 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E : 2002/11-377
K : 2002/407
T : 15.05.2002
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki " kooperatif borcunun tespiti ve ihraç kararının iptali " davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara Asliye 9.Ticaret Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 20.4.2000 gün ve 1999/151 E. 2000/156 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 10.4.2001 gün ve 2001/2566 E. 3035 K. sayılı ilamı ile; (... Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatif aleyhine açtıkları üyeliğin tespiti davasının kabul edildiğini, daha sonra haksız yere 6.919.400.000 TL. borç çıkarıldığını ve bu ihtarlara dayanılarak müvekkilinin davalı kooperatiften haksız yere çıkarıldığını ileri sürerek, müvekkilinin kooperatife olan borcunun tespitini ve ihraç kararının iptalini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili,uyanlardaki miktarın genel kurul kararlarına uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemenin verdiği, davacının davalı kooperatife 5.618.493.700 TL. borçlu olduğunun tespitine, ihraç kararının iptaline dair karar, davacı vekilinin temyizi üzerine Dairemizce onanmıştır.
Davacı vekili, bu kez karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Dava, kooperatif aidat borcunun tespiti ve ihraç kararının iptali istemine ilişkindir. Mahkemece ihraç kararının iptaline, aidat borcunun ise 5.618.493.700 TL.olarak tespitine hükmediliş ve bu karar Dairemizce onanmıştır.
Mahkemece, öncelikle davacının ortaklığa girişinin devir yoluyla mı, yoksa yeni üye kaydı yoluyla mı olduğunun, bu konudaki belge ve kayıtlar dosya içerisine getirtilerek belirlenmesi, bundan sonra ortaklığa ilk giriş tarihinden itibaren, varsa devraldığı hak ve ortaklık yükümlülükleri gözetilerek, genel kurullar uyarınca ödenmesi gereken aylık aidatlar ile bunların gecikme faiz oranları nazara alınarak davacının ortaklığa ilk giriş tarihinden itibaren yaptığı ödemelerin niteliğinin ortaya çıkarılması,gerektiğinde bu konuda davalı kooperatif merkezinde ve davalı kayıtları üzerinde uzman bilirkişi aracılığıyla inceleme yaptırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken,eksik inceleme sonucu tesis edilen hükmün onandığı anlaşıldığından, Dairemizin 18.12.2000 gün ve 8739-10229 sayılı kararının kaldırılarak mahkeme kararının davacı yararına bozulması gerekmiştir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle,yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davacı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, kooperatif borcunun tespiti ve ihraç kararının iptali isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkilinin kooperatif ortağı Adem Ö...'dan üyeliği devraldığını;üyeliğinin Ankara 8.Asliye Ticaret Mahkemesinin 17.6.1998 tarihli, 1996/273 Esas, 1998/612 Karar sayılı ilamı ile tespit edildiğini;kooperatife başvurup, gerçek borcunun kendisine bildirilmesini istediğini; Kooperatifçe 2.000750.000 TL. aidat borcu, 4.918.650.000 TL. gecikme cezası olmak üzere toplam 6.919.400.000 TL. ödemesi gerektiğinin bildirildiğini, talebin fahiş olduğuna ilişkin noterden ihtarname keşide etmesine karşın, bu husus gözardı edilerek davalı kooperatifçe ihracına karar verildiğini ileri sürerek, kooperatife olan gerçek borcunun tespitiyle, ihraç kararının iptalini talep ve dava etmiştir.
Davalı SS.Bizim H... Yapı Kooperatifi vekili davacının akçalı yükümlülüklerini yerine getirmediğini, ihtarnamede yazılı borçların gerçek olduğunu ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Yerel mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonunda borç miktarı 5.618.493.700 TL.olarak belirlenmiş, 1.300.906,300 TL.fazla aidat ve faiz borcu talep edildiğinden, davacının ise bu kadar borcu bulunmadığından davanın kabulüne karar verilmiş, verilen karar öze! Dairece önce onanmış, davacının karar düzeltme isteği üzerine yukarda yazılı gerekçeyle bozulmuştur.
Dosya içindeki bilgi ve belgelerden 9.10.1994 tarihli genel kurulda, istifa veya ihraç yoluyla kooperatifden ayrılan ortaklar yerine yeni ortak alınmayarak kooperatife kaynak sağlamak amacıyla kooperatife ait konutların satılmasının kararlaştırıldığı davacının karar uyarınca konut bedelini peşin ödemek suretiyle ortak olan kişiden üyeliği devir almak suretiyle üye olduğu, anılan genel kurulda "bu şekilde ortak olan üyelerden sadece altyapı ve yönetim giderleri alınacağına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Davacı vekili mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu verilen rapora karşı itirazlarını belirtir 27.3.2000 günlü dilekçede, davacının üyeliği 9.10.1994 tarihli genel kurul kararına dayanarak konut bedelini peşin ödemek suretiyle üye olar, Adem Ö...'dan devir alan Kamil Ö...'dan aldığını ileri sürerek, sadece altyapı ve yönetim giderlerinden sorumlu olacağını belirtmiş, davalı taraf buna karsı iddianın genişletilmesi yasağına aykırı davranıldığı İtirazında bulunmamıştır.
O itibarla, davacının kooperatif üyeliğini devralma biçimi, devraldığı kişinin üyelik koşulları, devraldığı borç, genel kurul kararları gereğince sorumlu olduğu aidat tutarları, gecikme faiz oranlan ve ödemelerinin saptanması için yaptırılacak bilirkişi incelemesi sonucuna göre karar verilmesi gereğine değinen Özel dairenin bozma ilamı yerindedir.Aksi yöndeki direnme kararı usul ve yasaya aykırı olduğundan bozulmalıdır.
SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında ve yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı H.U.M.K.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine 15.5.2002 gününde oybirliği ile karar verildi.