Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E. 1998/4-251
K. 1998/265
T. 1.4.1998

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
YANSIMA YOLUYLA MANEVİ TAZMİNAT
BORÇLAR KANUNUNUN 49. MADDESİNİN UYGULAMA
   KOŞULLARI
 
KARAR ÖZETİ: Borçlar Kanununun 49. maddesi, kişilik haklarına saldırı halinde manevi tazminata hükmedilmesini öngörür. Kişinin bizzat değil de yakınlarının ağır yaralanması halinde, somut olayın kendisine özgü ağırlığının ve özelliğinin zorunlu kıldığı olgular kanıtlanırsa, duygusal değerlerin ihlal edildiği ve aile birliği içindeki gönül bağlılığının zarar gördüğünün kabulü gerekir. Somut olayda; davacıların çocuğu ağır yaralanmadığından, manevi tazminata hükmetmek gerekmez.
 
(818 s. BK. m. 47, 49)
 
Taraflar arasındaki "maddi ve manevi tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (Kadıköy Asliye 3. Hukuk Mahkemesi)since davanın kısmen kabulüne dair verilen 17.10.1996 gün ve 95/163 E.- 96/814 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 15.5.1997 gün ve 97/1360 E.-5324 K. sayılı ilamiyle; (... 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacılardan Yetere yönelen tüm temyiz itirazları ile Mevlüt ve Elmasa yönelik aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan öteki temyiz itirazları reddedilmelidir.
 
2- Davacılar Mevlüt ve Elmas, kalıcı sakatlık bırakmayan çocukları Yeterin elinden yaralanması dolayısıyla manevi tazminat istemişler ve mahkemece de o yolda hüküm kurulmuştur. Borçlar Kanunun 47. maddesi uyarınca ona olanak bulunmadığı gibi somut olayda 49. maddesinin koşulları da gerçekleşmiş değildir. Yansıma yoluyla manevi tazminat verilmesine de yasal olanak bulunmadığından, onların bu isteklerinin reddedilmesi gerekirken, gerekirken, gerekçesiz olarak manevi tazminata karar verilmiş olması bozma nedenidir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece 'önceki kararda direnilmiştir.
 
Temyiz eden Davalı vekili.
 
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
 
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle davacıların çocuğunun avuç içlerinde (7) gün iş ve gücünden kalacak derecede yaralandığı, hayati tehlike geçirmediği, kalıcı bir izde bırakmadığı anlaşılmaktadır. BK.nun 47. maddesinin anlatım ve amacı itibariyle zarar görenin ancak ölümü halinde yakınlarına manevi tazminat ödenmesi öngörüldüğüne göre, anılan maddenin bu olayda uygulama alanı bulunmadığı açıktır. Şu durumda sorunun, çözümünde başkaca bir yasal dayanağın olup  olmadığı araştırılmak gerekir. Genel bir nitelik taşıyan Bk.nun 49. maddesi kişilik haklarına saldırı halinde manevi tazminata hükmedilmesini hüküm altına almıştır.
 
Kişilik hakları, kişinin yaşamı, sağlığı, vücut ve ruh bütünlüğü ile toplum içindeki yerinin koruyan haklar olduğu ve bunların Fiziki, duygusal ve sosyal kişilik değerleri içerdiği gözetildiğinde, somut olaydaki duruma göre, davacıların çocuğunun yaralanmasının, duygusal değerlere saldırı kapsamı içine girip girmediği konusu üzerinde durulmak gerekir. Duygusal kişilik değerler, kişinin toplum içindeki yeri, birlikte yaşadığı ailesi ve yakınlarının değer alanı içine giren haklardır. Bu haklar, kişinin bizzat şahsına bağlı olmayıp özellikle aile hukuku içinde yer alan değerlerdir. Bu bağlamda BK.nun 49. maddesindeki düzenleme itibariyle, kişinin bizzat değilde, yakınlıklarının (karı-koca, ana-baba ve çocukları) ağır yaralanması gibi somut olayın kendisine özgü ağırlığının ve özelliğinin zorunlu kıldığı olguların ortaya çıkıp kanıtlanması halinde duygusal değerlerin ihlal edildiği ve bozulduğu böylece aile birliği içinde korunması gereken gönül bağlılığının zarar gördüğünün kabulü gerekir.
 
Somut olayda, az yukarıda açıklanan koşullar kanıtlanmadığı gibi davacıların çocuklarının ağır biçimde yaralanmadığı, anlık bir heyecan ve üzüntünün de, BK. 49. maddesinin koruduğu değerler bakımından kişilik haklarına saldırı teşkil edecek düzeye ulaşmadığı, böylece manevi tazminatın gerekmediği sonucuna varılmıştır. 0 nedenle Hukuk Genel Kurulu'nca benimsenen özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
 
SONUÇ: Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararını özel Daire bozma kararında ve yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince (BUZULMASINA), istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine 1.4.1998 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
 
 
 
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini