DAVA : Taraflar arasındaki "genel kurulun iptali, seçimlerin yenilenmesi G.Y.K.nun işten el çektirilmesi" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 4.İş Mahkemesince davanın reddine dair verilen 1.12.1999 gün ve 1999/1209-1942 sayılı kararın incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin 17.2.2000 gün ve 2000/822-1746 sayılı ilamı ile; ( ...1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2- Davalı Sendika Genel Merkezi Olağanüstü Genel Kurulu 20-21 Haziran 1998 tarihinde seçim gündemli olarak toplanmış bunun sonucunda genel başkan ile diğer yöneticiler seçilmiştir.

Dava dilekçesinde seçimi kaybeden başkan adayı ve bir kısım arkadaşları yeni seçilen başkanın sendikanın tekrar faaliyete geçmesi üzerine 1992 tarihinden itibaren hep sendika merkez yönetim kurulunda görev aldığını, esasen önceki dönemde de aynı görevlerde bulunduğunu 1983 tarihinde emekli olduğunu daha sonra T.C. Emekli Sandığı ile irtibatlandırıldığını, 26-28 Eylül 1996 tarihinde toplanan genel kurula tabii delege olarak katıldığını, aday olmasına rağmen yönetici seçilemediğini, bu gelişmeler nedeniyle 20-21 Haziran 1998 Olağanüstü Genel Kuruluna tabii delege olarak katılmasının mümkün olmadığını, başkan seçilmesinin 2821 sayılı Sendikalar Kanunun 10. maddesi kurallarına aykırı olduğunu, 5.5.1998 tarihinde İntursa Ltd.Şti. isimli firmada tekrar çalışmaya başlamış olmasının bu hukuki durumu değiştirmesi olanağı bulunmadığı, zira delege seçilmiş olmadığını ileri sürerek sendika başkanının seçiminin de iptaline karar verilmesi talebinde bulunmuştur.

Dosyadaki bilgi ve belgelere göre; yeni seçilen Sendika Genel Başkanının 1980 öncesi dönemde sendika merkez yönetim kurulunda görevler aldığı, 1980 harekatı üzerine sendika faaliyetinin durdurulduğu aşamada 1983 yılında emekli olduğu ve siyasete atıldığı 1991 yılında davalı sendikanın yeniden faaliyete başlamasından sonra 1992 yılından itibaren toplanmış olan sendika merkez genel kurulları sonunda yönetim kurulunda devamlı olarak görev alıp 26-28 Eylül 1996 tarihinde toplanan genel kurulda aday olmasına rağmen yönetici seçilemediği açık ve kesin şekilde anlaşılmaktadır.

Uyuşmazlık 1996 daki genel kurul toplantısından sonra yapılan 20-21 Haziran 1998 tarihindeki Olağanüstü Genel Kuruluna eski sendika genel başkanının tabii delege olarak katılabilip katılamayacağı noktasında toplanmaktadır.

2821 sayılı Sendikalar Kanununun 10. maddesinin sondan bir önceki fıkrasında "delege sıfatı, müteakip olağan genel kurul için yapılacak delege seçimi tarihine kadar devam eder" ve ondan bir önceki fıkrada da "konfederasyon, sendika ve sendika şubesi yönetim ve denetleme kurulu üyeleri bu sıfatla kendi genel kurullarına delege olarak katılırlar" şeklinde ayrıntılı ve açık kurallara yer verilmiştir. Olayda sendika eski genel başkanı İsmail Hakkı Önal 26-28 Eylül 1996 tarihinde toplanan sendika merkez genel kuruluna yönetici sıfatıyla tabii delege olarak katılmış, ancak aday olmasına rağmen seçilememiştir. Artık adı geçenin tabii delegelik sıfatı bu toplantı sonunda sona ermiştir. Bundan sonraki 20-21 Haziran 1998 tarihinde yapılan olağanüstü genel kurula tabi delege olarak katılma yetkisi bulunmamaktadır. Bu son toplantıdan kısa bir süre önce 5.5.1998 tarihinde bir firmada işçi olarak çalışmaya başlamış ise de sendikaya üyeliği ve delege sıfatı da bulunmamaktadır. Bu durumda delege ve hatta üye sıfatı olmayan bir kişinin sendika merkez genel kurulunda başkan seçilmiş olması Sendikalar Kanununun yukarıda sözü geçen kurallarına aykırılık oluşturur. Böyle olunca adı geçenin sendika Olağanüstü Genel Kurulunda kendisi ile ilgili seçimin iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde bu isteğin de reddine karar verilmesi hatalıdır... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine 15.11.2000 gününde, oyçokluğu ile ikinci görüşmede karar verildi.

