 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E : 2002/4-912
K : 2002/846
T : 23.10.2002
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
· MANEVİ TAZMİNAT
· TAKDİR HAKKI
· TAZMİNATIN ÖLÇÜSÜ-MİKTARI
ÖZET : Hakim manevi tazminatın miktarını tayin erken saldırı teşkil eden eylem ve olayın özelliği yanında tarafların kusur oranını sıfatını işgal ettiği makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarıda dikkate almalıdır. Miktarın belirlenmesinde her olaya göre değişebilecek özel hal ve şartların bulunacağı da gözetilerek takdir hakkını etkileyecek nedenleri karar yerinde objektif olarak göstermedir. Çünkü kanunun takdir hakkı verdiği hususlarda hakimin hak ve nısfetle hüküm vereceği MK.4.md. belirtilmiştir.
Hükmedilecek bu para zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerektirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bu tazminatın sınırı onunun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır.
Taraflar arasındaki "manevi tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Alanya 2.As!iye Hukuk Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 04.11.1999 gün ve 1999/208 E- 558 K. sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 02.05.2000 gün ve 2000/1147-4279 sayılı ilamı ile; (...1. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere- -ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının temyiz itirazları reddedilmelidir.
2. Davacının temyiz itirazlarına gelince, kişilik hakları hukuka aykırı olarak saldırıya uğrayan kimse manevi tazminata hükmedilmesin! isteyebilir, Hakim manevi tazminatın miktarını tayin ederken saldırı teşkil eden eylem ve olayın özelliği yanında tarafların kusur oranını, sıfatını, işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumları da dikkate almalıdır. Miktarın belirlenmesinde her elaya göre değişebilecek özel hal ve şartların bulunacağı da gözetilerek takdir hakkını etkileyecek nedenleri karar yerinde objektif olarak göstermelidir. Çünkü kanunun takdir hakkı verdiği hususlarda hakimin hak ve nısfetle hüküm vereceği Medeni Kanun'un 4. Maddesinde belirtilmiştir. Hükmedilecek bu para , zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi mamelek hukukuna ilişkin, zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır.
Davaya konu olan olayda davalının davacı için kullandığı sözlerin ağırlığı ve yukarıdaki ilkeler gözetildiğinde hükmedilen manevi tazminatın' miktarı azdır. Daha üst düzeyde manevi tazminat verilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN : Davacı
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında
açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Davacının temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı H. U. M. K. nün 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 23.10.2002 gününde oybirliği ile karar verildi.