 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
Esas No: 1998/8 Ceza-537
Karar No: 1998/540
Tarih: 24.6.1998
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
ÜÇÜNCÜ ŞAHSIN ELİNDEYKEN
HACZEDİLEN MALLAR
GERÇEĞE AYKIRI BEYANDA BULUNMAK
CEZALANDIRMA VE TAZMİNAT İSTEMİ
KARAR ÖZETİ: Haciz ihbarnamesine süresi içinde itiraz eden 3. şahsın verdiği cevabın aksini tetkik merciinde ispat eden alacaklı, 3. şahsın cezalandırılması isteğine, bu isteğin tabi tutulduğu şekil ve şartlara bağlı olmaksızın, tazminat talebini de katabilir. Bu tazminat isteği, ceza davasından ayrık olarak, müstakil bir dava konusu da yapılabilir. Bu nedenle icra tetkik merciinin, ceza davasının düşürülmesine, tazminat ve icra inkar tazminatı istemlerinin kabulüne dair kurduğu hüküm, İlK nun 89/4 maddesi gereğince yerindedir.
(2004 s. İİK. m. 89/4, 338/1, 340)
Taraflar arasındaki "gerçeğe aykırı beyanda bulunan sanıkların cezalandırılması ve tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (İstanbul 8. İcra Ceza Mahkemesi)nce tazminat isteminin kabulüne dair verilen 15.11.1996 gün ve 1995/3268-3082 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 8. Ceza Dairesi'nin 7.7.1997 gün ve 1997/10450-11161 sayılı ilamiyle; (... Gerçeğe aykırı beyanda bulunmak suçundan 10.11.1995 tarihinde İİK.nun 349. maddesi uyarınca verilen düşme kararının temyiz edilmeyerek kesinleşmiş olması karşısında; bu konuda sonradan yeniden verilen düşme kararı hukuki değerden yoksun kabul edilmekle, tazminata yönelik olarak yapılan incelemede;
Haciz ihbarnamesine verilen cevabın gerçeğe aykırı bulunduğu iddiasına davalı olarak talep edilen tazminatın, mahkumiyet kararının sonucu bulunduğu gözetilmeden, ceza davasının düşürülmesine karar verildiği halde sanıkların temsilcisi bulunduğu 3. kişi finans kurumu aleyhine tazminat ve ayrıca icra inkar tazminatına hükmolunması...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Temyiz eden: Davalı vekili
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, gerçeğe aykırı beyanda bulunan sanıkların cezalandırılması ve tazminat istemine ilişkindir.
İcra Tetkik Merciinin, ceza davasının düşürülmesi tazminat ve icra inkar tazminatı istemlerinin kabulüne dair kurduğu hüküm sekizinci Ceza Dairesince "Haciz ihbarnamesine verilen cevabın gerçeğe aykırı bulunduğu iddiasına davalı olarak talep edilen tazminatın mahkumiyet kararının sonucu bulunduğu gözetilmeden ceza davasının düşürülmesine karar verildiği halde, sanıkların temsilcisi bulunduğu 3. kişi finans kurumu aleyhine tazminata ve ayrıca icra inkar tazminatına hükmolunmasının yerinde olmadığı" gerekçesiyle bozulmuştur.
İcra İflas Kanununun değişik 89/4. maddesinde (3. şahıs haciz ihbarnamesine müddeti içinde itiraz ederse alacaklı 3. şahsın verdiği cevabın aksini tetkik merciinde ispat ederek 3. şahsın 338. maddenin 1. fıkrası hükmünce cezalandırılmasını ve ayrıca tazminata mahkum edilmesini isteyebilir. Tetkik mercii tazminat hakkındaki davayı genel hükümlere göre halleder) denilmektedir. Aynen aktarılan bu hükme göre haciz nameye göre verilen cevabın gerçeğe aykırı bulunmasından dolayı 3. kişinin cezalandırılması isteğine; bu isteğin tali tutulduğu şekil ve şartlara bağlı olmaksızın alacaklının ayrıca tazminat talebini de katabileceği gibi bu tazminat isteğinin ceza davasından ayrık olarak müstakil bir dava konusu da yapılabileceğinin kabulü gerekir. Hal böyle olunca merciin bu yöne ilişkin direnmesi yerindedir.
