Printable View
Öncelikle sitenize yeni üye oldum hatam olursa şimdiden özür dilerim, Benim merak ettiğim, Artık birçok firmada bilgisayarlardan oluşan bir ağ bağlantısında çalışıyoruz. Yönetim Kademesinin yardımcı bir program vasıtası ile çalışanların ekranlarını izlemesinin sizce hukuki bir dayanağı bulunuyormu.
teşekkür edrim
Yöneticilerin, çalışanların bilgisayarlarını izlemesi, o işyerindeki çalışma düzeninin korunması açısından gereklidir ve uygulama alanı bulması kişilik haklarına saldırı mahiyeti taşımaz. Yönetim, işyerindeki disiplini sağlamak maksadıyla kendi bilgisayarlarını izleyebilir ve kontrol edebilir. Ayrıca işyerlerindeki bilgisayarlarda msn, icq gibi programların yanısıra bazı internet sitelerine girmeyi de yasaklayabilir. Kanaatimce "keylogger" programlarını kullanması dahi aykırılık teşkil etmez.
Bu şartlarda yönetimin Kişisel internet bankacılığı kullanımını da yasaklaması gerekmezmi çünki hem ekran hem klavye izlemede tüm parola ve şifreler rahatlıkla alınabilir. Ayrıca öğlen paydosu gibi dinlenme saatlerinde de izleme hakkı hukukimidir,
İşyerinin size tahsis ettiği bilgisayar sizin değil işyerinin malı olduğuna göre malı üzerinde dilediği gibi tasarrufta bulanabilir gibi geliyor. Tabiki burada internet üzerinden işlem yaparken şifrelerinizin adminler tarafından öğrenilmesi sözkonusu, eğer sizin şifreniz ile bankanızdan işlem yaparlarsa onlarda suç işlemiş olurlar.
Banka işlemleri yapmanıza izin vermeleri herşeye izin verecekleri anlamına gelmez.
ne yazık ki durum böyle
Sn. Tayfun Eyilik'e katılmakla birlikte, son sorunuz olan öğle tatilinde de bilgisayarların izlenmesi konusunun da hukuki olduğunu söyleyebilirim. Çünkü çoğu işyerinde bilgisayarlar bir lokal ağ bağlantısı içerisinde yapılandırılmışlardır ve bu ağın tehlikelere karşı korunması gereklidir. Sitelerin kısıtlanması, programların kısıtlanması ve bilgisayarların izlenmesi genel örneklerdir. Bu çerçeve dahilinde, öğle tatilinde bilgisayarların kullanımı yasaklanabilir veya izlenebilir; her ikisi de hukukidir kanaatimce.
Sn: Emrah Yavuzcan ve Sn: Tayfun Eyilik'in görüşlerine genel olarak katılıyorum. Çünkü, lokal ağ bağlantısı içinde yapılan sistemin virüs, trojan vs. tehlikelerden korunması için, her biri ağa giriş kapısı olabilen bilgisayarların izlenmesi ve kısıtlanması gereklidir.
Ancak, bazı durumlar var ki, işin içinden çıkılması kolay görünmüyor. Şöyle ki, işçi adına işyerine gönderilmiş olan bir mektubu işveren açıp okuyamaz. Peki, email programları ve web mail kullanımına bir yasak ve sınırlama getirmeyen, hatta kendi sunucusu üzerinden işçinin şahsına özel bir e-posta hesabı veren bir işverenin, işçisine gelen e-postaları güvenliği sağlama gerekçesiyle okuma hakkı ve yetkisi olabilir mi?
Sayın yyln yine güzel bir konuya değindi. Eğer ki işyerinde web sunucularında bir kısıtlamaya gidilmediyse ve mail server hizmeti veren siteler için açık olarak bir yasak getirilmediyse veyahut kişiye özel bir e-posta hesabı yaratılarak çalışana verildiyse bu durumda işverenin bu bilgilere işçiden habersiz ve izinsiz olarak girmesi kişilik haklarına saldırı niteliği taşır.
Yanılmıyorsam bundan iki veya üç yıl önce Antalyada bir lisede lise öğretmeni bir bayan okul ağ bağlantısında açık saçık chat yaptığı için görevine son verilmişti. (Özel Tv. Haberlerinde izlemiştim.) daha sonra bu bayan yargı yoluna giderek kazanmış ve işine iade edilmişti. Buna benzer bir olayda yine haberlerde dinledim yine bir kamu işletmesinde bu tip ekran izleme programını basına tanıtırken bir memurun chat'leşmesi basına gösterilmiş ve o idareci hakkında da yasal bir işlem yapıldığını haberlerden hatırlıyorum.
