Taraflar arasındaki "rücuan alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Yeniçağa Asliye Hukuk Mahkemesi'nce davanın kabulüne dair verilen 07.11.2000 gün ve 2000/40 E- 48 K.sayılı kararın incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 4.Hukuk Dairesi'nin 11.02.2001 gün ve 2001/1261-1482 sayılı ilamiyle; (...Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir. Davacı bakanlık davalı Hüseyin Ç....'in kullandığı araç ile ölen polis memurunun kullandığı araca çarpması sonucu meydana gelen ölüm olayı nedeniyle polis memurunun ailesine ödenen tazminat, cenaze gideri ve sürekli görev yolluğunun rücuan tahsilini istemiş, yerel mahkemece istem gibi karar verilmiştir.

Dosya içinde bulunan 1.4.1998 tarihinde noterde ve H... Sigorta AŞ. Tarafından düzenlenen ibranamece ölen şahsın ailesine davalı K... Oto Radyatörleri San. AŞ. Ve sigorta şirketi tarafından ödemeler yapıldığı görülmektedir. Nakdi tazminat komisyonu tarafından belirlenerek davacıya yapılan ödemelerde bu ödemelerin düşülmesinden sonra karar verilmesi gerekir. Yerel mahkemece açıklanan bu yön gözetilmeksizin davanın kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

TEMYİZ EDEN  : Davalılar vekili

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Davacı, İçişleri Bakanlığı Bolu Emniyet Müdürlüğü kadrosunda görevli ,polis memuru Cevdet K... yönetimindeki polis aracına davalı Hüseyin Ç... yönetimindeki davalı şirkete ait a re er çarpması sonucunda polis memurunun ölmesi üzerine kanuni mirasçılarına 2330 sayılı Yasa uyarınca 3.482.965.000 TL. nakdi tazminat ödendiğini öne sürerek rücuan tahsilini istemiştir.

Davalılar vekili davanın reddini savunmuştur.

Dava hukuksal nitelikçe, davacı idare ajanı polis memurunun, görev sırasında davalı sürücü yöntemindeki davalı şirkete ait araçla çarpması sonucu ölmesi nedeni ile 2330 sayılı "Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun" hükümlerince ölenin mirasçılarına ödenen nakdi tazminat tutarının dönme (rücu) hakkına dayanılarak davalıdan alınması istemine ilişkindir.

Maddi olayın açıklanması

15.11.1997 günü davalı Hüseyin Ç... yönetimindeki meydana gelen kazada polis memuru Cevdet K... yönetimindeki araca çarpması sonucu polis memurunun ölümü nedeni ile Yeniçağa Asliye Ceza Mahkemesi'nin 1997/55 Esas 1998/41 K. ve 09.09.1998 günlü kanun yollarından geçerek kesinleşen hükmü ile T.C.K. 455/2-son 2918 sayılı Yasa'nın 119/2 ve 3506 sayılı Yasa'nın ek l ve 2.maddeleri uyarınca 4 yıl hapis ve 860.000 TL. Ağır para cezası ile cezalandırıldığı dosyadaki bilgi, belge ve yargı kararı ile belirgindir.

Davacı idare tarafından 2330 sayılı Kanun hükümlerince, kazada ölen polis memuru Cevdet Keskin'in mirasçılarına İçişleri, Emniyet Genel Müdürlüğü, Nakdi Tazminat Komisyonunun 02 sayılı ve 21.01.1998 günlü kararına dayanılarak 3.317.400.000 TL. nakdi tazminat ödendiği sabittir.

Uyuşmazlık, 2330 sayılı Kanun'a göre hak sahiplerine ödenen tazminatın rücu edilip edilemiyeceği, sigorta tarafından yapılan ödemelerin anılan tazminattan düşülüp düşülmeyeceği noktalarında toplanmaktadır.

2330 sayılı "Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun'un Dava ile doğrudan bağlantılı hükümleri,

Amaç :

Madde l - Bu kanunun amacı; barışta güven ve asayişi korumak, kaçakçılığı men, takip ve tahkikle görevli olanların bu görevlerinden dolayı ya da görevleri sona ermiş olsa bile yaptıkları hizmet nedeniyle derhal veya bu yüzden maruz kaldıkları yaralanma veya hastalık sonucu ölmeleri veya sakat kalmaları halinde, ödenecek nakdi tazminat ile birlikte bağlanacak aylığın ve bu yüzden yaralanmaları halinde ödenecek nakdi tazminatın esas ve yöntemlerinin düzenlenmesidir.

