 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E : 2001/10-612
K : 2001/623
T : 26.09.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- ALACAK - PROTEZ BEDELİNİN TAHSİLİ
Taraflar arasındaki "rücuan alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Mersin İş
Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 9.5.2000 gün ve 2000/154 E. 2000/244 K. Sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, .Yargıtay 10.Hukuk Dairesinin 19.9.2000 gün ve 2000/5072 E. 2000/5373 K. sayılı ilamı ile; (... Mahkemenin malul işçi Veysel E.... 'e ait kol protezi yenileme bedeli 253.725.000 TL.nın tahsiline karar verdiği,ancak:
1-Davalı müddeabihi ilk oturumdan önce ödediğinden yargılama gideri ve Avukatlık ücretinin oranında ödenmesine karar yermek gerekirken,tamamına hükmedilmesi,
2-Asıl alacağa temerrüd faizinin davalıdan talep tarihinden başlatılması gerekirken sarf tarihinden itibaren faize hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır... )
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle,yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davalı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Davacı Kurum, 19.12.1982 tarihinde geçirdiği iş kazası sonucu malul kalan sigortalıya verilen kot protezinin 31.10.1996 tarihli kurum kararı ile yenilenip, 19.8.1997 tarihinde sigortalıya verilmesi nedeniyle meydana gelen kurum zararının önceki rücu davasında kesinleşen %75 işveren kusuruna göre belirlenen 253.725.000 TL.nın 19.8.1997 sarf tarihinden itibaren faizi ile davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı işveren,istenen masrafı dava dilekçesinin tebliği üzerine öğrendiğini ve ilk duruşma
gününden önce "ana parayı kurum veznesine yatırdığını, davadan önce kurum zararı davalıdan talep edilmediğinden ve mütemerrit duruma düşürülmediğinden 19.8.1997 sarf tarihinden itibaren faiz istenemiyeceğini, dava açılmasına sebebiyet vermediklerinden yargılama giderleri ve avukatlık ücretinden sorumlu tutulamıyacaklarını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme, "bu davada yasa ve yönetmeliklerden doğan artışların istendiği, davalı sadece ana
parayı kurum veznesine ödeyip sarf tarihinden ödeme tarihine kadar islemiş faizi ve masrafları ödemediğinden borcun tam olarak ödenmiş kabul edilemiyeceği, 506 sayılı Yasanın 26 ncı maddesine göre açılan rücu davalarında kurum masraflarının faiz başlangıcının sarf tarihinden başladığı" gerekçesiyle 19.8.1997 sarf tarihi ile davalının ödediği 5.5.2000 tarihine kadar işleyen yasal faizin,yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davalıdan tahsiline karar vermiş, davalının temyizi üzerine karar Özel Daire'ce yukarıda belirtilen nedenlerle bozulmuş,mahkeme önceki kararda direnmiştir.
Herine kadar,bu tür rücu davalarında tahsisler için onay, masraflar için sarf ve ödeme tarihinden itibaren faize hükmedilmesi ve rücu tazminatına faiz yürütülebilmesi için Kurumun önceden talepte: bulunmasına gerek olmadığı Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatları gereği "ise de, somut olayda 19.12.1982 tarihinde oluşan iş kazasında malul olan sigortalının gereksinimini karşılamak üzere davacı kurum" tarafından 1991 yılında temin edilen elektronik kol protezi bedeli önceki rücu davalarıyla işverenden tahsil edilmiş ancak bu protezin daha sonra sigortalı tarafından çaldırılmak suretiyle yitirildiği dosya içindeki
Sosyal Sigortalar Kurumu .İzmir Sağlık İşleri Müdürlüğünün 19.8.1997 tarih 1449 sayılı sigortalının imzasını da içeren teslim ve tesellüm tutanaklarından anlaşılmaktadır.
Bu dava ile çaldırılmak suretiyle yitirilen ve yenilenmesi sağlanan protez bedeli davalıdan yeniden talep edilmektedir; Anılan protezin yitirilmesi olayının protezi gerektiren maluliyete sebep olan iş kazası ile sebep-sonuç ilişkisi bulunmadığından işverene herhangi bir kusur ve sorumluluk yüklenmesi mümkün değildir. Ne varki, davalı bu durumu öne sürmeksizin dava dilekçesini aldıktan sonraki ilk celseden önce ana parayı kurum veznesine ödediğinden bu olgu davacı yararına kazanılmış hak durumunu oluşturur. Bu nedenle davalının ana paranın ferilerinden olan faiz ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulması hukuka uygundur.
Ne varki yukarıda açıklanan nedenle asıl alacağa yasal faizin dava tarihinden itibaren başlatılması gerekirken, "talep tarihinden faize hükmedilmesi" gerektiğine değinen bozma ilamı yerinde değil ise de, mahkemece sarf tarihinden itibaren faize hükmedilmesi de somut olayın özelliğine aykırı düşmektedir.
Bu durumda-mahkemece, davalı sonradan oluşan Kurum zararına dava dilekçesinin tebliği ile
muttali olduğundan yasal faizinin dava tarihinden itibaren başlatılmasına, ana paranın ilk oturumdan önce ödenmesi nedeniyle davalının 1/2 oranında yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmasına karar vermek gerekirken önceki kararda, direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu, gedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 26.09.2001 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
