 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E : 2001/13-289
K : 2001/299
T : 28.03.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- ALACAK
- İHALE BORCUNUN SÜRESİNDE YERİNE GETİRİLMEMESİ
- CEZA
Taraflar arasındaki "alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara Asliye 32.Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 30/6/1999 gün ve 1999/205-128 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 13.Hukuk Dairesinin 22/2/2000 gün ve 2000/983-1442 sayılı ilamı ile; (...Davacı, ihale sonucunda düzenlenen 20/8/1998 günlü sözleşmeyle iki kalem palet pim ve burçlarını teslim etmeyi taahhüt eden davanın normal, cezalı ve ihtarlı süreler içerisinde edimini yerine getirmediğini, bu nedenle sözleşmenin feshedildiğini ileri sürerek, şartnamenin 10.maddesi uyarınca 53 günlük, toplam 3.391.470.000 TL. tutarındaki ceza bedelinin dava tarihinden itibaren reeskont faiziyle birlikte ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, sözleşmeyi fesheden davacının, şartnamede belirtilen ve ifaya eklenen cezai şart niteliği taşıyan ceza bedelini isteyemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davalı yüklenicinin, 20.8.1998 günlü sözleşmeyle teslimini üstlendiği malzemeleri, normal süresinde ve şartnamedeki cezalı süre ile davacının verdiği 10 günlük ihtarlı süre içerisinde teslim etmediği ihale dosyası içeriğinden anlaşılmaktadır. Eksiltme şartnamesinin 10.maddesinde, yüklenicinin malı teslim etmemesi durumunda, geçen her gün için teslim edilmeyen iş bedelinin binde üçü oranında ceza ödeyeceği, bu gecikmenin (a) gününü geçmesi halinde feshe ilişkin 24.madde hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş, anahtar sayfanın 10.maddesinde ise, (a) ile ifade edilen söz konusu sürenin 30 gün olduğu açıklanmıştır. Böylece taraflar, sözleşmede kararlaştırılan normal teslim süresinin bitmesiyle davacı idarenin hemen fesih ihbarında bulunamayacağını, bunun için 30 gün bekleyeceğini, buna karşılık davalı yüklenicinin de, geçen her gün için iş bedelinin binde üçü oranında ceza ödeyeceğini kabul etmişlerdir. 2886 sayılı Yasa'ya tabi idareler, kamu hizmeti ifa ederler. İhale işlemleri de bu hizmetin gereklerindendir. İhale ve mal teslimi işlemlerinin gecikmesi, hizmetin aksamasına, gecikmesine ve dolayısıyla kamunun bundan zarar görmesine neden olur. Bu yüzden, bu tür sözleşmelerdeki ceza koşulu nitelendirilirken, idarelerin açıklanan özelliği gözden uzak tutulmamalıdır. Davacı, şartnamenin yukarıda değinilen hükmü uyarınca fesih ihbarından önce 30 gün beklemek zorunda kalmış ve böylece fesihten öncesine ait olmak üzere bu cezayı isteme hakkını da kazanmıştır. Öyle ise davacının eksiltme şartnamesinin 10.maddesinde kararlaştırılan 30 güne ait cezayı isteyebileceğinin kabulü gerekir. Mahkemece, davacının cezalı süre ile ilgili isteminin 30 gün ile sınırlı olmak üzere kabulüne karar verilmesi gerekirken, ceza koşulunun nitelendirilmesinde yanılgıya düşülerek yazılı gerekçeyle istemin tümüyle reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN : Davacı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme karan bozulmalıdır.
SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine 28.03.2001 gününde, oybirliği ile karar verildi.
