Taraflar arasındaki "maddi ve manevi tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Sungurlu Asliye 1.Hukuk Mahkemesince davanın - kısmen kabulüne dair verilen 8/11/2001 gün ve 2000/379 E., 2001/751 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 4.Hukuk Dairesinin 25/9/2002 gün ve 2002/5574-10034 sayılı ilamı ile; (...l-Trafik kazası sonucu desteklerini kaybeden davcılar maddi ve manevi tazminat isteminde bulunmuşlardır. Yerel mahkemece dava kısmen kabul edilmiş, karar davacılar tarafından temyiz edilmiştir.

Dava dilekçesinde davacılar destek tazminatı isteminde de bulunmuşlardır. BK.nun 45. maddesine göre davacılar desteklerinin ölümü nedeni ile bu kalem zararları için istekte bulunabilecek kişilerdendir. Mahkemece bu yönde bir karar vermemesi bozma nedenidir.

2-Davacllar manevi tazminat isteminde bulunmuşlardır. Bu yöndeki itirazlara gelince; Borçlar Kanunu'nun 47. maddesi hükmüne göre hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi ma melek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.6.1966 günlü ve 7/7 sayılı Yargıtay içtihadı Birleştirme Kararının gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.

Davaya konu olan işte olayda ölenin davacılara olan yakınlığı ve yukarıdaki ilkeler gözetildiğinde hüküm altına alınan manevi tazminat çok azdır. Daha üst düzeyde manevi tazminata hükmedilmek üzere karar bozulmalıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir. TEMYİZ EDEN: Davacı vekili

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü: .

Davacılar, trafik kazası neticesinde murisinin vefat ettiğini, olayda davallların kusurlu olduğunu, murislerinin emekli öğretmen olup aynı zamanda çiftçilik yaparak gelir getirdiğini, ölümü ile destekten yoksun kaldıklarını, murislerine ait araçta kaza sonucu 4.000.000.000.TL. hasar ortaya çıktığını belirterek, fazlaya dair haklarını saklı tutarak 1.000.000.000.TL maddi tazminat ve davacılardan Memnune için 10.000.000.000.TL. çocukların her biri için 2.500.000.000.TL.'den toplam 15.000.000.000.TL. manevi tazminat hükmedilmesini istemiştir.

Davalı Ömer K... olayda kendisine 2/8 oranında kusur yükleyen raporun daha doğru olduğunu savunmuş, diğer davalı Hüseyin B... ise kazada davacıların murisinin %100 oranında kusurlu olduğunu, istenen tazminatın olduğunu, davacıların murislerinin ölümü nedeniyle sosyal güvenlik kuruluşlarından davacılara bağlanacak gelirin peşin sermaye değerinin hesaplanacak tazminattan düşülmesi gerektiğini, ayrıca araç sigortasından ölüm nedeniyle alınacak tazminatında hesaplanacak tazminattan mahsubunun gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.

Murisin annesi Fatma tarafından açılan manevi tazminat davası görülmekte olan dava ile

birleştirilmiştir.

Mahkemenin, davacıların destekten yoksun kalma tazminatı istemedikleri araçlarındaki hasardan dolayı maddi zararlarını istedikleri gerekçesiyle bilirkişi raporu ile hesaplanan araç hasar miktarından davacılar murisinin 2/8 oranındaki kusur oranına göre hesaplanan miktardan, davacılara zorunlu mali mesuliyet sigortasınca ödenen 750.000.000.TL.nin mahsubu ile bakiye 175.000.000.Tl. maddi tazminat ile davacılardan Fatma için 100.000.000.TL Memnune için l50.000.000.TL, çocukların her biri için 50.000.000.TL olmak üzere toplam 350.000.000.TL manevi tazminata hükmedilmesine ilişkin verdiği karar Özel Dairece yukarıda açıklanan nedenlerle bozulmuştur.

Özel Daire ile mahkeme arasındaki uyuşmazlık; davacıların araç hasarı nedeniyle uğradıkları zarar nedeniyle istedikleri maddi tazminat yanında, ayrıca destekten yoksun kalma tazminatı isteyip istemedikleri noktasında toplanmaktadır.

Uyuşmazlığın çözümünde, yanların davanın başlangıcından itibaren yaptıkları istem ve açıklamaların yorumu önem kazanmaktadır. Davacılar dava dilekçesinde açık bir biçimde murislerinin desteğinden yoksun kaldıklarını, ayrıca da araçlarında hasar meydana geldiğini açıklayarak, fazlaya dair haklarını saklı tutarak 1.000.000.000.TL maddi tazmjnat isteminde bulunmuşlardır.

