 |
03/05/2025 Eski forum arşivi bölümü
Hukuksal Tartışmalar
| fatura ödeme merkezi |
| Şefik Duran |
Mahallemizde özel bir danışmanlık şirketi tarafından fatura ödeme merkezi adı altında bir işyeri açılmıştır. Burada elektrik,su,telefon faturalarımız cüzi bedeller karşılığı tahsil edilmektedir. Bilgisayardan da firmaya ait makbuz verilmektedir. Makbuzda abone bilgileri ile 'faturanız tarafımızdan yatırılmak üzere tahsil edilmektedir'gibi bir ifade yer almaktadır. Makbuzun üzerinde bu hizmete izin veren kanun v.s. ile kurumlarla yapılan bir anlaşma belirtilmemektedir. Tedaş,su idaresi ve telekom özel firmalarla herhangi bir anlaşmalarının olmadığını, anlaşmalı banka ve tahsilat veznelerinden yatırmamızı söylüyor. Bu durumda firmanın yaptığı iş yasal mıdır? Sorun çıkması durumunda firma tarafından verilen makbuz bir belge niteliği taşır mı? |
| Av.Tayfun Eyilik |
verilen makbuz belge niteliğini taşır ama sadece o firma açısından başka bir değişle tedaş su idaresi telekom gibi firmalar için bir hüküm ifade etmez
bunun dişında ben böyle bir şey bilmiyorum adamlar yarın çekip giderse nolacak
bir ara bir kaç kişi bir yerde ziraat bankası kurmuş mevduat topluyor ama mevduat vermiyorlardı bu şekilde paraları toplayıp sonra kayboldular
|
| xlsm |
merhaba
aynı konu üzerine uzun süredir araştırma yapıyorum.
çünkü bende böyle bir yer açmak üzereyim.aynı şüpheler bendede vardı tabii.sayın avukatımızın söyledikleride doğru.burada ekliyeceğim dosya bir firmadan yani "fatura tahsilat merkezi" adı altında program satan bir firmanın hazırladığı bilgiler içermektedir,kanuni açıklamalarıyla.
daha fazla bilgi sahibi olanların paylaşmalarını rica ederim.
......................
SIKÇA SORULAN SORULAR
Vezne Bayilerinde yapılan işlemler yasal mıdır?
HUKUKİ MÜTALAA
Mütalaanın Konusu:
Kurulmuş olan ve "komisyon ücreti karşılığında müşterilerinin telefon, su, elektrik, doğalgaz faturaları, sigorta primi, trafik cezası, vergi ödemelerini bankada bulunan kendi hesabı üzerinden internet bankacılığı aracılığıyla ödemek" şeklinde bir ticari faaliyet yürütmek isteyen Novatro İletişim Şirketinin faaliyetinin hukuki niteliği ve yasal olup olmadığı yönündeki açıklama ve değerlendirmeler:
GİRİŞ
Kurulmuş olan .............Şirketinin faaliyet alanı, müşterilerinin telefon, elektrik, su,doğalgaz faturaları, sigorta primi, trafik cezası, vergi ödemeleri ile kredi kartı ödemelerini yapmak ve bu hizmetin karşılığında komisyon ücreti almaktır. Şirket bu hizmeti çeşitli bankalarda kendi adına açtırdığı hesaplar üzerinden havale veya EFT yoluyla yapmak istemektedir. Şirket bu faaliyetini bankaların müşterilerine vermekte olduğu internet bankacılığı aracılığıyla yürütecektir.
AÇIKLAMA VE DEĞERLENDİRMELER
1. FAALİYETİN HUKUKİ ZEMİNİ VE HUKUKİ DEĞERLENDİRMESİ
Şirketi'nin yürütmek istediği ticari faaliyetin hukuki veya cezai bir sakıncasının olup olmadığı hususlarını iki yönden ele almak gerekmektedir.
