Radyo ve Televizyon Üst Kurulundan:
Radyo ve Televizyon Yayınlarının Dili Hakkında Yönetmelik
Resmi Gazete Tarihi:18.12.2002 Sayı:24967
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı; radyo, televizyon ve veri yayınlarının Türkçe yapılması esası yanında, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde de yayın yapılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Dayanak
Madde 2 — Bu Yönetmelik, 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun 4771 sayılı Kanunla değişik 4 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 3 — Bu Yönetmelikte geçen;
a) Üst Kurul: Radyo ve Televizyon Üst Kurulunu,
b) TRT: Türkiye Radyo –Televizyon Kurumunu,
c) Kanun: 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunu,
d) Veri yayını: Radyo ve televizyon yayını ile birlikte, radyo ve televizyon programlarıyla ilintili veya radyo ve televizyon programlarından bağımsız verilen, elektromanyetik dalgalar, veri şebekeleri ve diğer yollarla halkın doğrudan alması maksadıyla yapılan yayınları,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yayınların Dili
Yayınların Dili
Madde 4 — Yayınların Türkçe yapılması esastır. Yayınlarda Türkçe’nin özellikleri ve kuralları bozulmadan konuşma dili olarak kullanılması, çağdaş kültür, eğitim ve bilim dili olarak gelişmesi sağlanmalıdır.
Türk Vatandaşlarının Kullandıkları Geleneksel Dil ve Lehçelerde Yayın
Madde 5 — Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde de yayın yapılabilir.
Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerdeki yayın, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu tarafından yapılır.
Bu dil ve lehçelerde yetişkinler için haber, müzik ve kültürel alanda bir veya birkaç dil veya lehçede yayın yapılabilir. Bu dil ve lehçelerin öğretilmesine yönelik yayın yapılamaz.
Üst Kurul ile TRT arasında düzenlenecek bir protokolle Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun maddi katkıları ve TRT’nin olanakları ölçüsünde, mülki amirlerin görüş ve talepleri de dikkate alınarak, bu dil ve lehçelerde yayın yapılması ve bu yayınların izleyici-dinleyici profilinin belirlenmesine yönelik çalışma yapılması sağlanır.
TRT tarafından bu dil ve lehçelerde yapılan yayınlar hakkında bu Yönetmelik ile protokol hükümleri uygulanır.
Bu dil ve lehçelerde yapılacak radyo yayınları günde kırkbeş dakikayı ve haftada toplam dört saati, televizyon yayınları günde otuz dakikayı ve haftada toplam iki saati aşamaz. Televizyon yayınlarında içerik ve süre açısından bire bir olmak kaydıyla, programlar Türkçe alt yazıyla, radyo yayınlarında ise programın yayınlanmasını takiben Türkçe tercümesi verilmek suretiyle yapılır.
Başvuru
Madde 6 — Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu; izleyici-dinleyici profiline göre yapılacak olan televizyon ve radyo programlarının yayın alanı, dil ve lehçeleri bu dil ve lehçelerde yayınlanacak haber, müzik, kültür yayın türlerini, haftanın hangi gün ve/veya günlerinde yayınlanacağını, günlük yayın akışı içindeki yerleşimini, aylık ve yıllık yayın planlarını belirleyen yönetim kurulu kararı ile münhasıran bu yayınlarla ilgili denetleme kurulu, sorumlu müdür, haber biriminde çalışanlar ve spikerlerin 3984 sayılı Kanun ve yönetmeliklerde aranılan vasıfları taşıdıklarına dair belgeleri eklemek sureti ile Üst Kurul’a başvurur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Değerlendirme, İzin ve Yükümlülükler
Değerlendirme ve İzin
Madde 7 — Hangi dil ve lehçe ve/veya dil ve lehçelerde yayın yapılacağı, yayın alanı, izleyici-dinleyici profiline göre Üst Kurul tarafından değerlendirilir.
Üst Kurul, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde yayın yapacak TRT Kurumu’nun başvurusundaki bilgi ve belgelere bağlı kalmaksızın ilgili resmi mercilerden resen bilgi ve belge temin etmek suretiyle izin koşullarını değerlendirir.
Yükümlülükler
Madde 8 — Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerdeki yayınlar; hukukun üstünlüğüne, Anayasa’nın genel ilkelerine, temel hak ve özgürlüklere, milli güvenliğe, genel ahlaka, Cumhuriyet’in Anayasa’da belirtilen temel niteliklerine, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, 3984 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayanılarak çıkartılan yönetmeliklerle düzenlenen esas ve ilkelere, Üst Kurul’un öngördüğü yükümlülüklere, izin şartları ve taahhütlerine uygun olarak kamu hizmeti anlayışı çerçevesinde yapılmak zorundadır.
Bu yayınlar süresince, diğer yayınlar için kullanılan stüdyo düzeni değiştirilemez. Program sunucu ve spikerleri çağdaş kıyafetler içinde olmak zorundadırlar.
Cezalar
Madde 9 — Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak yapılan yayınlar; 3984 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi hükmü çerçevesinde değerlendirilir.
Üst Kurul’un kararlarına karşı yargı yolu açıktır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yürürlük ve Yürütme
Yürürlük
Madde 10 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 11 — Bu Yönetmelik hükümlerini Radyo ve Televizyon Üst Kurulu yürütür.