* TAZMİNAT DAVASI

* USULİ KAZANILMIŞ HAK

* HUSUMET

ÖZET:Dava, karayolu kamulaştırma sahası içinde kanalizasyon hattı inşa edilmesi nedeniyle uğranılan zararın tanzimi istemine ilişkindir. Dava konusu inşaatın belediyece gösterilen yerde yapılıp yapılmadığı araştırılarak, gösterilen yerde yapıldığının anlaşılması durumunda husumet yönünden red, aksi halde zararın varlığı kabul edilerek sorumluluk yönünden hüküm kurulması gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur. Bozma kararı doğrultusunda araştırma gerekçesiyle bozulmuştu. Bozma kararı doğrultusunda araştırma yapan mahkeme kanalizasyon şebeke inşaatının projeye uygun olmak, B... ve İ... Bankası yetkililerinin gösterdiği yerde yapıldığının bilirkişi raporu ile belirlenmesi üzerine davanın husumet y önünde reddine karar vermiştir. Dava dışı İ...Bankası ve F...Belediye yetkililerinin davalıya yer göstermesi durumunda dahi haksız eyleme katılan ve neden olan davalının sorumluluğu söz konusudur. Yerel Mahkemece HUMK 429.md.si gereğince bozmaya uyularak hüküm kurulmuş olmasına rağmen, karar maddi hataya dayalı olduğundan kazanılmış hak doğurmaz. Bu nedenle davalının sorumluluğu yönünden hüküm kurulması gerekir.

 

KARAR

Taraflar arasındaki "tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; F... Asliye Hukuk Mahkemesince davanın husumet yönünden reddine dair verilen 4.3.1998 gün ve 1997/54 E. 1998/132 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 4.Hukuk Dairesinin 5.İ 1.1998 gün ve 1998/8654 E. 1998/8434 K.sayılı ilamı ile; (... Dava, tazminat istemine ilişkindir. Davacı idare, davalı şirket tarafından karayolu kamulaştırma sahası içinde hiçbir izin alınmadan kanalizasyon hattı inşa edilmesi nedeniyle oluşan zararının giderilmesini istemiş. Davalı şirket F... Belediyesine ait İ... Bankası tarafından ihale edilen kanalizasyon hattının belediye tarafından tesbit edilip gösterilen bölgede yapıldığını, anılan nedenle müteahhit olarak sorumlu tutulamayacağından davanın reddi gerektiğini savunmuş, yerel mahkemece henüz doğmamış bir alacak için dava açılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Davacı tarafın temyizi üzerine anılan karar Dairemiz Kurulunun 14.11.1996 tarih. Esas 1996/8348, Karar 96/11176 sayılı karan ile dava konusu inşaatın belediyece gösterilen yerde yapılıp yapılmadığı araştırılarak, gösterilen yerde yapıldığının anlaşılması durumunda husumet yönünden red aksi halde zararın varlığı kabul edilerek sorumluluk yönünde hüküm kurulması gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.

Bozma kararı doğrultusunda araştırma yapan mahkeme kanalizasyon şebeke inşaatının projeye uygun olarak ve B... ve İ... Bankası yetkililerinin gösterdiği yerde yapıldığının bilirkişi raporu ile belirlenmesi üzerine davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmiştir.

Dava dışı İ... Bankası ve F... Belediye yetkililerinin davalıya yer göstermesi durumunda dahi haksız eyleme katılan ve neden olan davalının sorumluluğu söz konusudur. Yerel mahkemece HUMK.nun 429.maddesi gereğince bozmaya uyularak hüküm kurulmuş olmasına rağmen, karar maddi hataya dayalı olduğundan kazanılmış hak oluşturmaz. Bu nedenle davalının sorumluluğu yönünde hüküm kurulması gerekir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

TEMYİZ EDEN : Davacı vekili

 

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Dava, Karayolu kamulaştırma sahası içinde kanalizasyon hattı inşa edilmesi nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.