Sn: uyasak,
Bahsettiğiniz iki olayı da hatırlıyorum. Ancak, sonuçlarından haberim yoktu.
İlk örnekten başlayacak olursak, açık saçık konularda chat yapan bayan öğretmenin, açtığı davada görevine iade kararı verilmiş olması, onun hiç bir suç işlemediği anlamına gelmeyebilir. Kararın incelemesiyle daha iyi anlaşılabilecek olmakla birlikte, büyük bir ihtimalle, eylemin daha alt bir ceza gerektirdiği görüşüyle göreve iade kararı verilmiş olabilir. Zira, açık saçık konuları yazmak, çizmek vb. davranışlar devlet memurları için disiplin cezası gerektiren davranışlardandır.
İkinci olayda ise, bir ekran izleme programıyla, chat yapan bir memuru basına izlettiren idarecinin amacı ne olursa olsun, bu davranışının kabul edilebilir yanı olmayabilir. Ne var ki, idareci hakkında işlem yapılmış olması, mesai saatleri içinde chat yapan memurun disipline uygun hareket ettiğini göstermeyebilir. O nedenle, idareci ile birlikte chat yapan memur hakkında da işlem yapılmış olması muhtemeldir, diye düşünüyorum.
Olaya telefon açısından bakarsak şirketin bana tashih ettiği bir telefon var ve ben bu telefonla hem iş hemde özel görüşmelerimi yapıyorum;
- Şirket bu telefonu dinletebilirmi, ve böyle bir eylem yasalmıdır.
Sayın uyasak, öncelikle belirtmeliyim ki, iş ilişkisi her şeyden önce güven temeline oturtulmuştur. Fakat işverenin işyerindeki disiplini sağlamak dolayısıyla alacağı bazı tedbirler olabilir. Bilgisayar ile telefonu kıyaslamak bir çözüm getirmez ama şunu belirtmeliyim kanaatimce sizin işyerinizdeki telefonunuzun dinlenmesinin büyük bir yararı varsa ve işyerinin disiplini için çok önemli bir unsur teşkil ediyorsa evet dinlenilebilir. Ama eğer şirket size mobil telefon verdiyse bunun dinlenilmesi şirket tarafından gerçekleştirilemez.
Bu konuda bazı ilkelerin gözardı edildiği kanısındayım. İdari birimlerin, ister özel şirket isterse kamu olsun elamanlarına tahsis ettikleri şeyle iki kısımdan oluşur. Biri hizmete özel şeyle diğeri şahsa tahsis edilen şeyler. Hizmete özel tahsisler, şirket işleri dışında kullanılamaz. Resmi hizmete mahsusutur diye kamu araçlarında bu yazıyı görmüşsünüzdür.
Şirket içersindeki bilgisayarlar, hizmete özel olarak tahsis edilmiştşr. Bu nedenle, şirket amaçları dışında kullanılması mümkün değildir. Kişisel amaçlar için kullanılabilmesi, idarenin hoşgörüsü olup, özel hayatın gizliliği ilkesinin geçerli olması mümkün değildir. Ama eğer şirket, siz bir bilgisayar vermiş ve kişisel kullanımıza açıksa, o zaman içersindeki bilgileri hiç bir şekilde alması ve denetlemesi mümkün değildir.
irket ağ bağlantısını kullanıyorsanız da, bunun denetlenmesine göz yummak zorundasınız
Ragıp ve Emrah beyler sizin görüşlerinizden sonra aşağıdaki iki sorunun henüz cevabını veremedim.
- Şirket işyerimdeki işlemlerini yerine getirmem için bana internet bağlantısı ve şahsıma ait yaptığım işle ilgili kullanmam için e-mail adresi verebilir, bu bilgisayarla ilgili yaptığım tüm işlemleri ekran, klavye vb. yöntemlerle izleyebilir. Bu şirketin mülkiyet hakkından kaynaklanan haklarımıdır?
- Yukarıdaki işlemleri yapmak için şirketin beni önceden yazılı ve benimde onayımı alan bir bildirimde bulunmasına gerek varmıdır? Bu işlemleri keyfi olarak yapabilirmi?
