DAVA : Taraflar arasındaki "kıdem tazminatı, senelik izin ücreti" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Bakırköy İş Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 16.1.1997 gün ve 1995/2019-1996/7 sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 24.9.1997 gün ve 1997/5115- 7787 sayılı ilamıyla; ( ... Davacı kıdem tazminatı ve diğer işçilik hakları ile ilgili dava açmış, mahkemece istek kabul edilmiştir.

Dosya içeriğine göre, davacı Kamu İktisadi Teşebbüsüne bağlı ortaklıkta kapsam dışı personel statüsünde çalışırken, kamu payının % 40 oranına düşmesi üzerine Devlet Memurluğuna ataması yapılmıştır. İşyerinin özel hukuk tüzel kişiliğine geçiş döneminde, kamu kurumu vasfı tamamen sona ermediği gibi, 1.3.1996 tarihli 22567 sayılı resmi gazetede yayınlanan Uyuşmazlık Mahkemesinin, 22.1.1996 tarih 1-1 ilke kararında özelleştirilen veya özelleştirme kapsamında bulunmayan kamu iktisadi teşebbüsünde ve bağlı ortaklıklarında sözleşmeli veya kapsam dışı personel statüsünde çalışanların kurumları ile olan ilişkileri nedeniyle meydana gelen anlaşmazlıkların idari yargı yerinde çözümlenmesi gerek..... vurgulanmıştır. İşverenin özel hukuk tüzel kişiliğine geçiş döneminde kamu kurum niteliği tamamen sona ermemiştir. Bu durum karşısında 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluşu hakkında Kanunun 30. maddesine göre, anılan mahkemenin ilke kararları bütün yargı organlarını bağladığından davanın idari yargı yerinde çözümlenmesi gerekmektedir. Böyle olunca görevsizlik kararı verilmesi gerekirken işin esasının incelenmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Davacı, kıdem tazminatı ve ücretli izin parasının ödetilmesi ile ilgili dava açmış ve mahkeme, kıdem tazminatının davalılardan Özelleştirme İdaresi Başkanlığından ve ücretli izin alacağının ise diğer davalılardan tahsiline karar vermiş ve bu karar taraflarca temyiz edilmekle Özel Daire tarafından "... davacı Kamu İktisadi Teşebbüsüne bağlı ortaklıkta kapsam dışı personel statüsünde çalışırken, kamu payının % 40 oranına düşmesi üzerine Devlet Memurluğuna ataması yapılmıştır. İşyerinin Özel Hukuk tüzel kişiliğine geçiş döneminde, kamu vasfı tamamen sona ermediği gibi, 1.3.1996 tarihli 22567 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Uyuşmazlık Mahkemesinin, 22.1.1996 tarih 1-1 ilke kararında özelleştirilen veya özelleştirme kapsamında bulunmayan kamu iktisadi teşebbüsünde ve bağlı ortaklıklardan sözleşmeli veya kapsam dışı personel statüsünde çalışanların kurumlar ile olan ilişkileri nedeniyle meydana gelen anlaşmazlıkların idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği de vurgulanmışdır. İşverenin özel hukuk tüzel kişiliğine geçiş döneminde kamu kurumu niteliği tamamen sona ermemiştir. Bu durum karşısında 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin kuruluşu hakkında Kanunun 30. maddesine göre, anılan mahkemenin ilke kararları bütün yargı organlarını bağladığından davanın idari yargı yerinde çözümlenmesi gerekmişdir. Böyle olunca görevsizlik kararı verilmesi gerekirken işin esasının incelenmesinin hatalı olduğu..." gerekçesiyle bozulmuştur.

Mahkemece ilamda yazılı gerekçe ile eski kararda direnilmesine karar verilmiştir.

Davacının Hava Alanları Yer Hizmetleri Anonim Şirketinde ( Havaş ) 1475 sayılı iş yasasına tabi olarak çalıştığı ve kapsam dışı personel olduğu yönü tartışmasızdır.

Hava Alanları Yer Hizmetleri Anonim Şirketi; Devlet Hava Meydanları Genel Müdürlüğüne bağlı bir ortaklık iken, 25.11.1993 tarihinde özelleştirilmesine Yüksek Planlama Kurulunca karar verilmiş ve 23.12.1994 tarihinde de Özelleştirme Yüksek Kurulunca ödenmiş sermayesinin % 60'iken Yazeks İç ve Dış Ticaret Anonim Şirketine satılması kararlaştırılmış ve 17.4.1995 de satış işlemi gerçekleştirilmiş ve tamamlanmıştır.

4046 sayılı özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesi Hakkındaki Kanunun, özelleştirme yöntemleri başlıklı 18. maddesinde Özelleştirme programın alınan kuruluşların satış, kiralama, işletme hakkının ......... gâyri aynı hakların tesisi, gelir ortaklığı modeli ve işi gereğine uygun sair hukuki tasarruflarla özelleştirilip özel hukuk tüzel kişiliğine geçileceği belirtilmektedir. Belirtilen bu işlemlerin tamamlanmasıyla kamu kurumu niteliği kaybedilmekte ve özel hukuk tüzel kişiliği kazanılmaktadır.

