Taraflar arasındaki "tapu iptali ve tescil" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (Antalya Asliye 4. Hukuk Mahkemesi)nce davanın reddine dair verilen 17.4.1998 gün ve 1997/414 esas, 1998/352 sayılı kararın incelenmesi davacı Hazine vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 25/6/1 998 gün ve 1998/7564-8081 sayılı ilamı ile; (...Davacı Hazine, dava konusu G... köyü 223 parsel sayılı taşınmazın 1947 yılında 3116 sayılı Yasa uyarınca yapılan Orman tahdidinde Orman sınırları içersinde kaldığını, 1976 yılında 1744 sayılı Yasaya göre yapılan Orman dışına çıkarma işleminin İdari Yargı yerince iptal edildiğini; daha sonra, 1988 yılında 6831 sayılı Yasanın 3302 sayılı Yasa ile değişik 21B maddesi gereğince Hazine adına Orman sınırları dışına çıkarıldığını; taşınmazın Orman tahdidi içerisinde iken tapulamaca davalılar adına tespit gördüğünü ileri sürüp iptal ve tescil istemiştir. Mahkemece, davanın kabulüne ilişkin olarak verilen kararın Dairenizce bozulması üzerine bozma sonrası yapılan yargılama sonucunda bu defa on yıllık hakdüşürücü sürenin dolduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.

 

Hükmüne uyulan bozma ilamında her ne kadar on yıllık hak düşürücü süreden de söz edilmiş ise de davada ileri sürülen iddia maki tefrik komisyonunun yaptığı işlemden önceki taşınmazın niteliğinin Devletin hüküm ve tasarrufundaki yer olduğu iddiasını da içerir, nitekim Dairenin konuya ilişkin emsal kararlarında imar ve ihyadan söz edilerek ve zilyetlikle de bağlantı kurularak kişilere mülk edinme olanağı sağlanmıştır. Diğer bir deyişle Daire kararında "...3402 sayılı Yasanın 12/3. maddesinin öngördüğü 10 yıllık hak-düşürücü sürenin de olayda gerçekleşebileceği kuşkusuzdur... ilkesine değinilmiş olması; kişi yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleşmesi halinde bu ilkenin uygulanabileceği anlamındadır. Esasen, dava şartının (10 yıllık hakdüşürücü sürenin) varlığı amaçlanmış olsa idi; başkaca araştırmaların yapılmasına gerek duyulmaksızın davanın yalnızca bu 'nedenle (10 yıllık hak düşürücü sürenin geçirilmesi nedeniyle) reddedilmesi gerekir denilmekle yetinilirdi (Bilindiği üzere, dava şartının oluşması durumlarında münhasıran bu yönü ile hüküm kurulur).

 

Öte yandan, Hazinece açılan ve Devletin hüküm ve tasarrufundaki yerdir iddiasını içeren davalar da 10 yıllık hakdüşürücü sürenin dikkate alınmayacağı kararlık kazanmış yargısal uygulamada benimsenmiştir.

 

Somut olayda dava konusu taşınmazın 1946 tahdidinde Orman sınırları içerisinde kaldığı 1744 sayılı Yasaya göre 1975 yılında Hazine adına Orman dışına çıkarıldığı, 1952 yılında yapılan maki tefrik işleminde makilik olarak ayrılan alanda kaldığı, tapulamaca da 1963 yılında senetsizden tesbit gördüğü anlaşılmaktadır.

 

Ne varki taşınmazın makilik olarak tefrik edildiği 1952 yılından itibaren kadastro tesbitinin yapıldığı 1963 yılına kadar 20 yıllık zilyetlikle mülk edinme süresinin dolmadığı açıktır. Hal böyle olunca davalılar yararına kazandırıcı zamanaşımı yolu ile mülk edinme koşullarının oluşmadığı gözetilerek davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru değildir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

 

Temyiz Eden: Davacı Hazine vekili

 

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan' ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

 

Antalya G... köyünde bulunan 223 parsel sayılı taşınmazın 3116 sayılı Orman Kanunu uyarınca 1946 yılında yapılan Orman sınırlamasında kısmen orman sınırları içerisinde bırakıldığı, 5653 sayılı Kanuna göre 1952 yılında maki alanı olarak tesbit edildiği, kadastro çalışmaları sonucu zilyetliğe dayanılarak 25/7/1963 tarihinde davalı adına tesbit gördüğü tesbitin 17/10/1970 tarihinde kesinleşerek davalı adına çap oluştuğu, 1744 sayılı Kanun gereğince yapılıp 1981 yılında kesinleşen işlemle orman içinde kalan kısmın orman dışına çıkarıldığı, 857 parsel numarası verilerek davalı üzerine yazıldığı getirtilen tapu kaydı tesbit tutanağı, maki tesbit tutanak ve haritalar,, yapılan keşifler sonucu alınan bilirkişi rapor ve krokileri ile sabittir.