Sorunuzun cevabı kendi içinde gizli zaten. Şirketler genellikle e-mail adreslerini şirket adına kurarlar. ayseyilmaz@dmetal.com gibi. Bu e-mail hesabı şirkete aittir ve şirketin işlerinin sizin gibi çalışanları tarafından yerine getirilmesi için kullanılmalıdır. Dolayısıyla şirketin denetleme hakkı mülkiyet hakkının yanısıra şirketin MUTLAK İDARE HAKKINDAN kaynaklanır. Bu e-mail hesabının kural olarak kişisel iletiler amaçlı kullanılması mümkün değildir. Her şeyden önce mesai saatleri içinde (buna öğlen tatilleri de dahildir) çalışan tüm mesaisini-enerjisini- işine vermek durumundadır. Ancak işverenin iyiniyeti çerçevesinde aşırıya kaçmamak, yapmakta olduğu işi aksatmamak koşuluyla kişisel iletilere göz yumulabilir. Kişisel iletilerde genel ahlaka adaba aykırılıklar veya şirket bilgilerinin 3.kişilere aktarılması vb olumsuzlukları önlemek için şirketin denetim hakkının mutlak olduğunun kabulü gerekir. 4857 sayılı İş K. komisyon görüşmelerinde ve gerekçesinde, işyerinde uzun kişisel telefon konuşmaları yapmanın geçerli fesih nedeni olduğu örnek olarak verilmiştir. e- mail iletişiminin de bundan farkı yoktur.Alıntı:
Şirket işyerimdeki işlemlerini yerine getirmem için bana internet bağlantısı ve şahsıma ait yaptığım işle ilgili kullanmam için e-mail adresi verebilir, bu bilgisayarla ilgili yaptığım tüm işlemleri ekran, klavye vb. yöntemlerle izleyebilir. Bu şirketin mülkiyet hakkından kaynaklanan haklarımıdır?
Bunun için şirketin sizin onayınızı almasına gerek yoktur. Bu denetim de keyfi değil,işverenin mutlak yönetim hakkının sonucudur. İşçinin, şirket işlerinin görülmesi amacıyla şirketin oluşturduğu e-mail hesabının,işçi tarafından amacına aykırı olarak kişisel iletilerinde kullanılması, üstelik de yapılan denetimlerde iletilerde işçi hakkında geçerli veya giderek haklı fesih nedeninin tespit edilmesi de pek ala mümkündür.Alıntı:
Yukarıdaki işlemleri yapmak için şirketin beni önceden yazılı ve benimde onayımı alan bir bildirimde bulunmasına gerek varmıdır? Bu işlemleri keyfi olarak yapabilirmi?
Ancak, kişisel iletileriniz içeriğinin özel hayatınızla ilgili olanlarının işveren veya işyeri yetkililerince bu denetim nedeniyle öğrenilmesi durumunda, asla açıklanmaması gereklidir.
Fırat bey görüşlerinizde bence de çok haklısınız fakat ben bir iş sözleşmesi ile bir iş yerinde çalışıyorsam bence bu iş sözleşme maddelerine de bu konuların açıkça yazılması görüşündeyim.
Ör. Şirket bilgisayarlarınızda internet bağlantınız olabilir fakat bu bağlantıları sadece işinizle ilgili kullanabilirsiniz özel kullanımınız izleme altında olduğu için kişisel bilgilerinizin deşifre olması şirketimizi bağlamıyacağını .... vb.
maddelerinde iş sözleşmesine girmesi İş kanunu açısından değerlendirilemezmi.
İşsözleşmelerine bu tür maddelerin konulması gerekmez. Bu işin tabiatında vardır ve işverenin yönetim hakkını ilgilendirir.
Sanırım, basit gibi görünen, fakat işin içine girildikçe derinleşen bir konu üzerindeyiz.
Örneğin, işerenin işin yönetimi ile ilgili mutlak idare hakkından yola çıkılacak olursa, bunun bir sınırı var mıdır? Mutlak idare hakkı olan işveren, bu hakkından yola çıkarak, yetkili merciden izin almadan işçisinin üzerini veya özel eşyalarını koyabilmesi için kullanımına verdiği soyunma dolabını arayabilir veya aratabilir mi? İzinsiz olarak arama yaparsa suç işlemiş olur mu?
Öte yandan, işçinin kullanımına verilen bazı demirbaş veya eşyaların sadece işde mi? yoksa özel işlerde de mi? kullanılacağının ayırt edilmesi zordur. Örneğin, işle ilgili görüşme yapılması için işçiye verilen ancak her ay belli bir oranda veya sınırsız olarak özel görüşme yapma izni verilmiş olan telefonun, keza note-book'un, sadece işe tahsis edildiğini söylemek mümkün mü?
Genel bir uygulama yoksa nasıl ki işveren tutup bir işçinin üzerini arayamaz; (bunun için kolluk kuvvetlerini çağırması gerekir) , işçiye özel eşyalarını koyması için tahsis edilen dolabı da arayamaz. İzinsiz ve olağanüstü bir durum olmadıkça bu dolabı açamaz.
İşçinin kullanımına verilen eşyaların ayırt edilmesi her işin niteliği göz önüne alınarak belirlenebilir. Örneğin bir bilgisayar programcısına verilen dizüstü bilgisayarın verilme amacı tamamıyla iş amaçlıdır.
