Taraflar arasındaki "kira tespiti" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (Çanakkale Sulh Hukuk Mahkemesi)ncedavanın reddine dair verilen 30.10.1997 gün ve 1997/478-828 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 3.) Hukuk Dairesinin 10.2.1998 gün ve 1998/800-1095 sayılı ilamı ile; (.... Davacı, 1.1.1997 tarihinden itibaren aylık kiranın 15.000.000 TL. olarak tespit edilmesini talep etmiş, mahkemece, usulüne uygun .ihtarname çekilmediğinden bahisle dayanı n reddine karar verilmiştir.

 

Taraflar arasında geçerli bulunan 1.1.1990 tarihli kira sözleşmesinde %30 artış şartı kararlaştırılmıştır. Böyle bir şart 21.1 '1.1966 gün ve 19/10 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararına göre, ihtarın hukuksal önemini ortadan kaldırmaktadır.

 

 

 

Başka bir deyişle, artış şartı ihtarın yerine geçmektedir.

 

0 halde, sözleşmede yer alan artış şartı esas alınarak ve davanın süresinde açıldığı kabul edilerek, 1.1.1997 tarihinden itibaren kira parasının tespitine karar verilmesi gerekirken, mahkemece davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

 

Temyiz Eden: Davacı vekili

 

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

 

Dava, 1.1.1997 tarihinden başlamak üzere aylık kira parasının tespitine ilişkindir.

Hukuken geçerli bulunan 1.1.1990 tarihli kira sözleşmesinde %30 artış şartı kararlaştırıldığında yanlar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır.

 

Kural olarak; kira tespit davaları ihtar çekilmeden de her zaman açılabilir. İhtar yada dava dilekçesinin tebliğ tarihi ile yeni kira döneminin başladığı tarih arasında on beş günden fazla bir sürenin geçmiş olması gerekmesinin açılacak olan kira tespit davasında kira parasının geçerli olacağı ve hüküm ifade edeceği tarihin tespiti yönünden önem arz eder. Gerçektende bur da güdülen amaç, yeni dönem kira parasının bir anlaşma sağlanamadığı takdirde, hakim tarafından tespit edileceğinin, kiracıya duyurulması ve hakimin takdir edeceği kira parasını fazla bularak kiracıya, kira sözleşmesinin yasal olarak uzamasını önlemek ve kiralananı tahliye iradesini 6570 sayılı Kiralar Kanunun 11. maddesinde öngörülen süre içerisinde bildirilme olanağını sağlamaktır.

 

Hal böyle olunca; kira sözleşmesinin özel şartlarında yeni kira döneminde kıra parasının artırılması yönü taraflarca kabul edilmiş ise, kiracı, yasal olarak uzayacak yeni kira döneminde, günün koşullarına göre yeni kira parası tespit edileceğini bildiğinin ve yeni kira parası ile artırmayı istemediği takdirde yasada öngörülen süre içerisinde akti feshedebilme imkanına sahip olduğunun kabulünde kuşku ve duraksamaya yer olmamalıdır. Diğer bir anlatımla kira parasının artırılacağına ilişkin tarafların sözleşmede birleşen iradeleri karşısında, ihtarın hukuki önemi ve az yukarıda açıklanan amacının bir önemi kalmadığı açıktır. Yine sözleşmedeki artış koşulu ihtarname gönderilmesindeki amacı sağladığından artış koşulu ihtarname yerine geçer.

 

Bu bağlamda hemen belirtelim ki, sözleşmedeki artış koşulu tarafların iradeleri ile kaldırılmadığı sürece akdin yasal yenilemeleri dönemlerinde de hukuki geçerliliğini ve bağlayıcılığını koruyacaktır. Burada bağlı olunmayacak yön salt %30 gibi artış miktarı yönündendir.

 

Sonuç olarak kira sözleşmesinin özel şartlarında yeni kira döneminde kira parasının artırılması taraflarca kabul edilmiş ise, kira parasının artırılması için ayrıca bir ihtar yapılması gerekmez. Açıklanan nedenler altında Özel Dairenin bozma kararına uyulması gerekirken sözleşmedeki artış koşulunun hukuki anlam ve niteliğinin belirlenmesinde yanılgıya düşülerek direnme kararı verilmesi usule ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.

 

SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında ve yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince (BOZULMASINA), istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 30.9.1998 gününde, oybirliği ile karar verildi.

 

 

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972