CEZAİ AÇIDAN DEĞERLENDİRME;
Olayın birinci yönü Bankalar Kanunu ve ceza kanununun genel hükümlerini ilgilendirmektedir.
Anayasanın m.38 ve (TCK m.2) ile öngörülen kanun ilkesi çerçevesinde yapılan aracılık hizmetinin hukuka aykırı bir yönü bulunmamaktadır. Mezkûr ilke, kanunda suç olarak gösterilmeyen bir fiilden dolayı hiç kimsenin cezalandırılamayacağını hükme bağlamaktadır. Bu ilke suç sayılan fiilin kanunda açıkça tanımlanmasını da gerektirmektedir. Buna göre, Bankalar Kanununda münhasıran bankalara özgü olduğu ifade edilmeyen ve bankacılık hizmeti olduğu açıkça belirtilmeyen "internet aracılığıyla üçüncü kişilere ticari amaçlı olarak fatura tahsilâtı hizmeti"nin bankalar dışında üçüncü kişilerce verilmesinin suç sayılacağı söylenemez. Bankalar Kanunu uyarınca suç sayılan eylemler, aşağıda da bahsedildiği üzere, bankacılık işlemleri ve mevduat toplamaktan ibarettir.
Bankacılık işlemlerinin nelerden ibaret olduğunun kanunda açıkça yer almaması, bu husustaki boşluğun tüzük, yönetmelik, tebliğ vs genel düzenleyici işlemlerle
Mevduat kabul etme konusuna gelince; Bankalar Kanunu m. 10-1 uyarınca Bankalar, Özel Finans Kuruluşları ve Ödünç Para Verme İşleri hakkında 1983 tarih ve 90 sayılı KHK uyarınca yetki verilen kişiler dışında kişi ve kuruluşların piyasadan mevduat kabul etmesi yasaktır. Bu suçun cezası 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 3 milyar TL'den 5 milyar TL'ye kadar ağır para cezasıdır. Diğer bir ifadeyle adı geçen kurumlara verilen münhasır yetki mevduat kabul etmekten ibarettir. Novatro İletişim Şirketi ise piyasadan mevduat toplamamakta, yalnızca ticari bir hizmetin karşılığı olarak komisyon almaktadır. Hizmetini İnternet Bankacılığı üzerinden vermekte ve bedelini de banka aracılığı ile değil peşin olarak tahsil etmektedir.
Bununla birlikte Bankalar Kanunu, "mevduat" kavramının kapsamını oldukça geniş tutmuştur. Nitekim Bank.K. m.10-1 uyarınca, yazılı ya da sözlü olarak veya herhangi bir şekilde halka duyurulmak suretiyle ivazsız veya bir ivaz karşılığında istendiğinde ya da belli bir vadede iade edilmek üzere para kabulü mevduat kabulü sayılır. Karşılığında mevduat cüzdanı yerine katılma belgesi, makbuz, senet ve benzeri belgelerin verilmesi, alınan paraların mevduat sayılmasına engel değildir.
Ancak bunların hiçbiri Novatro İletişim'in faaliyetini "mevduat kabul etme" kapsamına sokmaya yeterli değildir. Bu sebeple, Novatro İletişim'in yapmayı düşündüğü faaliyeti, "mevduat toplama" olarak değerlendirmek hiçbir şekilde mümkün olmadığından, yapılması düşünülen faaliyeti hukuka aykırı kabul etmek de mümkün değildir.
Şirketin Faaliyetinin tescili hususu;
Novatro İletişim Şti.'nin kuruluş aşamasında Ticaret Kanununun 510. maddesi uyarınca Ticaret Siciline tescili istenecektir. Tescil aşamasında Ticaret Sicil Memurluğu şirket esas sözleşmesini ve şirketin faaliyet alanını yürürlükteki mevzuat yönünden inceleyerek bir aykırılık olmadığını tesbit ettikten sonra başvuruyu kabul edecek ve kuruluşu Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edecektir.