Ne var ki; Tetkik Merciince hükmedilen tazminat ve miktarına yönelik temyiz itirazları incelendiğinden dava dosyasının görevli On ikinci Hukuk Dairesine gönderilmelidir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle direnme kararı yerinde ise de işin esasına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın On ikinci Hukuk Dairesine gönderilmesine, 24.6.1998 gününde gönderme 'konusunda oybirliği sebebinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
Davacı İlK. 338. maddesi uyarınca gerçeğe aykırı beyanda bulunanların cezalandırılmasını, davalı şirketten (A .. Finans Kurumu) alacağın ve %40 inkar tazminatının tahsilini istemiş, davacı davayı takip etmediğinden ilK. 349. maddesi uyarınca ceza davasının düşürülmesine, alacağın davalı kurumdan %40 icra inkar tazminatı ile tahsiline karar verilmiş, davalı şirket vekili alacağın ve inkar tazminatının kendilerinden tahsili hakkındaki karara karşı temyiz yoluna gitmiştir. İşin ceza bölümü hakkında bir temyiz söz konusu değildir.
IlK. 364 ve Yargıtay Kanununun 14. maddesi uyarınca konunun Yargıtay'da inceleme yeri On ikinci Hukuk Dairesidir. Ancak 29.1.1997 gününde Yargıtay Kanununun 1 7/b maddesi uyarınca Yargıtay Başkanlar Kurulunca oluşturulan kararda "On ikinci Hukuk Dairesi tarafından görülmekte olan lİK.nun 364. maddesi hükmünce, bu kanuna göre Tetkik Mercilerinden CEZAYA MUTEALLİK hükümleri hakkındaki TEMYİZ incelemelerinin 8. Ceza Dairesince yapılmasına" karar verilmiştir. Böylece cezaya müteallik hükümlerin inceleme yeri 8. Ceza Dairesi olmuş, bu olayda olduğu gibi diğer yönlere ilişkin temyiz inceleme mercii olarak On ikinci Hukuk Dairesi muhafaza edilmiştir.
Şu halde işin doğal inceleme yeri Yargıtay On ikinci Hukuk Dairesidir.
Yargıtay Kanununun 14. maddesinde belirlenen ve Yargıtay Kanununun 1 7/b maddesi uyarınca Yargıtay Başkanlar Kurulunca değiştirilebilen inceleme yerinin bir iş bölümü kuralı olduğunda kuşku yoktur. Bu işte iş bölümü kuralına riayet edilmeden yapılan Yargıtay incelemesinin sonuçları önem kazanmaktadır.
Yargıtay Kanununda ve diğer kanunlarda (TTK. Md. 5 gibi) iş bölümü kuralı hem işin süratli incelenmesine yönelik olup, hem de ihtisaslaşma sebebiyle taraflar için bir güvence sağlanmasıdır. Davaların en az masraf ve süratle görülmesi Anayasanın 141/4. maddesinin ve HUMK.nun 77. maddesinin amir hükümleri gereğidir. Şu halde iş bölümü kuralları görev kuralları gibi kamu düzeni amacını taşımaktadırlar. Ticari işlerde iş bölümü itirazının ancak ilk itiraz olarak ileri sürülebileceğinin TTK. 5. maddesinde hükme bağlanması, iş bölümü kuralının açıkladığım niteliğini ortadan kaldırmaz. Yargıtay daireleri de Anayasanın 6/3 maddesinde açıklanan kural uyarınca kaynağını Anayasadan almayan bir yetkiyi kullanamaz. Kanundan alınan yetkiye dayanmayan karar ve işlemler yok hükmündedir. Şu halde Yargıtay daireleri tarafından oluşturulmuş bulunsa dahi kanunun açık hükmü ile yetkili olmadığı belirli bir dairenin bozma kararı sonuç doğurmaz.
İlk kararda temyiz edenler yönünden cezaya müteallik bir hüküm yoktur. Yargıtay 8. Ceza Dairesi kendisine kanun ve o kanuna istinaden Yargıtay Başkanlar Kurulu tarafından verilen yetki kuralına uymadan bir bozma kararı vermiştir. Direnme bu yönü ile de doğru olup, işin Yargıtay On ikinci Hukuk Dairesine gönderilmesini bu gerekçelerle de doğru buluyorum.
2. Hukuk Daire Başkanı
T. Alp
