DAVA VE KARAR : Taraflar arasındaki “temerrüt nedeniyle tahliye ve alacak” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: İzmir 1.Sulh Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 28.12.1998 gün ve 1250-1637 sayılı kararın inlenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine,

Yargıtay 6.Hukuk Dairesinin 23.3.1999 gün ve 2738-2762 sayılı ilamı;

( …Dava, temerrüt nedeniyle kiralananın tahliyesi ve kira alacağının tahsili istemine ilişkindir. Mahkeme davayı reddetmiş ve hüküm davacı vekili tarafından temyiz olunmuştur.

Davacı vekili davalı ile yaptıkları kira sözleşmesine dayanarak muaccel hale gelen Nisan, Mayıs ve Haziran kiralarının ihtarla bildirilen süre içinde ödenmediğinden bahisle temerrüt nedeniyle aktin feshi ve tahliye isteminde bulunmuştur.

Davalı ise bu yerin Vakıflar İdaresine ait olduğunu, davacının vakıflar idaresinden kiraladığı bu yeri alt kiracı olarak kendisine kiraladığını, 4331 sayılı Yasa ile ilk sözleşme ortadan kalktığına göre davacının da dava açma hakkı olamayacağından red kararı verilmesini savunmuş, mahkemece savunma da geçen nedenle davanın reddine karar verilmiştir.

Davacı ile davalı arasındaki kira sözleşmesi 1.5.1997 başlangıç tarihli ve 1 yıl sürelidir. Davacının bu yeri daha önce Vakıflar idaresinden kiralamış olması ve anılan yasa ile bu kiracılığın ortadan kaldırılması davacı ile davalı arasındaki kira sözleşmesine etkili değildir. Halen aralarında kiracı-kiralayan ilişkisi devam ettiğine göre işin esası incelenerek bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde dava açma hakkı yönünden reddi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır… ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Dava, temerrüt nedeniyle tahliye ve alacak isteğine ilişkindir.

Davacı vekili; müvekkili ile Vakıflar Genel Müdürlüğü arasındaki 1.1.1996 - 31.12.1998 dönemini kapsayan kira sözleşmesinde verilen hak ve yetkiye dayanılarak müvekkili ile davalı arasında 1.5.1997 - 30.4.1998 dönemini kapsayan kira sözleşmesinin düzenlendiğini, davalının kira akdinin devamı sırasında 27.1.1998 tarihinde yürürlüğe giren 4331 sayılı Yasanın geçici 6.maddesi gereğince Vakıflar Genel Müdürlüğü ile doğrudan yeni kira sözleşmesi yaparak Nisan ayrı bakiye kira bedeli ile Mayıs, Haziran aylarına ait kira bedellerini kiralayan davacıya ödemediğini, giriştikleri icra takibine de itiraz etmesi nedeniyle takibin durduğunu, tanınan 30 günlük yasal sürede de ödeme yapmadığını, 4331 sayılı Yasa'nın geçici 6.maddesinin Anayasa Mahkemesince iptal edildiğini, davalı ile Vakıflar Genel Müdürlüğü arasındaki kira sözleşmesinin, kendilerinin öncelik hakları olması nedeniyle geçersiz olduğunu, davalının mecurdan tahliyesi ile alacağının tahsilini istemiştir.

Davalı vekili, müvekkilinin Vakıflar Genel Müdürlüğü ile aralarında 28.4.1998-31.12.1998 dönemi için düzenlenen kira akdine dayanarak mecuru kullandığını, kira bedellerini de ona ödediğini savunmuş,davanın reddini dilemiştir.

Davanın ihbarı üzerine Vakıflar Genel Müdürlüğü de davalının kendilerinin kiracısı olduğunu, davacının kiracılık dolayısıyla kiralayan sıfatının 4331 sayılı Yasanın 6.maddesi gereğince kalmadığını davanın reddini savunmuştur…..

Mahkeme davacının Vakıflar Genel Müdürlüğü ile aralarında düzenlenen kira akdinde yeralan koşullarla taşınmazı davalıya kiraladığını, 4331 sayılı Yasa gereği davacının kiracılık sıfatının sona ermesi nedeniyle buna bağlı olarak davalı ile arasındaki kiralayan sıfatının da ortadan kalktığını, o nedenle dava açma hakkı bulunmadığını benimsemiş davanın reddine karar vermiştir.

Davacı vekilinin temyizi üzerine, Özel Daire davacı ile davalı arasındaki kiracılık ilişkisinin devam ettiği gerekçesiyle yerel mahkeme kararını bozmuştur.

Mahkemece, önceki kararda direnilmiş, davanın reddine karar verilmiştir.

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, mahkeme kararında açıklanan gerektirici nedenlere; delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle; 4331 sayılı Yasa ile getirtilen geçici 6.maddenin 1.fıkrasının açık hükmünce eski kira sözleşmelerine bu fıkra hükmü ile 27.4.1998 tarihi itibariyle son verilmiştir. Yasanın sonraki fıkraları ve üçüncü fıkradaki üç ay takip eden 30 günlük süre yapılacak yeni kira sözleşmelerine ilişkindir. Anılan madde metninde de açıkca izlenildiği üzere, eski kira sözleşmesinin sona ermesi, yasada öngörülen “3 aylık süre” dışında hiç bir ön koşula, yapılması istenilen hiç bir işlem veya irade ihzarına bağlı tutulmamıştır. O nedenle salt yasanın yürürlük tarihinden itibaren 3 ayın geçmesi ile eski kira sözleşmelerinin doğrudan münfesih olacağının kabulü gerekir.

Anayasa Mahkemesinin 4331 sayılı Yasa hakkında yürürlüğün durdurulmasına ilişkin kararı 23.5.1998 tarihinde resmi gazetede ilan edilerek yürürlüğe girmiş ve bağlayıcı olmuştur.

Oysa, taraflar arasındaki kira sözleşmesi bu tarihten önce 27.4.1998 tarihinde yasal kaidelere uygun bir şekilde işlemlerini tamamlayarak hukuki sonuç ve hükümlerini hasıl etmiş, en önemlisi davanın tarafları yönünden objektif statüden subjektif statüye geçerek kişiye ait bir nitelik kazanmıştır.

Farklı anlatımla; davacı ile Vakıflar İdaresi arasındaki sözleşmenin son bulduğuna ilişkin Vakıflar İdaresi ve ona tab'an da davalı yararına Özel Hukuk yönünden kazanılmış hakkın vücut bulmasından daha sonra Anayasa Mahkemesinin yürürlüğün durdurulması kararı devreye girmiş bulunmaktadır. Bu durumda hukuksal ve maddi alanda etkisini göstermiş, hukuk kaideleri uyarınca tamamlanmış ve sonuçlarını doğurmuş bulunan kazanılmış haklara Anayasa Mahkemesinin iptal hükmünün geriye yürümeyeceğinin kabulü kaçınılmazdır.

Hal böyle olunca, Anayasa Mahkemesinin sözü edilen kararının somut olayda geriye etkili biçimde sonuç doğurmayacağı kuşkusuzdur.

Açıklanan nedenlerle Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen yerel mahkemenin direnme kararının onanması gerekir.

SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ( ONANMASINA ) oybirliği ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972