 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
Esas no: 2000/18-1125
Karar no: 2000/1142
Tarih: 20.9.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- KARAR DÜZELTİLMESİ İSTEĞİ
- MADDİ HATANIN DÜZELTİLMESİ
Karar Özeti: HUMK.nun 442/1. maddesi aynı ilam aleyhine bir defadan fazla karar düzeltme isteminin kabul olunamayacağı gibi karar düzeltme dilekçesinin reddine veya kabulü ile önceki kararın değiştirilmesine dair verilen hükümlere karşı dahi karar düzeltme istenemez.
Yalnız maddi hataların her zaman düzeltileceğine ilişkin hukukun genel prensipleri saklıdır.
(1086 S. HUMK. m. 442/1)
(634 s. KMK. m. 25)
Taraflar arasındaki davadan dolayı, bozma üzerine direnme yoluyla; (Samsun ikinci Sulh Hukuk Mahkemesi)nden verilen 23.6.1999 gün ve 1999/379 E- 579 K. sayılı kararın bozulmasını kapsayan ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'ndan çıkan 26.1.2000 gün, 1999/18-1052 Esas, 2000/10 Karar sayılı ilamın, karar düzeltilmesi yoluyla incelenmesi davacılar vekili tarafından verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla; Hukuk Genel Kurulu'nca dilekçe, düzeltilmesi istenen ilam ve dosyadaki ilgili bütün kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Öncelikle davacılar vekilinin başvurusunun HUMK.nun 442/1. maddesinde yasaklanan aynı ilam aleyhine yapılan ikinci karar düzeltme istemi olup olmadığı konusu önsorun olarak incelenmiştir.
Dava, Kat Mülkiyeti Kanununun 25. maddesine dayanan mülkiyetin devri istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kabulüne dair verilen hüküm Özel Dairece karar düzeltme aşamasında oyçokluğu ile bozulmuş ve mahkeme önceki kararında direnmiştir.
Direnme kararının davalı vekili tarafından temyizi üzerine Hukuk Genel Kurulu 22.9.1999 gün ve 1999/18-686-588 sayılı bozma kararından sonra icra takip dosyaları getirtilmek suretiyle verilen kararın usul hükümlerine uygun bir direnme kararı değil bozma ilamından esinlenen yeni bir karar olduğu gerekçesiyle işin esasını incelemeden dosyanın Özel Dairesine gönderilmesine karar vermiştir.
Taraf vekillerinin karar düzeltme istemi üzerine Hukuk Genel Kurulu bu kez, getirtilmesi için ara kararı verilen icra dosyalarının daha önce dosya arasında bulunduğu gerekçesiyle karar düzeltme istemlerinin kabulüne karar vererek, işin esasını incelemiş ve direnme kararının Özel Daire bozma ilamında açıklanan nedenlerle oyçokluğu ile bozmuştur.
İncelenmekte olan karar düzeltme istemi ise, davacılar vekili tarafından sözü edilen esastan bozmaya ilişkin Hukuk Genel Kurulu'na karşı yapılmıştır.
HUMK. 442/1. maddesi hükmünce "aynı ilam aleyhine bir defadan ziyade tashihi karar talebi mesnu olmadığı gibi tashihi karar arzuhalinin reddine veya kabulü ile kararı sabıkın tadiline sudur eden hükümlere karşı dahi tashihi karar caiz değildir." Şu durum karşısında; çözümlenmesi gereken sorun davacılar vekilinin karar düzeltme isteminin usulün 442/1. maddesi hükmünde yasaklandığı biçimde aynı ilam hakkında birden fazla karar düzeltme talebi sayılıp sayılmayacağının teshilinde toplanmaktadır.
İlkin belirtelim ki, 442. madde bir davada birden fazla karar düzeltme istemini değil, aynı ilam hakkında birden fazla karar düzeltilmesi isteminin kabulünü yasaklamıştır.
HUMK.nun 442/1. maddesi aynı ilam aleyhine bir defadan fazla karar düzeltme isteminin kabul olunamayacağını hükme bağladıktan sonra karar düzeltme dilekçesinin reddine veya kabulü ile önceki kararın değiştirilmesine dair verilen hükümlere karşı dahi karar düzeltme isteminin caiz olmayacağını öngörmüştür. Buradaki düzenleme üç hale ilişkin bulunmaktadır Şöyle ki, 442/1. maddenin ilk hükmüne göre "aynı ilam aleyhine birden fazla.." sözlerinde ifade olunduğu üzere, karar düzeltme istemi incelenerek yerinde görülmemesi nedeni ile red edilmesi halinde artık yeniden bir karar düzeltme istemi kabul olunmayacaktır. Fıkranın 2. hükmüne göre, karar düzeltme dilekçesinin reddine ilişkin ilam hakkında, yani istemin esası incelenmeden dilekçenin süre yönünden reddine ilişkin ilamlar hakkında da karar düzeltme isteminde bulunamayacaktır. Ancak maddi hataların her zaman düzeltilebileceğine ilişkin hukukun genel prensibinin saklı olduğu doğaldır. Aynı fıkranın üçüncü hükmüne göre ise karar düzeltme isteminin kabulü ile önceki kararın değiştirilmesine ilişkin karar hakkında da karar düzeltme isteminde bulunulamaz. Olayımızda ise Hukuk Genel Kurulu davayı esastan incelemeden ortaya bir direnme kararı olmayıp, Özel Daireye gönderilmesine karar vermiştir. Daha sonra taraf vekillerinin karar düzeltme istemi üzerine yerel mahkemenin direnme kararını esastan bozmuştur. Hal böyle olunca Hukuk Genel Kurulu'nun az yukarıda açıklanan sürede verdiği usule ilişkin kararı ile, esastan verdiği bozma kararının aynı ilam olmadığı açıktır. O nedenle HUMK. 442/1. maddesinde yasaklanan "aynı ilam" olarak kabul edilemez. Şu durum karşısında karar düzeltme talebi esastan incelenmelidir. Az yukarda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin karar düzeltme isteminin incelenmesi gerektiğine oyçokluğu ile karar verilmiş ve işin esasının incelenmesine geçilmiştir.
Düzeltilmesi istenen Hukuk Genel Kurulu ilamında gösterilen gerektirici nedenlere göre, HUMK.nun 440. maddesinde yazılı sebeplerden hiç birisine dayanmayan ve yerinde olmadan karar düzeltme isteğinin (REDDİNE), 3506 sayılı Yasa'nın 4. maddesinin b-1 fıkrası hükmüne göre takdiren, (15.000.000) lira para cezasının ve (4.200.000) lira harcın düzeltme isteyenden alınmasına, 20.9.2000 gününde oyçokluğu ile karar verildi.