Ticaret Sicil Memurluğunun bu incelemesi resmi bir inceleme niteliğindedir. Zira ticaret odaları Anayasa uyarınca kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır (m.135). bu inceleme sonucunda tescil talebinin kabul edilmesi, faaliyetin yasalara uygun olduğunun resmi bir makamca da teyidi anlamına gelecektir.
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu bu konuda yeni bir düzenleme getirmektedir. Eski Ceza Kanununda yer alan, "Kanunu bilmemek mazeret sayılmaz" (Md.44.) kuralı neredeyse istisnasız uygulanmaktaydı. Yeni kanun bu konuda bazı istisnalar getirmektedir. Şöyle ki;
MADDE 4. - (1) Ceza kanunlarını bilmemek mazeret sayılmaz. (2) Ancak sakınamayacağı bir hata nedeniyle kanunu bilmediği için meşru sanarak bir suç işleyen kimse cezaen sorumlu olmaz.
Metinde açıkça belirtilmemiş olsa da, maddede geçen, "sakınılamayacak hataların bir olayda resmi organ, makam ya da görevlilerin resmi açıklamalarına istinaden düşülen hatalar olduğu Türk doktrini tarafından kabul edilmektedir. Bu durumda ticaret sicil memurunun yasalara uygunluk incelemesinden sonra verdiği onaya dayanılarak ticari faaliyete girişilmesi halinde, sonradan bu eylemin suç teşkil ettiği ileri sürülse dahi (bu husus maddi kesinlik kazandıktan sonra faaliyete son vermek şartıyla), anılan fıkra hükmüne dayanılabilecektir.
Nitekim bu amaçla, ..........in faaliyetine yasal engel bulunmadığı hususunun idari makamlarca teyidi için İTO Ticaret Sicil Memurluğu ile görüşme yapılmıştır. Sicil memuru fatura tahsilatı konusunda bir hukuki engel bulunmadığı, ancak kredi kartı tahsilatı yapılmasının sakıncalı olabileceği, bu sebeple banka kredi kartı tahsilatı dışında kalan diğer fatura tahsilatlarının internet bankacılığı hizmetleri üzerinden yapılabilmesine dair sözleşme metnine onay vereceklerini bildirmiştir. (Kredi kartı ödemesi hakkında cevaz vermemeleri halinde, bu konuyla ilgili olarak idari dava yoluna başvurulabiliriz.)
HUKUKİ AÇIDAN DEĞERLENDİRME;
Olayın diğer yönü ise, cezai değil hukuki boyutunu ilgilendirmektedir. Buna göre; bankanın internet bankacılığı hizmetinden faydalanılabilmesi için banka ile "Bankacılık Hizmetleri Sözleşmesi" yapılması gerekmektedir. Bu sözleşmeler matbu olup bankalarca hazırlanmaktadır. Kendileri hazırladığı için de bu sözleşmeleri olabildiğince kendi lehlerine düzenlemekte, müşteriye inisiyatif alanı bırakmamaktadırlar.
Daha da önemlisi, birçok banka bu sözleşmeleri tek nüsha olarak tanzim etmekte, müşteriye kendi imza ve kaşesini taşıyan imzalı ya da imzasız bir örneğini hiçbir şekilde vermemektedir.
İncelenmek üzere bazı bankacılık hizmet sözleşmeleri temin edilmiştir. Bu sözleşmelerden, internet bankacılığına dair hükümler incelenmiştir. Buna göre bankanın, dilediği takdirde ve hiçbir gerekçe göstermeksizin, müşterisine sunmuş olduğu internet bankacılığı hizmetini kısmen veya tamamen durdurma hakkını saklı tuttuğu görülmüştür
Bu durumda, ....'in faaliyeti ceza hukuku yönünden bir sorumluluk doğurmasa dahi, sözleşmeler hukuku yönünden bankanın sunduğu internet hizmetine son verebileceği riskine karşı dikkatli olmak gerekmektedir.
