|
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
Esas no: 1999/21-595
Karar no: 1999/752
T: 29.9.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- YURTDIŞINDA ÇALIŞANLAR ( Bakanlar Kurulu Kararı Yürürlüğe Girmeden Önce Tahakkuk Ettirilmiş Borçlarının Tamamını Ödeyenler )
- SOSYAL GÜVELİK KURULUŞLARINCA DÖVİZ İLE DEĞERLENDİRİLECEK SÜRELER ( Her Bir Gün İçin Tahakkuk Ettirilecek Prim Kesenek ve Karşılık Borcu Tutarının Bir Dolar Olması )
- DÖVİZLE BORÇLANMA ( Her Bir Gün İçin Tahakkuk Ettirilecek Prim Kesenek ve Karşılık Borcu Tutarının Bir Dolar Olması )
3201-1/m.4
DAVA : Taraflar arasındaki "tespit ve alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Kocaeli 1. İş Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 16.9.1998 gün ve 1997/339 E-1998/220 K.sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 8.12.1998 gün ve 1998/7565-8597 sayılı ilamı ile; (...Dava, yurtdışında geçen hizmet sürelerinin 3201 sayılı yasa uyarınca değerlendirmek üzere, her bir günü bir dolar üzerinden borçlanması gerektiğinin tespiti ile, kurum sataşmasının giderilmesi istemine ilişkindir. Davacının, borçlanmak üzere 18.1.1996 tarihinde kuruma başvurduğu, Bakanlar Kurulu Kararının ise 15.2.1997 tarihinde yürürlüğe girdiği, uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık döviz ile değerlendirilecek sürelerin her bir günü için bir dolar mı yoksa 2,5 dolar mı ödeneceği noktasında toplanmaktadır. Bu yönü ile davanın yasal dayanağı belirgin olarak 3201 sayılı yasanın 4. maddesidir. Anılan maddede; Sosyal Güvenlik Kuruluşlarınca döviz ile değerlendirilecek sürelerin her bir günü için tahakkuk ettirilecek prim, kesenek ve karşılık borcu tutarı bir dolardır. Dövizin cinsi ve miktarı Bakanlar Kurulu Kararı ile değiştirilebilir. Değişen miktar, tahakkuk ettirilmiş borçlarının tamamını ödememiş' olanların bakiye borç sürelerine de uygulanacak hükmü öngörülmüştür. Maddede; dövizin cinsi ve miktarının Bakanlar Kurulu Kararı ile değiştirilebileceği, ve bu değişikliğin tahakkuk ettirilmiş borçların tamamını ödememiş olanların bakiye borç sürelerine de uygulanacağı açık seçiktir. Başka bir anlatımla, Bakanlar Kurulu kararı yürürlüğe girmeden önce tahakkuk ettirilmiş borçlarının tamamını ödememiş olanların bakiye borç sürelerine, sonradan çıkan Bakanlar Kurulu Kararındaki artış miktarı uygulandığına göre, henüz tahakkuku yapılmamış borç miktarına, dövizin miktarını değiştiren Bakanlar Kurulu Kararının öncelikle uygulanması gerektiği yönü ise söz götürmez.
Somut olayda, davacı. Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girmesinden önce borçlanmak için başvurmuş isede, kurumca borçlanmayla ilgili olarak adına borç tahakkuk ettirilip borcunu kısmen veya tamamen ödememiş olduğu dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca, davacının, yurt dışında geçen hizmet sürelerinin her bir günü bir dolar üzerinden borçlanmasına yasaca ve hukukça olanak olmadığı ortadadır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARARA : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu'.nca da benimsenen özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, 29.9.1999 gününde, oyçokluğu ile karar verildi.