| Av.Tayfun Eyilik |
Mesafeli sözleşmeler
Madde 9/A - Mesafeli sözleşmeler, yazılı, görsel, telefon ve elektronik ortamda veya diğer iletişim araçları kullanılarak ve tüketicilerle karşı karşıya gelinmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin tüketiciye anında veya sonradan teslimi veya ifası kararlaştırılan sözleşmelerdir.
Mesafeli satış sözleşmesinin aktinden önce, ayrıntıları Bakanlıkça çıkarılacak tebliğle belirlenecek bilgilerin tüketiciye verilmesi zorunludur. Tüketici, bu bilgileri edindiğini yazılı olarak teyit etmedikçe sözleşme aktedilemez.Elektronik ortamda yapılan sözleşmelerde teyit işlemi,yine elektronik ortamda yapılır.
Satıcı ve sağlayıcı, tüketicinin siparişini kendisine ulaştırdığı andan itibaren otuz gün içerisinde edimini yerine getirir. Bu süre, tüketiciye daha önceden yazılı olarak bildirilmek koşuluyla en fazla on gün uzatılabilir. Satıcı ve sağlayıcı elektronil ortamda tüketiciye teslim edilen gayri maddi malların veya sunulan hizmetlerin teslimatının ayıpsız olarak yapıldığını ispatla hükümlüdür.
Cayma hakkı süresince sözleşmeye konu olan mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasının veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesinin istenemeyeceğine ilişkin hükümler dışında kapıdan satışlara ilişkin hükümler mesafeli sözleşmelere de uygulanır.
Satıcı veya sağlayıcı cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on gün içinde almış olduğu bedeli, kıymetli evrakı ve tüketiciyi bu hukuki işlemden dolayı borç altına sokan her türlü belgeyi iade etmek ve yirmi gün içerisinde de malı geri almakla yükümlüdür.
AyIplI Mallarda YargItayIn KararI
Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 9.11.1998 tarihinde verdiği kararında (1999/6654 E. 1998/8835 K. ) yukarıda belirtilen seçimlik haklardan birini tercih ederek, satıcıya bildiren tüketicinin sonradan bundan dönerek diğer seçimlik haklarından birini kullanamayacağını belirtmektedir. Ancak aynı yasanın 13. maddesinde "Garanti Belgeli mallar" bakımından tercih hakkını ilk olarak onarım yönünde kullanan tüketici bakımından sonradan malın yenisi ile değiştirilmesini talep hakkını tercih edebilme imkanı getirilmiştir. Buna göre ilgili madde ve tebliğ hükümlerine göre satıcı, malın garanti süresi içerisinde malın gerek malzeme ve işçilik gerekse montaj hatalarından dolayı arızalanması durumunda, işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında ücret talep etmeksizin malın onarımı için, kendisine teslim edildiği tarihten itibaren 1 ay içerisinde tamir ile yükümlüdür. Satıcı, bu yükümlülüğünü gereği gibi yerine getirmez veya tamir süresini uzatırsa veya onarım yapılmakla birlikte aynı arızanın ikiden fazla, farklı türden arızaların dörtten fazla ortaya çıkması ve malı kullanamamanın süreklilik kazanması veya malın onarımının mümkün olmadığının tespit edilmesi durumunda, tüketici başlangıçta onarım hakkını kullanmış olsa bile yenisi ile değiştirilmesini talep etme hakkına sahiptir.
Tüketicinin yukarıda belirtilen haklarından birini veya 13. maddeden kaynaklanan yenisi ile değiştirilmesi hakkını kullanabilmesi, satın aldığı malın iade edilmesi ön koşuluna bağlanmamıştır. Söz konusu 15 günlük süre sadece ayıp ihbarı bakımından getirilmiştir.
Kapıdan Yapılan Satışlar Konusunda Yargıtay Kararı
Kapıdan satışlar, Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 4. maddesine göre; işyeri, fuar, panayır gibi satış mekanları dışında, önceden mutabakat olmaksızın yapılan değeri 2000 yılı için 15.210.000 TL'dan az olmayan satışlar olarak nitelenmektedir.
Bu tür satışlarda yine yukarıda belirtilen maddeye göre, tüketicinin 7 gün içerisinde tecrübe ve muayene ederek, malı kabul veya hiçbir gerekçe göstermeksizin, red hakkı bulunmaktadır. Satıcı, almış olduğu bedel ve bu bedel yerine verilmiş her türlü belgeyi, cayma bildiriminin, alıcı
tarafından kendisine iadeli tahhütlü veya Noter aracılığıyla ulaştırılmasını takiben veya bizzat alıcı tarafından teslim edilmesini takiben 10 gün içerisinde tüketiciye iade etmekle ve 20 gün içerisinde de sattığı malı iade almakla yükümlüdür.
Kapıdan satış sözleşmesinin zorunlu unsurlarına ilişkin olarak adı geçen kanunun 9. maddesinde özel işlem şartları öngörülmüştür. Bunlar;satış sözleşmesinin 12 punto koyu harflerle düzenlenmiş olması, tüketicinin ve satıcının adı veya ünvanı ile adresi, sözleşmenin düzenlendiği tarih, malın teslim tarihi, malın peşin satış fiyatı, malın cinsi, miktarı ve varsa marka ve modelidir. Ancak bunun yanında tüketiciye yapılan sözleşmenin bir örneğinin, fatura veya tesellüm makbuzu, garanti belgesi ve/veya tanıtım ve kullanma kılavuzu ile birlikte satılması ve satış sonrası servis hizmeti verilmesi zorunlu mallar kapsamında ise bu duruma dair belgelerin de verilmesi gerekir.
Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 08.02.1999 tarihinde verdiği (1999/2 E. ve 1999/587 K.) kararında, 9. maddede belirtilen işlem şartlarına (şekil şartlarına) uygun olmayan sözleşmelerden alıcının 7 gün ile bağlı olmaksızın dönebileceği belirtilmiştir. Bu durumda tüketicinin ödediği paranın ve henüz ödenmeyen senetlerin iadesi gerekmektedir. Yargıtay, senetlerin tamamının ödenmesinin veya aradan uzunca bir sürenin geçmiş olmasının da sözleşmenin benimsendiği anlamına gelmeyeceğini vurgulamaktadır. Söz konusu içtihat değişik Yargıtay kararlarında benzer şekilde kaleme alınarak kökleşmiş biçimdedir. Ancak Tüketicinin kötüniyetli olmasını da Yargıtayın ve hukuk sistemimizin korumadığının bilinmesi gerekir.
malı nerden aldığınız önem kazanıyor |
