bakanlığınca tespit edilecek sınıf ve tertibat yerlerine derhal sevk olunurlar.

Bu yasal düzenlemeler ışığında yakalama/GBT konusuna bakıldığında “asker kaçaklarının” GBT sorgusu sonucunda yakalanmalarının ve askerlik şubesine teslim edilmelerinin yasal dayanağı olduğu görülecektir. Ancak bu kişinin askeri birliğe zorla götürülerek asker edilmesi anlamına gelmez. Kişi askerlik şubesine götürüldüğünde yoklaması yapılmamışsa askerlik muayeneleri yaptırılır, askerliğe elverişli olduğu anlaşılırsa birliğine sevk edilir. Eğer askerlik yoklamasını evvelce yaptırmış, yani bakaya durumundaysa doğrudan birliğine sevk edilir. Ancak yasada hiçbir şekilde bu kişilerin askeri birliğine zorla götürüleceği düzenlemesi mevcut değildir. Bu nedenle yoklama kaçağı veya bakaya durumunda kalmayı tercih eden kişiler, birliğe sevk edildikten sonra yeni bir “bakaya suçu” işlemekte serbesttirler. Kimse zorla askeri birliğe götürülerek askerlik yapmaya zorlanamaz.

Aksi Türk Ceza Kanunu 109. Maddesinde düzenlenen “Kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle” ve “Birden fazla kişi tarafından birlikte/Silahla/Cebir Kullanmak suretiyle” nitelikli “Kişiyi Hürriyetinden yoksun bırakma” suçunu oluşturur. Bu suçun cezası 4 yıl ila 14 yıl arası hapis cezasıdır.

Ancak önemle belirtmek gerekir ki, Askerlik Kanunu’na göre yapılacak yakalamada Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin şart koyduğu birçok husus yoktur bu nedenle de yoklama kaçağı/bakaya olarak yakalananların istisnasız hepsi Anayasa Mahkemesine başvurarak ihlal kararı alma hakkına sahip olacaktır. Çünkü AİHS’e göre “Yakalama veya tutuklu durumda bulunma nedeniyle özgürlüğünden yoksun kılınan herkes, özgürlük kısıtlamasının yasaya uygunluğu hakkında kısa bir süre içinde karar vermesi ve yasaya aykırı görülmesi halinde kendisini serbest bırakması için bir mahkemeye başvurma hakkına sahiptir.”

Oysa Askerlik Kanunu nedeniyle yakalanan ve askerlik Şubesi’ne sevk edilen kişilerin serbest bırakılmalarını sağlamak için başvurabilecekleri herhangi bir mahkeme yoktur. Bu nedenle de AİHS 5. Maddesinde düzenlenen “kişi özgürlüğü” hakkı ihlal edilmektedir.

[byzoom]

Sn. Engin bey,

- bir yıldan sonra gelenler yediyüzelli, yakalananlar üçbin Türk Lirası idarî para cezasıyla cezalandırılır. Bir yıldan sonra tamamlanan her takvim yılı için kendiliğinden gelenler ayrıca bin, yakalananlar ayrıca ikibin Türk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır.

cezaların her yıl artabilmesini sağlayan ilgili madde yukarıda ki cümle olabilir mi?
Tamamlanan her takvim yılında bin TL ceza öngürülüyor. Bu durumda her yıl idari para cezası bin TL oranında katlanacak demek mi oluyor?

[Av.Engin Oğuz]

Olabilir de ama farzı misal gelecek yıllarda bakaya veya kaçak durumuna düşecekler için yasada yazılı meblağ geçerli olmayabilir devlet her yıl sonunda harçları cezaları yeniden düzenliyor.
Asker kaçakları için gbt ye kayıt için mahkeme kararı gerekmiyor aslında emniyet makamlarının gbt'ye işledikleri hiç bir kayıt için mahkeme kararına lüzum yok gbt genel bilgi toplama demektir adli sicil değildir.