 

Her ne kadar tesbit tutanağının kesinleşme tarihi ile dava tarihi arasında önceki 766 sayılı Tapulama Kanununun 31 ve halen yürürlükte bulunan 3402 sayılı Kadastro Kanunun 12. maddelerinde düzenlenen on yıllık hak düşürücü süre geçmiş ise de, Hazinece açılan ve Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerdir iddiasına dayanan davalarda on yıllık hak düşürücü sürenin bir dava koşulu olarak ele alınıp değerlendirilemeyeceği işin esasına girilip dava konusu taşınmazın gerçek niteliğinin, daha açık bir anlatımla özel mülkiyete konu olup olamayacağının tesbit edilmesinden sonra bu yönde bir karar verilmesi gerektiği; Yerleşmiş Yargıtay İçtihatlarında ortaklaşa kabul edilen bir kural haline gelmiştir.

 

Öte yandan, koruma makiliği dışında kalan makiliklerin yukarıda değinilen 5653 sayılı Kanun hükümleri gereğince Orman sayılamazlarsa da nitelikleri itibariyle Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğu, ancak imar ihya koşullarının g3rçekleşmesi halinde özel mülkiyete konu teşkil edebileceği de kuşkusuzdur. Bu itibarla imar ihya koşulları gerçekleşmeden Devletin hüküm ve tasarrufundaki yer niteliği devam ederken maki alanının kişiler adına tesbit edilmesi halinde hak düşürücü süreden söz etme olanağı yoktur.

 

Somut olayda, taşınmazın makilik olarak tesbit edildiği, 1952 yılından kadastro tesbitinin yapıldığı 1963 yılına kadar 20 yıllık süre geçmediği buna bağlı olarak davalı yararına imar ihya ile mülk edinme koşullarının oluşmadığı da açıktır.

 

Hal böyle olunca, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

 

SONUÇ: Davacı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında ve yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı HUMK. nun 429. maddesi gereğince (BOZULMASINA), 24.3.1999 gününde, oyçokluğu ile karar verildi.

 

 

 

Kadastro sırasında dava konusu taşınmaz vergi kaydına ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanılarak 1963 yılında davalı taraf adına tesbit edilmiş, kadastro tutanaklarına itiraz edilmediği için 1970 yılında kesinleşmiş ve aynı yıl tapuya devredilmek suretiyle tapu sicili oluşmuştur. Hazine tapu sicilinin oluştuğu tarihten 25 yıl sonra yani 1995 yılında nizalı taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğunu ileri sürerek dava açmıştır.

 

Her ne kadar, 8/5/1987 gün ve 1986/3-1987/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu kararında 766 sayılı Tapulama Kanunu 35. madde uyarınca sınırlandırılan taşınmaz mallar hakkında kişiler tarafından Hazine aleyhine açılacak davalarda 10 yıllık hak düşürücü sürenin uygulanacağı vurgulanmış, bu kararın yorumundan Hazine tarafından bu nitelikteki taşınmazlar hakkında kişiler aleyhine açılan davalarda 10 yıllık sürenin uygulanmayacağı neticesi çıkmakta ve Hukuk Genel Kurul kararlarında bu görüş benimsenmekte ise de; 766 sayılı Yasada olmayan, daha sonra sözü edilen içtihattan sonra yürürlüğe giren 3402 sayılı Yasanın 12/son fıkrası yeni bir hüküm getirmiş ve getirilen bu hükümle akla gelebilen tüm belirsizlikler ve çözümsüzlükler giderilmiştir. Bu madde hükmünden de anlaşılacağı gibi tesbit öncesi bir nedene dayanarak tutanaklara geçmiş ve tapuya yansımış (tescil edilmiş) bir hak, başka bir ifadeyle oluşan tapu kaydı, iddia ve taşınmazın niteliğine bakılmaksızın taşınmazı, tescil tarihinden itibaren 20 yıl müddetle malik sıfatıyla zilyedliğinde bulunduranlar Medeni Kanunun tapuya itimat prensibinden yararlanacağı kabul edilmiştir. Davalı taraf tesbitten çok öncesine varan (1993 yılından beri) zilyetliğini dava tarihine kadar arasız ve çekişmesiz sürdürmüştür. Kanunun bu amir hükmüne başka anlam vermek mümkün değildir. Ayrıca, Kanunun kesinleşmemiş tutanaklar için kabul ettiği bu hükmü, kesinleşmiş tutanaklar için özellikle kabul edeceği her türlü izahtan varestedir. Kanunun kabul ettiği bu hükmün bir yerde amacının tapu sicillerini korumak olduğu da kuşkusuzdur. Yasa Hazine lehine bir ayrıcalık tanımamıştır.

 

Bütün bu nedenlerle çoğunluk görüşüne katılmıyorum.

 

 

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972