 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E : 2001/4-355
K : 2001/405
T : 25.04.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki "tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; .İzmir 3.Asliye Hukuk Mahkemesi'nce davanın kabulüne dair verilen 27.12.1999 gün ve 1998/608 E- 1999/979 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 4.Hukuk Dairesi'nin 15.5.2000 gün ye 2000/2710-4763 sayılı Hamiyle; (...Dava, davalıların ihalenin feshi davası açmaları sonucu ihale bedelini geç ödemelerinden kaynaklanan zararın giderimine ilişkindir. Mahkemece istem kabul edilmiş, karar davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
Davacıların da hissedarı oldukları taşınmazın satış yoluyla ortaklığın giderilmesine sulh hukuk mahkemesince karar verilmiş ve bu taşınmaz ihale ile davalılara satılmıştır. Davacılar dava dilekçesinde, 22.11.1996 tarihinde almaları gereken parayı davalıların haksız ve iyi niyetten yoksun olarak açtıkları ihalenin feshi davasının neticelenip kesinleşmesi nedeniyle 14 ay sonra 8.12.1997'de alabildiklerini belirterek paylarına düşen parayı alıp en yüksek faiz veren bir bankaya yatırarak değerlendirileceği düşünüldüğünde bu şekilde uğradıkları zararın tazminini istemişlerdir.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirtilen dönemde l yıllık mevduata kamu bankalarının uyguladığı en yüksek faiz oranı olan (%100) üzerinden hesaplama yapılmıştır. Ancak, zararın doğuşu paranın değer yitirmesine dayandırıldığından BK. Madde 105 uyarınca zararın somut olaylara dayanılarak ispat edilmesi gerekmektedir. Paranın değer yitirmesi kanun koyucu tarafından faiz oranları belirlenirken dikkate alınmıştır. Bu bakımdan yoğun yaşanan enflasyona dayanılarak tazminat istenilmesi, kanun koyucunun iradesiyle bağdaşmamaktadır. Nitekim kanun koyucu gecikme faizi oranını belirlerken paranın değer kaybını ve mevduat faizlerini de dikkate almıştır. Aynı nedenlere dayanarak ve onun üzerinde oluşan munzam zarara hükmedilmesi gecikme faizi ile ilgili 3095 sayılı yasa hükümlerine aykırıdır.
Anılan yön üzerinde durulmadan yasal faizi aşan şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN : Davalı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava ortaklığın giderilmesi davası sonucunda satılan taşınmazla ilgili yersiz olarak açılan ihalenin feshi davası nedeniyle, davacı payına düşen paranın geç alınmasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Yerel mahkemece paranın geç alınmasının zarar oluşturduğu,bunun davacı tarafından
kanıtlanmasının gerekmediği gerekçesiyle davanın kabulüne dair verilen karar, Özel Daire tarafından, zararın ispatının davacıya düşeceğinden, zararın oluşma olgularının davacıya açıklattırılıp bu konudaki kanıtlarının istenmesi suretiyle varılacak sonuca göre bir hüküm verilmesi gereğine değinilerek bozulmuştur.
Bir davada öne sürülen maddi olguların hukuki nitelendirmesini yapmak ve uygulanacak yasa
maddelerini bulmak doğrudan hakimin görevidir. (HUMK.76)
Dava hukuksal nitelikçe haksız fiile dayanan giderim davasıdır.
O nedenle; Ülkemizdeki mevcut ekonomik durum ve enflasyon nedeniyle paranın alım gücünü yitirdiğinin herkesçe bilindiği ve bilinebilecek durumda olduğunun açık olması ve aynı ilkenin Hukuk Genel Kurulu'nun 7.2.2001 gün ve 2000/4-1811-2001/10 sayılı kararında da vurgulanması karşısında, mahkemenin davacının pay parasını davalının açtığı dava nedeniyle geç almasından dolayı zararının doğduğu ve bunun ayrıca kanıtlanmasına gerek bulunmadığı yolundaki direnmesi yerindedir. Ancak zararın tutarı bakımından ileri sürülen temyiz itirazları dairesince incelenmediğinden, bu konuda inceleme yapılmak üzere dosya özel Dairesine gönderilmelidir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle zararın oluştuğu ve kanıtlanması gerekmediği yolundaki direnmesi uygun olduğundan, zararın tutarına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 4.Hukuk Dairesine Gönderilmesine, 25.4.2001 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
