 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E : 2002/2-63
K : 2002/23
T : 30.01.2002
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
· BOŞANMA
· EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI
· ISLAH
· BUTLAN SEBEBİYLE EVLİLİĞİN FESHİ
· HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE
ÖZET : Davacı evlilik birliğin temelinden sarsılması nedeniyle açmış olduğu boşanma davasını tamamen (kamilen) ıslah ederek mutlak butlan nedeniyle evliliğin iptali davasına dönüştürebilir.
Davanın tamamen ıslahı halinde dava dilekçesinden itibaren bütün usul işlemlerinin yapılmamış sayılır. Tamamen ıslahta ıslah edilen dava yeni bir dava olmayıp eski davanın devamı niteliğindedir. Bunun doğal sonucu olarak zamanaşımı hak düşürücü süre ilk davanın açıldığı tarihte kesilmiş sayılır.
Taraflar arasındaki "boşanma" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ünye Asliye
Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 6/11/2000 gün ve 1999/215 Esas, 2000/543 K. sayılı
kararın incelenmesi davalı vasisi tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 2.Hukuk dairesinin 19/12/2001
gün ve 2001/1133-2738 sayılı ilamı ile;(... Davacı; Evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını ileri sürülerek boşanma davası açmış, yargılama sırasında, 6.9.1999 da ıslah edilerek evliliğin butlan sebebiyle feshine karar verilmesini istemiştir. Islah ile davanın tamamının yahut belli bir bölümünün değiştirilmesi imkan dahilindedir. Karşı tarafın kabulüne de bağlı bulunmamaktadır.
Fesih davasının, feshe muttali olduğu tarihten itibaren altı ay içersinde açılması sorunludur. (MK,m.119) Evlenme 14.12.1998 de gerçekleşmiştir.Davacı bu tarihte fesih sebebine muttali olmuştur. Islah halinde, ıslahın yapıldığı tarihte dava açılmış sayılır.Islah tarihi itibariyle aradan 18 ay geçmiştir.Hak düşürücü süre geçmiştir. Gerçekleşen bu durum karşısında ıslah edilen davanın reddi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki karamda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davalı vasisi
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Davacı, M.K.nün 134/1.maddesine göre, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle açmış olduğu boşanma davasın;, tamamen (eski deyimle kamilen) ıslah ederek, mutlak butlan nedeniyle evliliğin iptali davasına dönüştürülmüştür.
HUMUK.nun 83,88 ve 89.maddelerine göre bu işlemin yasal olarak olanaktı bulunduğunda duraksama yoktur.
Yerel mahkeme ile Özel Daire arasındaki uyuşmazlık, ıslahın, evliliğin mutlak butlan nedeniyle iptali davası için öngördüğü hakdüşürücü nitelikteki dava açma süresine etkisi konusunda toplanmakta olup, yanlar 14/12/1998 tarihinde evlenmişler, dava 17/5/1999 tarihinde açılmıştır.
Hemen belirtmek gerekir ki; davanın tamamen ıslahı durumunda, dava dilekçesinden itibaren bütün usul işlemlerinin yapılmamış sayılması HUMK.nun 87.maddesi hükmü gereğidir, Gerek öğretide, gerekse yargısal kararlarda; belirtilen durumda yeni bir davanın açılmış sayılamayacağı, tamamen ıslah edilen davanın ilk açılan davanın devamı niteliğinde olduğu ve bunun doğal sonucu olarak, zamanaşımı (somut olayda mutlak butlan davası için öngörülen hak düşürücü sürenin) ilk davanın açıldığı tarihte kesilmiş sayılacağı, öteden beri yerleşik ve hakim olan görüştür,
O halde, davanın tamamen (kamilen) Islah edilmesi halinde ıslah olunan dava, ilk dava gününde açılmış sayılır ve hak düşürücü süre de bu tarihte kesilmiş olur. Bu nedenle, dava süresi İlk dava ile muhafaza edilmiş olacağından, sürenin hesabında İslah tarihinin değil ilk dava tarihinin esas alınması gerekir. (Bkz. Prof.Dr.Bakı Kuru "Hukuk Muhakemeleri Usulü" altıncı baskı cilt IV, sn. 3998 vd. Prof.Dr. Sabri Sakir Ansay "Yargılama Usulleri" isimli eser 1960 baskı sh.194 vd, Prof.Dr.İlhan Postacıoglu "Medeni Usul Hukuku Dersleri" 1975 baskı sh.460 vd., Prof.Dr.Saim Ustundağ "Medeni Yargılama Hukuku Esasları" 1973 baskı sh.335 vd., HG.K. 18/12/1957 2/66-64, 3.H.D. 5/10/1951 gün 13088/9912, 2.H.D. 10/3/1978 gün 1486/1892 ve 26/4/1979 gün 3377/3455, 6,H.D. 11/10/1976 gün 5481/6212 sayılı kararları).
Açıklanan nedenlerle yerel mahkemenin davanın tümden Islahının açılış tarihine etkili bulunmadığına ilişkin direnme kararı yerindedir. Ne varki Özel dairece işin esasına yönelik temyiz itirazlar; incelenmemiştir. O halde esasa ilişkin temyiz itirazları tetkik edilmek üzere dosya Özel Dairesine gönderilmelidir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan sebeplerle işin esasına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 2.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 30/1/2002 gününde, oybirliği ile karar verildi.