Yerel mahkemenin davanın husumet nedeniyle reddine ilişkin hükmü, özel Dairece yukarıda

açıklanan gerekçelerle bozulmuştur. Yerel mahkemece, kararın ilk bozma kararına uyularak verildiği, ilk bozma kararının maddi hataya dayalı olmayıp, bozmaya uyulmakla davalı yararına usuli kazanılmış hak oluştuğu bildirilerek önceki kararda direnilmiştir.

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, mahkeme kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun bulunan direnme kararının onanması gerekir.

SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA ve aşağıda dökümü yazılı (710.000) lira bakiye temyiz ilanı harcının temyiz edenden alınmasına, 16.2.2000 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

 

KARSI OY YAZISI

Maddi Olay ve Uyuşmazlık :

Davacı Karayolları kamulaştırma sahasında davalı müteahhidin belediyeye ait kanalizasyon işini yaparken verdiği /ararının tahsilini istemiştir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık haksız fiile ilişkindir. İlk defa yerel mahkemece iddia sabit olmadığı sebebiyle davanın red edildiği davacı \ekilinin temyizi ü/erine Yüksek Özel Dairece İ... Bankasınca ihale edilen F... Belediyesine ait kanalizasyon inşaatının belediyenin gösterdiği yerde yapılıp yapılmadığının araştırılması ve belediyenin gösterdiği yerde ve sözleşme hükümlerine uygun yapılması halinde davanın husumet yönünden reddine, aksi halde sorumluluğun kabulüne karar verilmesi gerekçesi ile bozulmuş, mahkeme bozmaya uymuş ve gerekli işlemi yaparak projeye ve sözleşmeye uygun olarak davalının Belediyenin gösterdiği yerde kazı işlemini yaptığını belirliyerek davalı hakkında davanın husumetten reddine karar vermiştir. Bu defa da davacı vekilinin temyizi üzerine Yüksek Özel Daire "dava dışı İ... Bankası ve F... Belediye yetkililerinin davalıya yer göstermesi durumunda dahi haksız eyleme katılan ve neden olan davalının sorumluluğu söz konusudur. Karar maddi hataya dayalı olduğundan kazanılmış hak oluşturmaz." denilerek bozulmuştur. Yerel mahkeme kararında direnmiştir.

Deliller ve Tartışılması :

Esas uyuşmazlık maddi olayın yanılgıya düşülerek yanlış hukuki tavsif sonucu bozulması ve bozmaya uyulması durumunda, lehine olan taraf yönünde kazanılmış hak bahşedip etmeyeceğine ilişkindir. Borçlar Yasası'nın 50. maddesinin başlığı haksız fiilde müteselsil mesuliyet olup. birden fazla kişi zararın doğumuna neden olan fiile iştirak etmişlerse tefrik edilmeksizin mesul olacakları belirtilmiştir. Yasa, zararlandırıcı Hile iştiraki yeterli görmektedir. İller Bankası Belediye ile müteahhit arasındaki iç ilişkide birbirlerini yanıltmaları, 3. kişiye zarar verilmesi halinde göz önünde tutulacak husus değildir. Yanılgı sonucu hukuki tavsifte hata yapılması, diğer taraf için kazanılmış hak bahşetmez. Yasaya aykırı bir karar vardır. Dava henüz sonuçlanmamıştır. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesinin son fıkrasında ise "Mahkeme-i temyiz iki tarafın iddia ve müdafaatiyle mukayyet olmayıp Kanunun sarih maddesine muhalif gördüğü diğer esbabdan dolayı temyiz olunan kararı nakzedebilir" denildiğinden önümüze gelen davada ise Kanunun (BK.50) aykırı açık hüküm olduğundan kararın bozulması gerekmektedir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle Özel Yüksek Dairenin bozma kararı yerinde olduğundan Yüksek Genel Kurulun direnme kararının onanması yönündeki çoğunluk kararına karşıyız. 16.2.2000

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972