* TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNE AYKIRI OLARAK YAPILAN DEVAMLI NAKİLLERİN İPTALİ

* TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNİN BAĞLAYICILIĞI

 

KARAR

Taraflar arasındaki "iptal" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul 3.İş Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 21.04.1999 gün ve 1999/168 E- 165 K.sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 9.Hukuk Dairesi'nin 17.06.1999 gün ve 1999/9663-11148 sayılı ilamıyla; (...İşyerinde uygulanmakta olan 01.03.1998-29.02.2000 dönemini kapsayan Toplu İş Sözleşmesinin "İşin Denetlenmesi, İşe Alma ve Çalışma Esasları" Başlıklı 3.bölümünde yer alan "İş ve İşyeri Değişikliği" başlığını taşıyan 18.maddesinde "İşçiler genel olarak istihdamına esas olan işinde ve branşında çalıştırılır. İşçinin işyerinin ikametgahına yakın olmasına özen gösterilir. Ancak iş icap ve zaruretlerine göre işçiler işyeri içinde veya belediyeye bağlı başka bir işyerinde unvan veya niteliği benzer yahut birbirine yakın başka işle de veya yerde de geçici olarak ; işveren tarafından çalıştırılabilir. Ancak, bu süre 5 ayı geçemez. Müdürlük içi görevlendirmelerde Anadolu yakasındaki bir işyerinde çalışan işçinin yine Anadolu yakasındaki başka bir işyerinde, Avrupa yakasında bir işyerinde çalışan işçinin de aynı müdürlüğün yine Avrupa yakasındaki başka bir işyerinde çalışan işçinin de aynı müdürlüğün yine Avrupa yakasındaki başka bir işyerinde görevlendirilmesine özen gösterilir "denildikten sonra birinci ve üçüncü fıkralarında da "görülen işin niteliğinde benzerlik olmak kaydıyla yapılacak devamlı nakillerde disiplin kurulu kararı alınır." "İş ve işyeri değişikliği ceza mahiyetinde olamaz. İşçiler, devamlı olarak kadro unvanları dışındaki işlerde çalıştırılamazlar."kurallarına yer verilmiştir.

Somut olayda davacı işçi, davalı Büyükşehir Belediyesi işletme müdürlüğünde vasıfsız işçi olarak çalışırken kendisi gibi iki işçiyle birlikte yine aynı belediyeye bağlı tanzim satış müdürlüğünde çalışması talimatı verilmiştir. Ancak bu görevlendirme devamlı mahiyet arz ettiği için disiplin kurulundan geçirilmemesi olgusu üzerinde davacı alınarak bu nakil işleminin iptaline karar verilmesini istemiş, mahkemece de Dairemizin bir kararı gerekçe gösterilerek işlemin iptaline karar verilmiştir.

İş Hukukunda geçerli olan ilke işin yürütülmesi ve düzenlenmesinde işverenin yetkili olmasını gerektirir. Ancak, bu şekilde işyerinde kuruluş amacına uygun olarak işçilerin çalıştırılması, iş barışının sağlanması ve verimli bir biçimde sonuç alınması sağlanmış olur. Bu itibarla işverenin işin başkalaştırılması ya da ağırlaştırılması gibi sonuçlar doğurmaması kaydıyla işçinin işine benzer başka bir işe verilmesi ya da, başka bir yerde çalıştırılması yetkisi olduğu kabul edilmeli, tabi bütün bunların işin gereği olarak yapılmasıyla sınırlı olduğunda her zaman gözonünde tutulmalıdır. Fakat uygulamada zaman zaman iş ve işyeri değişiklikleri bir ceza şeklinde yapılmakta ve bunun sonucu olarak da hakkın kötüye

kullanılması ile de sıkça karşılaşılmaktadır. Bu tür kötüye kullanmaları, engellemek amacıyla Toplu İş Sözleşmeleri ya da ferdi sözleşmelerine bir nevi iş güvencesi olarak hükümler konulmaktadır. Somut olayda da Toplu İş Sözleşmesi hükmü genel de bu nitelikte bir düzenlemeyi içermektedir. Ancak her görevlendirme ve yer değiştirmenin disiplin kurulu kararı ile gerçekleştirilmesi işverenden istenemez. Böyle bir durumda işveren gereği şekilde işi yürütme ve düzenleme olanağından yoksun kalır ki, bunun kabulü mümkün değildir. Fakat öyle hallerle karşılaşılabiliri bu tür işlemler bir nevi disiplin cezası,anlamı taşır. İşle o zaman konunun disiplin cezası üzerinde durularak disiplin kurulundan geçirilmesi koşulunu aramak gerekir.

Tekrar olaya dönmek gerekirse dava dilekçesinde böyle bir disiplin cezasından söz edilmediği gibi dosya içeriğinden bu anlamda bir uygulamanın varlığından söz etmek olanağı yoktur. Mahkemece Dairemizin dosya içine konan kararlarına atıf yapılmış ise de, alınan kararlar işyeri sendika temsilciliği ile ilgili ve temsilcilik sıfatını önler mahiyetteki işlemlerin iptali istemi ile açılmış davalar sonunda verilen kararlara ilişkin olduğu anlaşılabilmektedir. Zira Yerci mahkemenin gerekçesinde de bu temsilcilik üzerinde durulmaktadır. Bu sebeplerle davanın reddi gerekirken yazılı şekilde kabulü hatalıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

TEMYİZ EDEN : Davalı vekili

 

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Dava, davacı işçilerin TİS' nin 18.maddesine aykırı olarak yapılan devamlı nakillerinin iptali istemine ilişkindir.

Mahkemenin davanın kabulüne ilişkin kararı Özel Dairece "...TİS'nin 18.maddesindeki düzenlemenin işverenin yönetim hakkına müdahale olduğu, her görevlendirme ve yer değiştirmenin disiplin kurulu kararı ile gerçekleştirilmesinin işverenden istenemeyeceği belirtilerek bozulmuştur. Mahkeme, işverenin yönetim hakkının Toplu İş Sözleşmeleri ve iş akitleri ile sınırlandırılabileceğini, işverenin yönelim hakkını kısıtlayan hükmün kamu düzenine aykırı olmayacağım bildirerek önceki kararında direnmiştir.

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, mahkeme kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun bulunan direnme kararının onanması gerekir.

SONUÇ: Davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, temyiz ilam harcı peşin alınmış olduğundan başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 08.03.2000 gününde oybirliği ile karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972