Kapsam :

Madde 2 - Bu kanun;

a) İçgüvenlik ve asayişin korunması veya kaçakçılığın men, takip ve tahkiki konularında görevlendirilen:

1. (Değişik: 3658-7/6/1990) Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personelini,

2. Silahlı Kuvvetler mensuplarını,

3. Milli İstihbarat Teşkilatı mensuplarını,

4. Çarşı, mahalle ve kır bekçilerini,

5. (Değişik:3658-7/6/1990) Orman memurları ve personeli ile Gümrük Muhafaza memurlarını,

b) Güven ve asayişi ihlal eden eylemlere ve kaçakçılığa ilişkin olayların soruşturma ve kovuşturma işlemlerini yürüten adli ve askeri hakimleri, Cumhuriyet savcı ve yardımcılarıyla askeri savcı ve yardımcılarını;

c) Güven ve asayişi ihlal eden eylemlerin önlenmesi esnasında güvenlik kuvvetleriyle birlikte olay mahallinde bizzat görev yapan mülki idare amirlerini;

d) Ceza ve tutukevlerinin iç ve dış güvenliğini sağlamakla görevli bulunan personeli;

e) Güven ve asayişin korunmasında hizmetlerinden yararlanılması zorunlu olan ve yetkililerce kendilerine bu amaca yönelik görev verilen kamu görevlileri ve sivilleri;

f) İç güvenlik ve asayişin korunmasında veya kaçakçılığın men, takip ve tahkiki ile ilgili olarak güvenlik kuvvetlerine kendiliklerinden yardımcı olmuş ve faydalı oldukları yetkililerce tevsik edilmiş şahısları;

g) Devlet güçlerini sindirme amacına yönelik olarak yapılan .saldırılara maruz kafan kamu görevlilerini;

h) Yukarıdaki bentlerde sayılanların yaptıkları görevler veya yardımlar sebebiyle saldırıya maruz kalan eş, füru, ana, baba ve kardeşlerini;

kapsar.

Nakdi tazminat

Madde 3 - Bu kanun kapsamına girenlerden;

a) (Değişik: 1/4/1998 - 4356/1 Md.) Ölenlerin kanuni mirasçılarına, en yüksek Devlet Memuru brüt aylığının (Ek gösterge dahil) 100 katı tutarında,

b) (Değişik: 1/4/1998 - 4356/1 md.) Yaşamak için gerekli hareketleri yapmaktan aciz ve hayatını başkasının yardım ve desteği ile sürdürebilecek şekilde malül olanlara 200 katı, diğer sakatlananlara (a) bendinde belirtilen tutarın % 25'inden % 75'ine kadar, yaralananlara ise % 20'sini geçmemek üzere sakatlık ve yaralanma derecesine göre,

Nakdi tazminat ödenir.

Nakdi Tazminat ve Aylığın Etkisi:

Madde 6 - Bu Kanun hükümlerine göre ödenecek nakdi tazminat ile bağlanacak emekli aylığı uğranılan maddi ve manevi zararların. karşılığıdır.

Yargı mercilerinde maddi ve manevi zararlar karşılığı olarak kurumların ödemekle yükümlü tutulacakları tazminatın hesabında bu kanun hükümlerine göre ödenen nakdi tazminat ile bağlanmış bulunan aylıklar gözönünde tutulur hükmü getirilmiştir.

Hukuk Genel Kurulunun 23.02.2000 gün Esas, 2000/4-1034 sayılı İçtihadlarında açıklandığı gibi haksız eylemi işleyen B. K. nün 41. maddesi uyarınca, mağdura nakdi tazminatı ödeyen davacı İçişleri Bakanlığı 2330 sayılı Yasa gereği zarar görene veya ailesine karşı B. K. nün 51. maddesi anlamında dayanışmalı sorumludurlar.

