 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E : 2001/4-231
K : 2001/271
T : 21.03.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- ALACAK
- HAZİNEYE AİT MERADAN KUM ALMAK
Taraflar arasındaki "alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Konya Asliye 4.Hukuk Mahkemesi'nce davanın reddine dair verilen 14.10.1999 gün ve 1998/350 E.1999/700 K. sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 4.Hukuk Dairesi'nin 2.3.2000 gün ve 1999/10936 E. 2000/1975 K. sayılı ilamiyle; (...Davacı Hazine, davalının mera niteliğinde olan yerden kum ocağı açmak suretiyle malzeme aldığını belirterek bedelinin ödettirilmesine karar verilmesini istemiştir. Kasten de davalının mera olarak sınırlandırılan yere elattığı ve kum çıkardığı anlaşılmıştır. Mahkeme meraların çıplak mülkiyetinin Hazineye ait olmasına karşın yararlanma hakkının köy tüzel kişiliğine ait bulunduğunu meradan kum alınmasıyla meranın niteliğinin bozulmayacağını bu bakımdan tazminat isteme hakkı olmadığını ancak eski hale getirme talebinde bulunabileceğini belirtmek suretiyle davanın reddine karar vermiştir.
Yukarıda da özetlendiği üzere, yerin mera olduğu ve oradan kum alındığı anlaşılmaktadır. Şu durumda mera niteliğinde olan ve kum alınan yerin mera vasfının bozulmayacağının ileri sürülmesi doğru bir değerlendirme olarak kabul edilemez. Meraların kuru mülkiyeti Hazineye ait olması itibariyle bu yerin amaç dışı kullanımından dolayı mülkiyet sahibinin zarar görmeyeceği düşünülemez. Davalı yerden kum aldığına göre mera üzerinde amaç dışı bir tasarrufta bulunulduğu ve böylece mülkiyet hakkının saldırıya uğradığı kabul edilmek gerekir. Davacı bundan dolayı tazminat isteyebileceği gibi meranın eski hale getirilmesini de talep etme hakkına sahiptir.
Şu durumda mahkemece yapılacak iş alışan kumun bedelinin yerindeki değeri belirlenerek bu miktarın hüküm altına alınmasından ibarettir. Açıklanan bu yön gözetilmeden hukuki dayanaklardan yoksun bulunan gerekçelerle istemin reddedilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN : Davacı Hazine vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında
açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davacı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı H.U.M.K.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, 21.03.2001 gününde oybirliği ile karar verildi.