Hava Alanları Yer Hizmetleri Anonim Şirketi; devlet Hava Meydanları İşletmesine bağlı bir ortaklık olarak % 49 hissesi tüzel Hava Yolları Anonim Ortaklığına ve % 51 hisseside Devlet Hava Meydanları İşletmesine ait Kamu Kurumu ( bağlı ortaklık ) niteliğine sahipken ödenmiş sermayesinin % 60 nın satışı nedeni ile satım tarihinden itibaren bağlı ortaklık ( kamu kuruluşu ) vasfını kaybetmiştir.

Uyuşmazlık Mahkemesinin 22.1.1996 gün ve 1996/1 sayılı kararının gerekçe bölümünde "...Kamu Kurumu niteliğinde Özel Hukuk Tüzel kişiliğine geçiş döneminde, kamu hisselerinin % 50'nin üzerinde bulunduğu süre içinde, bu kurumun ( şirketin ) kamusal denetime de tabi olması, onun bir kamu kurumu olduğunu göstermekle birlikte..." sözleri ile sonuç bölmünde yer alan "...özelleştirme kapsamına alınan kamu iktisadi tşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının özel hukuk tüzel kişiliğine geçiş döneminde kamu kurumu olan vasıflarını tamamen yitirmemiş oldukları, bu urumlarda çalışan sözleşmeli ve kapsam dışı personelin, kamu personeli sayıldıkları, idare ile olan ilişkileri neden ile açılan davalarda, işlemin yasaya ve hukuka uygun olup olmadığının incelenmesinin idari yargı yerine girdiği..." şeklindeki kabul bir arada değerlendirildiğinde, Uyuşmazlık Mahkemesi kararının döneminde ve kamu hisselerinin % 50 nin üzerinde bulunduğu süre için hüküm ifade edeceği açıktır.

Davacı, belirtilen bağlı ortaklıkta kapsam dışı personel olarak çalışmakta iken 17.4.1995 tarihinde ki özelleştirmeden çok sonra ve 10.8.1995 tarihinde 657 sayılı yasa kapsamında memuriyet görevine atanmıştır.

Ancak Davacı, 17.4.1995 10.8.1995 tarihleri arasında Havaalanları Yer Hizmetleri Anonim Şirketinde yine kapsam dışı personel olarak çalışmasını sürdürmüştür. Özelleştirme işleminin tamamlanmasıyla Havaş Anonim Şirketi "Bağlı kuruluş" ve davacı da bağlı kuruluşta çalışan kapsam dışı kamu personeli niteliğini yitirmiştir. Bir başka anlatımla, Havaalanları Yer Hizmetleri Anonim Şirketi "özel hukuk tüzel kişisi" davacı da "özel hukuk tüzel kişiliği işyerinde çalışan kapsam dışı personel" vasfını kazanmıştır. Özel hukuk tüzel kişiliğine sahip işverenlere ait işyerinde çalışan kapsam dışı personelin işvereni ile hizmet akdinden doğan ilişkiler tamamen özel hukuk hükümlerine tabidir. Bu nedenle özel hukuka tabi işveren ile davacı arasındaki davada idari yargının görevli olacağından söz edilemez.

Ayrıca Anayasa Mahkemesi 4.4.1991 gün ve 1990/12 esas, 1991/7 sayılı kararın da, 22 Ocak 1990 günlü, 399 sayılı "Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin bazı maddelerinin yürürlükten kaldırılmasına dair Kanun Hükmünde Kararnamenin 5. maddesinin 2. fıkrasını iptal ederken kapsamdışı statüde geçen hizmetlerinin memur statüsünde geçmiş gibi değerlendirilebileceği yolundaki yasa hükmünün, kamu sektörü dışında ve kamu sektöründe işçi statüsünde çalışanları kapsıyacağı ve bu hizmetlerin mali, sosyal haklarının saptanmasında ve emeklilikte, olduğu gibi ...... duruma getirilmesi, genel uygulama dışında KİT'lerde çalışarak bir kısım görevliye ayrıcalık sağladığı için Anayasanın 10. maddesine aykırı olduğunu..." belirtmiştir.

Anayasa Mahkemesinin bağlayıcı nitelikte olan bu kararından da anlaşıldığı üzere kapsam dışı personelin hiçbir şekilde memuriyet statüsünde sayılmaması gerektiğidir.

Bütün bu anlatımlar sonucu; özelleştirme kapsamına alınan davalı H. A.Ş.'nin hisselerinin % 50'sinden fazlası olan % 60'sının, satışın kesinleştiği 17.4.1995 tarihinde H. A.Ş. bağlı ortaklık ( kamu kuruluşu ), davacı da kamu personeli niteliğini kaybettiğinden, hizmet aktide daha sonra 10.8.1995 tarihinde sona erdiğinden 1475 sayılı İş Yasasından kaynaklanan dava konusu alacaklarla ilgili bu davanın uyuşmazlık mahkemesi kararı kapsamına girmediği ve bu nedenle Adli Yargı yerinde çözümlenmesi gerekir. O nedenle mahalli mahkemenin direnme kararı yerinde görüldüğünden Onanmasına, ancak işin esası dairece incelenmediğinden dosyanın 9. Hukuk Dairesine gönderilmesine, karar verilmelidir.

SONUÇ : Yukarıda açıklandığı üzere, mahalli mahkemenin direnme kararı yerinde görüldüğünden ONANMASINA ve işin esasına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 9. Hukuk Dairesine gönderilmesine 19.11.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972