 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E : 2001/20-100
K : 2001/108
T : 07.02.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
ÖZETİ : Kadastro gören yerlerde, tespit dışı bırakılan taşınmazlar için, tespitin kesinleştiği tarih ile tescil davasının açıldığı tarih arasında 20 yıllık kazandırıcı süre dolmadıkça tescil davası dinlenemez.
Taraflar arasındaki '"tescil" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Gerger Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 2/12/1999 gün ve 1992/480-1999/92 sayılı kararın incelenmesi davalılar Hazine, Karayolları Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğü vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 20.Hukuk Dairesinin 28/2/2000 gün ve 2000/1597-1815 sayılı ilamı ile; (....Davacı Medeni Yasanın 639.maddesine göre kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğe dayanarak tescil isteminde bulunmuştur. Yerel mahkeme davayı kabul etmiş, hüküm Yönetimler tarafından temyiz edilmiştir.
Dava konusu taşınmazın bulunduğu yörede 17/7/1984 yılında kadastro tesbiti yapılmış, bu taşınmaz kültür arazisi vasfında olmamakla tesbit dışı bırakılmıştır.
Dava 9/4/1992 tarihinde açılmış, tesbit tarihi itibariyle dava tarihine kadar 20 yıl geçmemiştir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 19/2/1997 t, 1996/8-768 E., 1997/100 K. ve 18/2/1998 t. 1998/8-15 E., 129 K. sayılı kararlarına göre kadastro gören yerlerde tesbit dışı bırakılan taşınmazlar için tesbitin kesinleştiği tarih ile tescil davasının açıldığı tarih arasında 20 yıllık kazandırıcı süre dolmadıkça tescil davası dinlenemez.
Dosyada belirlenmiş tarihlere göre, dinlenme olanağı bulunmayan davanın reddi gerekirken, kabulü yolunda hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmistir.
TEMYİZ EDEN : Davalılar Hazine, Karayolları Genel Müdürlüğü ve Orman Gen.Müd.
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, kazandırıcı zamanaşımı ve zilyetlik nedeniyle tescil istemine ilişkin olup, 9/4/1992 günlü dilekçeyle açılmıştır. 8/12/1994 günlü duruşmada taraflardan hiçbirinin gelmemesi, 3/11/1995 günlü duruşmada davacının gelmemesi, gelen Hazine ve Orman İdaresi temsilcilerinin davayı takip etmeyeceklerini bildirmeleri, 23/7/1998 günlü duruşmada davacının gelmemesi, gelen davalı Hazine temsilcisinin davayı takip etmeyeceğini bildirmesi nedeniyle dava dosyası işlemden kaldırılmış, her üç işlemden kaldırma kararından sonra üç aylık süre içerisinde yenilenerek yargılamaya devam olunmuştur.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 26/2/1985 gün ve 3156 sayılı Kanu'nun 18.maddesiyle değişik 409/son maddesinde, işlemden kaldırılmasına karar verilmiş ve sonradan yenilenmiş olan bir davanın, ilk yenilemeden sonra bir defadan fazla takipsiz bırakılamayacağı, aksi halde açılmamış sayılmayı düzenleyen beşinci fıkra hükmünün uygulanacağı; eş söyleyişle davanın açılmamış sayılacağına karar verileceği belirtilmiştir. Yasanın bu hükmü emredici nitelikte olup, mahkemece kendiliğinden gözetilmesi zorunludur. Somut olay yasal çerçeve içerisinde değerlendirildiğinde, davanın, ilk yenilemeden sonra ikinci kez, başka bir ifadeyle toplam üçüncü kez takipsiz bırakıldığı 23/7/1998 günü, yasa uyarınca açılmamış sayılacağı ve davanın açılmamış sayılmasına ilişkin tüm yasal hüküm ve
sonuçların, başkaca bir işleme gerek kalmaksızın kendiliğinden yürürlük kazanacağı açıktır. Mahkemenin böyle bir karar vermeyi ihmal etmiş olması taraflara bu tarihten sonra davayı yenileme hakkı vermez. Hal böyle olunca, mahkemece, davanın üçüncü kez takipsiz bırakıldığı 23/7/1998 günü açılmamış sayılmasına, karar verilmesi gerekirken, bu yön gözden kaçırılarak yargılamaya devamla esas hakkında hüküm kurulmuş olması yanlıştır. Direnme karan bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ: Davalılardan Hazine, Karayolları Genel Müdürlüğü ve Orman Genel Müdürlüğü'nün temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında ve yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 07.02.2000 gününde, oybirliği ile karar verildi.
