 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E : 2000/13-77
K : 2000/63
T : 9.2.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki "tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Akhisar 2.Asliye Hukuk Mahkemesince görevsizliğe dair verilen 25.1.1999 gün ve 1998/408 E-1999/8 K.sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 13.Hukuk Dairesinin 18.3.1999 gün ve 1999/2034-2117 sayılı ilamı ile; (... Davacı, pamuk üreticisi olduğunu, pamuğunun toplanması için dayıbaşı olan davalı ile anlaşdıklarını, bu iş için davalıya avans olarak toplam 950.000.000 lira ödediğini davalının edimini yerine getirmediğini, mahsulü üçüncü bir kişiye toplattığını ileri sürerek uğradığı zararla birlikte 1.440.000.000 TL.nin tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iş mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiş; hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacının tarım üreticisi ve davalının da tarım işçisi olduğu dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. 1475 sayılı iş yasasının 5/2.maddesi hükmüne göre tarım işçisi iş yasasına tabi değildir. Taraflar arasındaki ilişki Borçlar Kanununun 313 ve devamı maddelerinde düzenlenen hizmet akli hükümlerine tabidir. Bu nedenle ve dava olunan miktara göre davaya bakmaya Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir. Öyle ise mahkemece işin esası incelenmeli ve ortaya çıkacak sonuca uygun bir karar verilmelidir. Aksine düşüncelerle ve yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; . mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN : Davacı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve, dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, temyiz dilekçesinde ileri sürülen hükme etkili itirazların Yargıtay 13.Hukuk Dairesinin 18.3.1999 gün ve 1999/2034-2117 sayılı ilanımda ayrı ayrı ile alınıp cevaplandırılmış bulunmasına ve özellikle mahkemenin kararına dayanak tuttuğu 1475 sayılı Yasa'nın 10/2.maddesinde hükme bağlanan yazılı Takım Sözleşmesi taraflar arasında bulunmamaktadır. Anılan Yasada sözü edilen Takım Sözleşmesinin yazılı yapılması sağlık koşuludur. Kaldıki Takım Sözleşmesini düzenleyenin 1475 sayılı Yasa'nın önerdiği işçi statüsünde olması zorunludur. Oysa dosyadaki bilgi ve belgelere göre anılan yasa anlamında davacının işçi olmadığı Tarım işçisi olduğu anlaşılmaktadır. O nedenle 1475 sayılı Yasa'nın I0/2.maddesi uyarınca hukuki
nitelendirme yapılarak görevsizlik kararı verilmesi isabetsizdir.
Taraflar arasında hukuki ilişki bir hizmet akdi olarak kabulünede olanak bulunmamaktadır. Bu durum yanların beyanları delil ve karşı delilleri alınarak belirlenebilir ve aracılık veya vekalet gibi bir hukuki ilişkiye ancak bağlanabilir.
Şu durum karşısında, davacının 1475 sayılı Yasa'nın l ve 2.maddeleri anlamında iş kanunu hükümlerine tabi işçi olmadığı açıktır. Hal böyle olunca davaya bakacak mahkeme miktar ana kuralı gözetilerek tayin edilmesi gerekir ve Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir.
Mahkemece yanlar arasındaki hukuki ilişkinin nitelendirmesinde yanılgıya düşülerek iş mahkemesinin görevli olduğu kabul edilerek görevsizlik kararı verilip direnilmesi usule ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.
Yerel mahkeme kararı açıklanan nedenlerle Bozulmalıdır.
SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında ve yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı H.U.M.K.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine 9.2.2000 gününde, oybirliği ile karar verildi.