1-Türk Hukuk Sisteminde kural olarak kısmi dava açılması mümkündür. Kısmi davada görevi düzenleyen HUMKA.hükmü bunun açık bir kanıtıdır. Bundan başka, kısmi davanın mümkün (caiz) olması hiç kimsenin kendi lehine alan davayı (yani tam dava) açmaya zorlanamayacağı kuralına (HUMK.m.79)'da uygundur. Borçlar Yasası bakımından da, alacaklının alacağının bir kısmını istemesine (dava etmesine) bir engel yoktur. (SK.m 68) O halde davacının başlangıçta gerek destekten yoksun kalma tazminatı, gerekse araç hasarından doğan maddi tazminat konusunda kısmi dava açmasına engel bir durum yoktur. Burada kısmi dava açabilmenin koşullarına da değinmekte fayda vardır. Öncelikle dava dilekçesinden davanın kısmi dava olduğunun açıkça anlaşılması gerekir. Bu da davacının fazlaya ilişkin haklarını saklı tuttuğunu açıklaması ile olur. Kısmi davanın açılması ile yalnızca kısmi dava konusu yapılan kesim bakımından zamanaşımı kesilmiş olur. Mahkeme de ancak dava konusu yapılan kısım bakımından hüküm verebilir. Öte yandan kısmi dava açılırken bunun alacağın belli bir yüzdelik kısmı olması gerekmez. Tamamen davacının takdirine bağlı olarak alacağın az veya çok belli bir kısmikonusunda kısmi

dava açabilir. Bu yönden, mahkemenin davacının isteminin kusur oranı ile çelişki oluşturacağı gerekçesi yerinde değildir. Çünkü davacının mutlaka kusur oranına göre istemde bulunmasını öngören bir usul kuralı bulunmamaktadır. Davacının tüm alacak kalemlerini dilekçesine yazmakla birlikte, bunların belli bir miktarını dava etmesi yeterlidir. Mahkeme yanlarınkusur oranına göre hesaplanacak maddi tazminattan gerekli indirimi yapar. (BK m.45).

Maddi tazminat isteyen davacılar murisin eşi ve çocukları Borçlar Yasasının 45.maddesine göre davacılar destekten yoksun kalma tazminatı isteyebilecek kişilerdendirler. Bu açıklamaların ışığında somut olaya baktığımızda; Davacıların dava dilekçesinde destekten yoksun kalma tazminatı istediği ve bu iradesini yargılamanın devamı sırasında da sürdürdüğü belirgindir. 8.11.2001 günlü oturumda davacılar vekili araçta meydana gelen hasarı tespit eden bilirkişi raporuna karşı diyecekleri sorulduğunda; bu rapora bir itirazlarının olmadığını, ancak destekten yoksun kalma tazminatının da hesaplanması gerektiğini ifade etmiştir. Bu durumda davacının destekten yoksun kalma tazminatını istemediğini söylemek olanaklı değildir. Kaldı ki, davalı taraf da cevap dilekçesinde, davacının destekten yoksun kalma tazminatı istediği düşüncesi ile, hesaplanacak destekten yoksun kalma tazminatından davacılara bağlanacak gelirin peşin sermaye değerinin düşülmesi gerektiğini ifade etmiştir.

Hal böyle olunca, maddi tazminat yönünden, usul ve yasaya uygun bulunan bozma ilamına

uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi hatalıdır.

2-Manevi tazminata gelince, mahkemece ilk kararında toplam 350.000.000.TL. manevi tazminata hükmedildiği, arkasından Özel Dairenin bu miktarın çok az olduğu yönündeki bozma ilamına uyularak toplam 3.500.000.000.TL. miktarında manevi tazminata hükmedildiği anlaşılmaktadır.

Bu durumda manevi tazminat bakımından Özel Dairenin incelenmesinden geçmeyen yeni bir hüküm söz konusu olduğundan, bu kısma ilişkin temyiz itirazlannın Dairesince incelenmesi gerekir.

SONUÇ: Yukanda açıklanan nedenlerle;

1-Maddi tazminat bakımından davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının yukarıda ve Özel Dairenin bozma ilamında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının iadesine,

2-Manevi tazminat yönünden yeni bir hüküm söz konusu olduğundan, yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenebilmesi için dosyanın 4.Hukuk Dairesine gönderilmesine,

24.9.2003 gününde oybirliği ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972