Çözümlenmesi gereken 20-21 Haziran 1998 tarihlerinde yapılan Olağanüstü genel kurulda Genel Başkan seçilen İsmail Hakkı Önal'ın Genel Başkan adayı olma statüsüne sahip olup olmadığı,

Adı gecenin anılan olağanüstü genel kurula doğal delege olarak katılıp katılamayacağı,

Katılması mümkün değilse bunun seçim sonuçlarına etkili olup olmadığı, bu nedenle seçimin iptali gerekip gerekmediği hususlarıdır.

Hukuk Genel Kurul çoğunluğu İsmail Hakkı Önal'ın olağanüstü genel kurula tabii delege olarak katılmasının mümkün olmadığının belirlenmesini yeterli görerek genel başkan seçiminin iptali gerektiği gerekçesiyle mahalli mahkeme kararını kesin olarak bozmuştur.

Kanaatımca bu bozma doğru değildir, İsmail Hakkı Önal 1996 yılı Olağan genel kurulda genci Başkan seçilemediğinden 1998 yılındaki olağanüstü genel kurula adı gecenin doğal delege olarak katılamayacağını kabul eden HGK. kararı yerindedir. Ancak bu kabul uyuşmazlığın çözümü için yeterli değildir.

Zira İsmail Hakkı Önal 1998 Olağanüstü genel kurulda Genel Başkan adayı olma şartlarını taşıyorsa, bu genel kurula doğal delege olarak katılmaması gerektiği gerekçesi ile sonuca gitmek mümkün değildir.

Genel Başkan adayı olabilmek için o genel kurul delegesi olmak koşul olmayıp o işkolunda fiilen çalışma ve sendika üyeliğinin devam etmesi yeterlidir.

Bu nedenle öncelikle İsmail Hakkı Önal'ın genel başkan adayı olduğu 1998 olağanüstü genel kurul tarihinde o işkolunda fiilen çalışıp çalışmadığının ve sendika üyesi olup olmadığının tartışılması gerekir.

İsmail Hakkı Önal 1992-1996 döneminde sendikanın genel başkanlığını yürüttüğüne göre bu dönemde sendika üyesi olmadığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Bu nedenledir ki 1992 ve öncesi yıllardaki gelişmelerin tartışılması sonuca etkili olamaz.

Sendika üyeliğinin sona ermesini düzenleyen 2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 25 maddesinin konumuzla ilgili son bendinde açıklandığı gibi bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum ve sandıktan yaşlılık, emeklilik veya malûllük aylığı veya toptan ödeme olarak işten ayrılan işçilerle işkolunu değiştiren işçilerin sendika üyeliği sona erer. Ancak sendika yöneticisi olan ve görevleri sırasında yaşlılık emeklilik veya malûllük aylığı alanların yöneticilik görevleri süresince sendika üyelikleri devam eder.

Emekli olmalarına ve sendika yöneticiliği sona ermesine rağmen çalışmaya devam edenlerin sendika üyeliği sona ermez. Bu çalışma olgusunu emekliliğin gerçekleştiği veya yöneticiliğin sona erdiği tarihi takip eden günlerde başlaması şart değildir. Yasanın aradığı çalışma yaşamından tamamen ayrılmadır. Eğer şahıs iş arıyor ve kendisine uygun bir iş bulamıyorsa çalışma hayatından çekildiği kabul edilemez. Bu şahıs belli bir süre sonra iş bulup çalışmasını sürdürmüşse sendika üyeliğinin devam ettiğinin kabulü gerekir.

Sendika organlarının seçilme koşullarını düzenleyen 2821 sayılı yasanın 14/14 maddesinde atıf yapılan aynı yasanın 5/1. maddesinde işkolunda fiilen çalışma şartını getirmiştir.

Dava konumuzda daha önce emekli olan, 1996 olağan genel kurulda başkan seçilemeyen İsmail Önal'ın 1998 olağanüstü genel kururdan önce İntursa Ltd. Şirketinde ise girdiği sigorta işe giriş bildirgesi ve ücret bordrolarından anlaşılmaktadır. Bu fiilen çalışma olgusu gerçekse İsmail Hakkı Önal'ın 1998 yılında yapılan Olağanüstü genel kurulda sendika üyeliği devam ettiğinden genel başkan adayı olmasına mani bir hal mevcut değildir. Ancak bu çalışmanın gerçek olup olmadığı, usulünce mahalli mahkemece araştırılıp tartışılmamıştır Eğer mahalli mahkemece İsmail Hakkı Önal'ın 1998 genel kurulundan önce fiilen çalıştığı sendika üyeliğinin devam ettiği ve genel başkan adayı olabileceği sonucuna varılırsa, bundan soma adı geçenin 1998 olağanüstü genel kumluna doğal delege olarak katılmasının genel kurul seçim sonuçlarına etkili olup olmadığı belirlenmeli ve sonucuna göre seçimlerin iptali isteği ile ilgili hüküm kurulmalıdır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle mahalli mahkeme kararının araştırmaya yönelik olarak bozulması görüşünde olduğumdan, Hukuk Genel Kurulu çoğunluğunun kesin bozma kararına katılamıyorum.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972