Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU
E. 1998/20-710
K. 1998/708
T. 14.10.1998

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
DAVA : Taraflar arasındaki "kadastro tespitine itiraz" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Tekirdağ 1. Kadastro Mahkemesince davanın reddine dair verilen 27/11/1996 gün ve 1993/56-1996/17 sayılı kararın incelenmesi davacılar vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 16/4/1997 gün ve 1997/3484-4413 sayılı ilamıyla; ( ...Davacı Orman Yönetimi ile Hazine Yukarı Kılıçlı Köyünde yer alan 541, 544 ve 545 parsel sayılı taşınmazların tespitlerine itiraz etmişler, tapulama komisyonu yetkisizlik kararı vererek, tutanak ve ekleri kadastro mahkemelerine aktarılmıştır. Yapılan yargılama sonunda yerel mahkeme taşınmazların tespit gibi tesciline karar vermiş, hüküm davacı yönetimler tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay 16. Hukuk Dairesi ile Dairemiz orman incelemesi eksikliğine değinerek orman olmadığı saptandığında miktar fazlasının sınırda bulunan eylemli ormandan açma yapıldığının kabul edilmesi gerektiği hususuna değinerek hükmü bozmuştur. Bozmaya uyan yerel mahkeme, taşınmazların aynı kayıttan revizyon gördüğünü açıklayarak dava dosyalarının birleştirilmesine karar vermiş, yargılamaya bu şekilde devam edilerek sonuçta davanın reddine ve taşınmazların tespit gibi davalı gerçek kişiler adlarına tescillerine karar vermiş, hüküm tekrar yönetimler tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyulmasına rağmen bozma doğrultusunda karar verilmemiştir. Yargıtay bozma ilamına uyulmakla tarafları açısından usuli kazanılmış hak doğmuştur. Usule ilişkin kazanılmış hak müessesesi usul yasasının dayandığı ana esaslardandır ve kamu düzeni ile ilgilidir ( 9/5/1960 gün 21/9; 4/2/1959 gün 13/5 sayılı içtihadı Birleştirme kararları ). Hal böyle olunca, mahkemece yapılacak iş; uyulan bozma ilamı doğrultusunda gerekli araştırma ve inceleme yapıldıktan sonra hasıl olacak durum uyarınca yeni bir karar vermekten ibarettir. Bu temel ilkeye rağmen Yargıtay bozma ilamına uyulduğu halde, usuli kazanılmış hak ilkesi gözardı edilerek değişik düşüncelerle yazılı şekilde davanın reddi yolunda hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
2- Davacı Hazine vekili
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Dava hukuksal nitelikle kadastro tespitine itirazdır.
Mahkemece verilen son hüküm, özel Dairece incelenmiş, önceki bozma kararına mahkemece uyulmakla usuli kazanılmış hak oluştuğu, uyulan bozma kararı doğrultusunda karar verilmesi gereğine değinilerek tekrar bozulmuştur. Gerçekte de 9/5/1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay içtihadı Birleştirme kararında da açıklandığı üzere, bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü meydana gelir. Usuli kazanılmış hak olarak tanımlayacağımız bu durum mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararındaki esas çerçevesinde işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirir. Uzun yıllardan beri Yargıtay uygulamaları ve öğretide benimsenen usuli kazanılmış hak müessesesi, usul hukukunun dayandığı vazgeçilmez ana temellerden biridir. Bu kuralın uygulamasında iki istisna öngörülmüştür. Bunlar mahkemece Yargıtay Dairesi bozma kararına uyulduktan sonra görülmekte olan davaya uygulama imkanı bulunan yeni bir içtihadı Birleştirme kararı çıkması, diğeri de 4/2/1959 tarih 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında vurgulandığı üzere hükmüne uyulan bozma kararından sonra göreve ilişkin yeni bir yasal düzenlemenin getirilmiş olmasıdır. Bunlar dışında maddi yanılgıya dayalı bozma kararına uyulmuş olması itibariyle kazanılmış hakkın bulunmadığından sözedilebilmek için ancak Yargıtay Dairesinin vardığı sonuç her türlü değer yargısının dışında hiçbir suretle başka biçimde yorumlanamayacak tartışmasız ve açık bir maddi hataya dayanıyorsa ve onunla sıkı sıkıya bağlı ise o takdirde yine usuli kazanılmış hak kuralının hukuki sonuç doğurmayacağı kuşkusuzdur.
Usul hukukunun temel taşlarından bulunan usuli kazanılmış hak ile ilgili olarak yapılan bu genel açıklama çerçevesinde dava konusu somut olaya bakıldığında dava konusu taşınmazların tespitine dayanak yapılan ve davalıların dayandığı tapu kaydının revizyon gördüğü davadışı komşu 540 ve 522 sayılı parsellerle ilgili olarak Hazinenin tapu kaydı yüzölçümü fazlasının ormandan açılma olduğu iddiası ile açtığı dava, kadastro mahkemesince taşınmazların sabit sınırlı tapu kaydı kapsamında olduğu gerekçesiyle reddedilmiş ve Hazine vekilinin temyiz istemi aynı gerekçeyle Yargıtayca reddedilerek hüküm kesinleşmiştir. Bu durumda özel Dairenin tapu kaydının değişebilir sınırlı olduğu yolundaki bozma kararı içeriği itibariyle dosyada mevcut ve tartışmasız olan kayıt belge ve dosyalara uygun olmadığı gibi maddi olaylara da duraksanmayacak biçimde aykırı bulunduğundan, bozma ilamına uyulması ilgilisi yararına usuli kazanılmış hak oluşturmaz. O halde bu yoldaki direnme kararı onanmalıdır.
SONUÇ : Davacılar vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, Harçlar Kanunun değişik 13. maddesinin "j" bendi gereğince Hazineden harç alınmamasına ve Orman idaresince gerekli temyiz ilam harcı peşin alınmış olduğundan başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 14/10/1998 gününde oybirliği ile karar verildi.
 
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini