 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
Esas no: 1999/3-183
Karar no: 1999/195
T: 7.4.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- KİRA PARASININ TESPİTİ ( Toptan Eşya Fiyat Endeksine Göre Yapılması )
- HAK VE NESAFET ( Kira Parasının TEFE'ye Göre Belirlenmesi )
- TOPTAN EŞYA FİYAT ENDEKSİ ( Kira Parasının Tespitinde )
818/m.248
6570/m.1
743/m.4
DAVA : Taraflar arasındaki "kira tespiti" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 7. Sulh Hukuk Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 25.6.1998 gün ve 1998/404-728 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 5.11.1998 gün ve 1998/10541-11586 sayılı ilamı ile; "... Davacı, aylık kira parasının 1.04.1998 tarihinden itibaren 70.000.000 TL olarak tespitini istemiş, mahkemece 55.000.000 TL kira parasına karar verilmiştir.
Dava konusu mecura ilişkin kira sözleşmesi 1.4.1995 başlangıç tarihli olup, 1 yıl sürelidir.
Dava 1.4.1998 tarihinde başlayan dönem kira parasının tespiti istenmiş, mahkemece hak ve nesafet uygulamasına göre kira parası belirlenmiştir.
Tarafların her türlü etken dışında ve serbest iradeleriyle yaptıkları kira sözleşmelerinde belirledikleri ( kararlaştırdıkları ) kira parasının, aksi iddia edilip kanıtlanmadıkça o dönemin olağan rayicine uygun olduğu kabul edilmelidir. Şartlar değişmediği ve özel nedenler bulunmadığı takdirde önceki dönemin olağan rayicine uygun olarak kararlaştırılan kira parasına Toptan Eşya Fiyat Endeksinin ( TEFE`nin % 65`i aştığı dönemlerde % 65 ile sınırlı olarak ) üç yıl için ( ardarda 3 defa ) artırımı esas alınarak bulunacak kira parasının o dönemin hak ve nesafet kurallarına uygun ve aşırı olmayan bir kira parası olduğu kabul edilmeli ve ona göre uygulama yapılmalıdır. Üç yıldan sonra ise yeniden hak ve nesafete uygun kira parası tespit edilecektir.
Dava konusu olayda 3 yıl geçmediğine göre kira parası bu sözü edilen yönteme göre tespit edilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir..." gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Temyiz Eden: Davalı vekili
Hukuk Genel Kurulu`nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre ve Hukuk Genel Kurulu`nun yerleşik kararlarında yer alan ilkelere uygun bulunan Özel Daire Kararı Hukuk Genel Kurulu`nca da benimsenmiştir.
Ancak, davalı vekilinin 45.000.000 TL kira bedeli ödemeyi kabul ettiklerine dair 16.6.1998 günlü dilekçesi ve 25.6.1998 günlü celsedeki beyanı davalıyı bağlar.
Bu miktar üzerinden davanın kabul edilmesi gerekir.
Açıklanan nedenlerle; direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı HUMK.`nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, 07.04.1999 gününde oybirliği ile karar verildi.