 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
Esas No: 1998/13-41
Karar No: 1998/796
Tarih: 4.11.1998
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- ALACAK DAVASI ( Akde Aykırı Hareket Nedeniyle )
- AKDİN ŞARTLARI İLE İLGİLİ İDDİA ( Şartların Varlığının Usulüne Uygun Şekilde Yazılı Delille İspat Edilmesi )
- YAZILI DELİLLE İSPAT ZORUNLULUĞU ( Akdin Şarları İle İlgili İddia )
- İSPAT ZORUNLULUĞU ( Akdin Şarları İle İlgili İddianın Yazılı Delille İspatlanması)
- YEMİN TEKLİFİ ( Akdin şartları İle İlgili İddialarda Davacının Davalılara Yemin Teklif Etme Hakkının Olması )
- DAVACININ DAVALILARA YEMİN TEKLİF ETME HAKKI ( Akdin Şartları İle İlgili İddialarda )
1086/m.287,337
DAVA : Taraflar arasındaki "alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Bursa 4. Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 30.4.1997 gün ve 1997/223 E- 343 K. sayılı kararın incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 10.2.1998 gün ve 1998/794- 1151 sayılı ilamı ile; ( ... Davacı, 1/4 tam mülkiyet 2/7 intifa hakkı ile sahip olduğu gayrimenkil üzerindeki intifa hakkında çıplak mülkiyet sahibi olan davalılar lehine kendisine 1.500.000.000 TL. verilmesi karşılığında feragat ettiğini, intifa hakkından feragat ettiği gayrimenkulun satıldığını ancak, kendisine yalnızca 500.000.000 TL. verildiğini öne sürerek 1.000.000.000 liranın davalılara ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece; davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiş. Dairemizin 14.10.1996 gün 1996/3401-8649 sayılı kararıyla hüküm bozulmuş, mahkeme eski kararında direnmiş. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 8.10.1997 gün 1997/13-513 esas, 1997/787 karar sayılı karında "Mahkemece bozmadan sonra istek yine kabul edilmiştir. Ancak, bu kez verilen kabul kararı bozmadan önceki kararda dayanılmayan hile olgusu esas alınmış ve davanın tanıkla ispat edilebileceği kabul edilerek kurulmuştur. Bu durumda ortada varlığından söz edilebilecek bir direnme kararı mevcut olmayıp, ilk kararda hiç sözü edilmeyen yeni bir gerekçeye dayalı yeni bir hükmün bulunduğunun kabulü gerekir. O itibarla yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 13. Hukuk Dairesine gönderilmesine karar verilmiş dosya Dairemize gönderilmiştir.
Borçlar Kanununun 28. maddesi hükmünde tanımlanan hile bir kimseyi hukuki muamele yapmaya sevk için o yönde bir irade açıklamasında bulunmasını sağlamak kastı ile o kimsede yanlış bir kanı uyandırmak yada esasen var olan yanlış ( hatalı ) fikrin devamını sağlamaktır. Hile de yanıltma sözkonusudur. Davacı davalılarla kendi hissesine karşılık 1.500.000.000 TL. ödenmesi konusunda anlaştıklarını, bu anlaşmaya uygun olarak 500.000.000 TL. ödemede bulunmalarına rağmen anlaşmada öngörülen bakiye 1.000.000.000 TL.nın ödenmediğini böylece hile ile aldatıldığını ileri sürerek ödenmeyen paranın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Davacı davalıların hilesinden, kendisini aldatmasından söz etmesine rağmen BK. nun 29. maddesinin bu halde kendisine tanıdığı sözleşmeyle bağlı olmadığı şeklindeki hakkını değil, aksine hile ile yapldığını öne sürdüğü sözleşme ile kararlaştırılan bedeli istemiştir. Tanıklarda davacının iddiası gibi anlaşmanın bu şartı için tanıklık etmişlerdir. Bu idda aktin şartları ile ilgilidir. Bu şartların varlığı usulüne uygun şekilde yazılı delil ile ispat edilmelidir. Karşı tarafın aktin şartlarına uygun davranmaması hile değildir. Öyleyse mahkemece evvelki bozma ilamında da belirtildiği gibi davacının davalılara bir ant yöneltme hakkı olduğu hatırlatılmalı sonucuna göre hüküm kurulmalıdır. Yazılı gerekçeyle isteğin kabul edilmiş olması bozmayı gerektirir... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki karada direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davalılar vekili
KARAR : Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildii anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulun'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı H.U.M.K.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 4.11.1998 gününde, oybirliği ile karar verildi.