Somut olayda toplanan kanıtlara göre yasa uyarınca tazminatla sorumlu tutulan davacı idarenin bir kusuru olmamasına rağmen zarar görenlere giderim borcunu ödediği sabittir. Esasen Kanuna dayanan sorumluluk hallerinde sorumlu olan kişinin haksız fiillerde olduğu gibi hukuk nizamına aykırı bir davranışı yoktur. Bu kişi kanunen sorumlu olduğu için iradesi ve ihtiyarı dışında giderim borcunu ödemiştir. O halde, son sorumlu olan haksız fiilin failinden, mağdura ödediği parayı rücU yoluyla geri alabilir (B.K.md.51.).

Nitekim mahkemece bozma kararına uyularak davalılardan 3.317.400.000 TL. maddi tazminat ile 165.565.000 TL. cenaze giderinin müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.

Uyuşmazlık mahkemenin bu ikinci kararının davalılar tarafından temyizi üzerine ölen şansın ailesine davalı K... Oto Rady. Sany. A. Ş. ve sigorta şirketi tarafından yapılan ödemelerin davalıların ödedikleri miktarda düşülüp düşülmeyeceği noktasında toplanmaktadır.

Hemen belirtelim ki, az yukarıda metni yazılan 2330 sayılı Kanunun 1,2,3 ve 6. maddelerinin özü ve sözünden anlaşıldığı üzere Devletin, barışta güven ve asayişi korumak, kaçakçılığı men, takip ve tahkikle görevli olanların bu görevlerinden dolayı ya da görevleri sona ermiş olsa bile yaptıkları hizmet nedeniyle derhal veya bu yüzden maruz kaldıkları yaralanma veya hastalık sonucu ölmeleri veya sakat kalmaları halinde meydana gelen zararın giderimini üstlendiği, böylece vukua gelecek zararlardan peşinen sorumluluğu kabul ettiği çok açıktır. Diğer bir anlatımla anılan yasa hükümlerince devlet sorumluluk açısından zarar ile kendi arasında, objektif bir illiyet bağının varlığını önceden kabul etmiş durumundadır.

Somut olayda, davalılara ait 34 .. 600 plakalı araç Karayolları Trafik Kanunu uyarınca Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ile dava dışı sigorta şirketine sigorta yaptırılmış ve sigorta şirketi tarafından kazada ölen Cevdet Keskin mirasçılarına (2.000.000.000)TL. sigorta tazminatı ile birlikte ayrıca davalılar tarafından (1.500. 000. 000)TL. ödenmiştir.

TTK. nün 1301. maddesinde düzenlenmiş bulunan halefiyete dayalı sigortacının rücu hakkında Karayolları Trafik Kanunun' da açıkça söz edilmemiş ise de, anılan yasanın 98/2 ve 99/2 maddelerinde kazaya birden fazla aracın karışması halinde tazminat ödemesi yapan sigortacının aynı olaydan sorumlu diğer araçların sigortacısına sorumlulukları oranında başvurabileceği hüküm altına alınmak suretiyle halefiyete dayalı rücu hakkının bulunduğu ilke olarak kabul edilmiş ise de, davaya konu olayda kazaya karışan kusurlu üçüncü bir araçtan söz edilmediğine göre mirasçılara ödeme yapan sigortacının rücu hakkından söz edilemiyeceği için bu faydalandırmanın zarardan indirilmesi olanağı bulunmamaktadır. Diğer kazandırmanın amacının münhasıran?zarar görene yardım etmekten ibaret olduğu anlaşılmaktadır. 'Bu kazandırmanın bir bağışlama ve yardım olduğu açıktır. Bu durumda ibranamenin davaya etkisi bulunmadığından orada yazılı miktarların nakdi tazminat komisyonu tarafından belirlenen tazminattan düşülmesine gerek bulunmamaktadır.

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, yukarıda yazılı gerekçelere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmaması karşısında usul ve yasaya uygun bulunan. direnme kararının onanması gerekir.

SONUÇ : Davalılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA ve aşağıda dökümü yazılı (184.840.000) lira bakiye temyiz ilam aracının temyiz edenden alınmasına; 30.01.2002 gününde yapılan 2.görüşmede oyçokluğu ile karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972