Ben resmi bir kurumda bilgi işlem bürosundayım. Daha önce çalıştığım yerde bilgisayarların ayarlanmasında kolaylık sağlaması amacıyla bir masaüstü paylaşım programı kullandım. O yerden ayrılalı bir ay geçmişti ki oranın müdürünün benim hakkımda soruşturma açtığını öğrendim. Nedenini sorduğumda ise kurmuş olduğum programdan olduğunu belirtti. Bu programı ayrıca benim amirim de kendi bilgisayarına yüklememi istemiş ve bu programla kendine bağlı bölümü kontrol edeceğini söylemişti. Müdürüm bu işin Cumhuriyet savcısına kadar gideceğini söylemiş. Bu konuda benim bir ceza almam mümkün mü, bu işi mahkemeye aksettirirse sonuçları ne olabilir acaba?
Savcılık ifadenizi almak üzere sizi çağırdığında olayı açıklarsınız artık bilişim suçlarına özel savcılıklarımız olduğu için derdinizi anlatamama gibi bi durumda ortaya çıkmaz o yönden de içiniz raha olsun.Alıntı:
hb1975 rumuzlu üyeden alıntı
Diğer bir konuya değinecek olursak firmaların çalışanlarının bilgisayar üzerindeki aktivitelerini izlemesi ve kontrol etmesi gayet normal bir durumdur fakat firmalar bunu çalışanlarına haber vermek suretiyle yapmalıdır aksi takdirde özel hayata müdahale suçunu teşkil eder.
Örnek verecek olursak bir çalışan izlendiğini bilmediği bilgisayarından karısına veya kızarkadaşına mahrem şeyler içeren mail atabilir.Eğer bu kişi şirket bilgisayarlarının sadece şirket işi amacıyla kullanılması konusunda uyarılmamış ve bilgisayarının bir program vasıtasıyla izlendiği konusunda uyarılmamışsa özel hayatına müdahale edilmiş olur ve hertürlü yasal yola başvurma hakkında sahiptir kanımca.
Programı kuran kişi olarak benim sorumluluğum var mı? Yani ben bu programı teknik servis olarak bilgisayarların tamirinde kullanıyorum demem yeterli mi? Kaldı ki müdür teknik konuda tüm yetkiyi sözlü olarak bana vermişti. Bir de resmi bir kurumda çalışanlar kullandıkları bilgisayarlarından kişisel işler yapabilirler mi? İlla bu konuda dediğiniz gibi bir uyarı yapmaya gerek varmı ki? Sonuçta kullandıkları bilgisayarlar devlete ait resmi işlerde kullanılmak üzere verilmiş...
Programı kuran kişi olarak sizin bi sorumluluğunuz olamaz çünkü size müdürünüz tarafından bu denetimin uygulanması amacıyla yetki verilmiş ,ve benim bildiğim kadarıyla dpt den tutunda bir çok resmi kurum bu tarz programları kullanıyor.Savcıya bu örnekleride verebilirsiniz.Alıntı:
hb1975 rumuzlu üyeden alıntı
Devlet kurumundan kişisel işler yapılması tabki yasaktır fakat çocuk pornosuda yasak diye birinin sizin bilgisayarınıza screenlogger veya keylogger tarzı program kurup sizi izlemesini haklı kılmaz.
Ben herhangi birinden böyle bir program kullandığım için izin istemedim, gerek de duymadım. Çünkü tamir amacıyla kullandığım bir programdı. Sadece müdür teknik konularda sorumlunun ben olduğumu kendisinin bu işlerden anlamadığı ve tüm teknik konuyla benim ilgilenmemi söylemişti. Soruşturmayı açan da bunları söyleyen kişi zaten. Birde memur olduğum için soruşturma açılmadan direk dava açılamaz diye biliyorum, doğru mudur?
Sizn amiriniz yanılmıyorsam bu programı kendi bilgisayarınada kurmanızı ve bu şekilde çalışanları denetleyeceğini söylemiş bu durumda amiriniz sizin yaptığınız bu işleme dolaylı olarak onay vermiş oluyor.Alıntı:
hb1975 rumuzlu üyeden alıntı
Bence herşeyden önce ilk yapmanız gerek hakkınızda açılan soruşturmanın içeriğini öğrenmeniz olacaktır.Bu bilgiyi bize vermeden konuşacaklarımınızın hepsi havada kalmış olur.
Dava açılacak olsa bile hangi maddeden açılacaktır bilişim sistemine girmemi yoksa özel hayatı ihlalmi bu da belli değil bu nedenle bir an önce hakkınızdaki soruşturmanın tam olarak neden açıldığını öğrenmeniz daha sonra elde edeceğiniz içeriğe göre bilgi edinmeniz gerekir.