Bankalar mevzuatı açısından yaptığımız incelemeye ilişkin detayları aktardıktan sonra bu faaliyetin diğer hukuk dalları açısından değerlendirilmesi uygun olacaktır. Ancak hemen ifade etmek gerekir ki bu faaliyetin alakalı olabileceği ilk hukuk dalı bankalar kanunudur. Bu husus da yukarı da detayları ile incelenmiştir.
Bu faaliyetin alakalı olabileceği ikinci hukuk dalı ise Borçlar Hukukudur. Ancak, niteliği itibariyle klasik bir "vekalet sözleşmesi" olan bu faaliyetin, "sözleşme serbestliği" ilkesini benimseyen borçlar kanununa da aykırı herhangi bir yönü bulunmamaktadır.
Ayrıca bu faaliyet, alakalı olabileceği diğer hukuk dalları açısından da değerlendirilmiştir. Ancak, Türk Ceza Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Özel Finans Kurumları Mevzuatı, İkrazat Kurumları mevzuatı ve Borçlar Kanununun incelenmesi neticesinde de, yapılması düşünülen faaliyetin hukuka aykırı hiçbir yönü görülememiştir.
doldurulması kanundan başka bir norm ile suç ihdas edilmesi anlamına gelir ki bu da ceza hukukunun "suç ve cezanın" kanuniliği ilkesine (TCK m.2/1) ve idarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamayacağı kuralına (TCK m.2/2) açıkça aykırıdır. Nitekim 1 Nisan 2005 tarihinde yürürlüğe girmiş olan 5237 sayılı Yeni Türk Ceza Kanununa göre;
Suçta ve cezada kanunîlik ilkesi;
MADDE 2. - (1) Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. Kanunda yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz.
(2) İdarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz.
(3) Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz.
Şu halde "bankacılık işlemleri" olarak adlandırılan, ancak bu işlemlerin neler olduğu hususunda hiçbir kanunda açık bir tanımlama getirilmeyen bir eylemden dolayı suç oluşamaz.
Vezne Bayilerinde işlem başına alınan komisyon ücreti caydırıcı değil mi?
İnsanlar banka ya da fatura ödeme noktalarında saatlerce ve birden fazla kuyrukta sıra beklemek yerine son derece hızlı bir şekilde çalışan Vezne Bayilerini tercih edeceklerdir.
Ayrıca uzak noktalara giderken harcayacakları zaman ve para
bu komisyon ücretinden çok daha pahalıya gelecektir.
|
| akin34 |
Fatura ödeme merkezleri sistemi Türkiye'de yeni yayılan bir sistemdir.İnsanlar pek çok avantajı olduğu için faturalarını bu merkezlerde ödemeyi tercih etmektedirler.Bu sistemi Türkiye'de dağıtan en güçlü şirket .............. Bilişim'dir.Ancak diğer fatura ödeme merkezlerinin aksine ..............., EFT,HAVALE VE KREDİ KARTI İŞLEMLERİ yapmamaktadır.Bu işlemlerin bankacılık işlemleri olduğunu düşündüğümüzden dolayı şirket olarak yapılmasını uygun görmemekteyiz.Bu uygulamalar bankalar kanununa göre bankacılık ve mevduat işlemleri kapsamında olduğu için yapılması sakıncalıdır. tavsiyemiz kişilerin mağdur olmaması için bu konuları iyice araştırmasıdır.)
Reklam için admine mesaj atınız |
| Av.Tayfun Eyilik |
Burada anlatılanların hepsi bilgisayar programını özellikleridir.
Çok açık net bir şekilde adına tahsilat yapılmış kurumun yetkili temsilcileri tarafından yetkilendirilmemiş hiç kimse aldığı bedel kadar kişileri ibra sonucu doğuracak bir işlem yapamaz
|
Bugünün tarihi: 03/05/2025 07:56:08 |
