YARGITAY KARARI

Taraflar arasındaki "tapu iptali ve tescil" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Selim Asliye Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 30.9.1998 gün ve E.98/93- K.98/146. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 8.Hukuk Dairesinin 22.3.1999-gün ve E.99/655- K.99/2625 sayılı ilamı ile; (...Davacı, 187 ada, 9 parselin tapu kaydının iptali ile adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir. Davalılar davanın reddine karar verilmesini savunmuşlar, Mahkemece davanın reddine karar verilmesi üzerine hüküm davacı Ömer tarafından temyiz edilmiştir.

Uyuşmazlık konusu parsele ait kadastro tutanağında, Ahmet S... isimli bir kişi tarafından tarla haline getirilen uyuşmazlık konusu parselin 3402 sayılı Kadastro Kanunun 18. Maddesi hükmü uyarınca Hazine adına 14.09.1990 tarihinde tesbit edildiği, Ahmet S... isimli kişinin süresinde komisyona yapmış olduğu itiraz üzerine 31.10.1991 tarihinde tesbitin iptali ile Hacı oğlu Ahmet S... adına tapuya tesciline karar verilmiş ve bu tesbite dayanılarak sicil oluşturulmuştur. Aynı parsel 06.12.1996 tarihinde tapudaki satış ve devir ile Hamit Oğlu Kiyasettin B... adına tapuya tescil edilmiştir. Davacı tesbitten önceki zilyetliğe dayanarak iptal ve tescil isteğinde bulunmuştur. Dinlenen yerel bilirkişi ve tanıklar, davacının tesbit tarihinden geriye doğru 20 yıldan fazla süre ile taşınmaza zilyed olduğunu bildirmişlerdir. Mahkemece taşınmazın öncesi itibariyle mera olduğu, böyle bir yerin kazandırıcı zamanaşımı yolu ile edinilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddi yönüne gidilmiştir. Hazine ve köy davada taraf durumunu almadığına göre uyuşmazlığın mevcut duruma göre çözüme kavuşturulması gerekir. Az önce de açıklandığı üzere dava konusu parsel tarla niteliği ile tesbit edilmiş ve sicil oluşturulmuştur. Davacının tesbit tarihinden önce bu yerde ot biçmek suretiyle tasarrufta bulunduğu yerel bilirkişi ve tanıklar tarafından ifade edildiğine göre kazanma koşullarının davacı yararına gerçekleştiği sonucu ortaya çıkmaktadır. Ne var ki; davalı Kiyasettin dava konusu parseli tapuda satın ve devraldığına göre uyuşmazlığın MK.nun 931 maddesi çerçevesinde tartışılıp değerlendirilmesi gerekir. Bu konuda davacıdan delilleri sorulmamıştır. Davalının iktisabında iyi niyetli olup olmadığının belirlenmesi bakımından davacının, davalıya karşılık delil gösterdiği takdirde onların da yönetimine uygun bir biçimde toplanıp birlikte değerlendirilmesi sonucuna göre bir karar verilmesi gerekmektedir. Davacının temyiz itirazları bu bakımdan yerinde olduğundan kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASI...) gerekçesiyle Bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

TEMYİZ EDEN : Davacı vekili

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Dava, kadastroca davalılardan Ahmet S... adına oluşturulan tapu kaydının tespit tarihinden önceki zilyetliğe dayanarak iptal ve tescil istemine ilişkindir. Yerel mahkeme ve özel daire arasındaki uyuşmazlık taraftan gerçek kişi olan tapu iptal davasında dava konusu ve tarla vasfıyla tescil olunan taşınmazın mera vasfındaki yerlerden olduğunun anlaşılması ve sabit olması durumunda ve davada Hazine ile Köyün taraf olmaması karşısında davanın taşınmazın niteliği gözönünde tutularak reddi yönüne gidilip gidilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.

Uyuşmazlığa konu dava, mülkiyetin kazanılması davası niteliğinde olmayıp zilyetliğe dayanan tapu iptali yoluyla mülkiyetin aktarılması davasıdır. Tapulu taşınmazların iktisabında tescili istenilen taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan kamu mallarından olup olmadığını araştırmaya gerek yoktur. Taşınmazın tapuya tescil edildiği evrede, bu .araştırmanın yapıldığı farz olunur. Bu nedenle, tapusuz taşınmazların kamu malı niteliğinde bulunmamasına ilişkin ve MK.nun 639/1.maddesine dayanılarak açılan tescil davalarına özgü hükümler tapulu taşınmazlar hakkında uygulanmaz. Zira taşınmazın kamu malı niteliğinde olup olmadığını araştırma zorunluluğu mülkiyetin kazanılması için' açılan tescil davalarında söz konusudur. Tapulu taşınmazın mülkiyetinin aktarılması yoluyla iktisabı davalarında bu araştırmaya gerek yoktur. Niteliğin araştırılması, salt mülkiyetin kazanılması davalarının unsurları gereğidir. Zira tapusuz bir taşınmazın kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği veya imar ihya yoluyla kazanılabilmesi için hukuksal niteliğinin öze! mülkiyetle iktisaba elverişli olması, başka bir ifade ile kamu malı niteliğinde ve kamunun yararlandığı Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki, tarıma elverişli olmayan yerlerden olmaması -gerekir. Bu koşul taşınmazın kazanılması davasında titizlikle araştırılmalıdır. Mülkiyeti kazanılmış, tapu siciline tescil edilmiş taşınmazlarla ilgili olarak açılan tapu iptali (kaydın düzeltilmesi) yoluyla mülkiyetin aktarılması davalarında nitelik araştırmasına gerek yoktur. Somut olayda olduğu gibi gerçek kişiler arasındaki mülkiyetin aktarılması davasında nitelik araştırması yapılması davanın şartlarından değildir.

Medeni Kanunun 931.maddesinin kamu mallarında uygulanmama olgu ve kuralı iyi niyetle iktisap iddiasında bulunan davalının savunmasını değerlendirme yönündendir. Davacı zilyedin iddiasının sabit olması halinde davalının iyi niyet savunması dinlenilemez.

Hazine davada taraf durumunda olmadığı için taşınmazın öncesinin mera niteliğinde kamu malı olması nedeniyle davanın reddi halinde Hazine adına tescil de mümkün değildir. Ancak taşınmazın, mera olarak hukuksal niteliğinin belirlenmesi, güçlü delil teşkil edeceğinden bu dosyada belirlenen delile dayanarak Hazine her zaman iptal davası açabilir. Zira 3402 sayılı Kanunun 16/B maddesi kapsamına giren taşınmazların gerçek kişiler adına tespit ve tescili halinde, Bu tescil aleyhine açılacak davalar hak düşürücü süreye tabi değildir.

Mahkemenin, Hazine davada taraf imiş gibi, taşınmazın niteliğinden hareketle davayı reddetmesi doğru değildir. Toplanan delillerle mülkiyet hakkının hangi tarafa ait olduğunu belirleyip davalının MK.nun 931.maddesine dayanan savunması da değerlendirilip tartışılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eski kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozulmalıdır.

SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire Bozma kararında ve yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı H.U.M.K.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine 3.5.2000 gününde, oybirliği ile karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972