Taraflar   arasındaki   "tescil"   davasından   dolayı   yapılan yargılama sonunda; Antalya Asliye 2.Hukuk Mahkemesi'nce davanın kabulüne dair  verilen  18.10.1994  gün ve 1994/44-731 sayılı kararın incelenmesi davalı Hazine ve DSİ. vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay  8.Hukuk  Dairesinin  14.6.1996  gün  ve  1996/4381-6068  sayılı  ilamıya(...Davacı,  tarafından  Hazine,  Köy  Tüzel  Kişiliği  ve DSİ Genel Müdürlüğü  aleyhine  açtığı  tescil  davasının  kabulüne  ilişkin  hüküm (Dairece  onanmıştı,  Hazine  vekili  tarafından  verilen 16.4.1996 günlü dilekçe  ile  belirtilen  sebeplerle  onama kararının kaldırılarak yerel mahkeme hükmünün bozulmasını istemiştir. Davacı, dava dilekçesinde mevki ve  sınırları  yazılı  taşınmazın kazanmayı sağlayan zilyetlik nedeniyle MK.nuıı  639/1.  maddesi hükmü uyarınca adına tesçiline karar verilmesini istemiştir.   Fen  bilirkişisi  tarafından  düzenlenen  20.6.1990  günlü raporda tescil konusu taşınmazın çay yatağı olması nedeniyle tesbit dışı bırakıldığı açıklanmıştır. Yerel bilirkişi ve tanıklar taşınmazın davacı tarafından  imar  ve  ihya  edilerek  1950  yılından dava tarihine kadar tasarruf edildiğini, ziraatçı bilirkişi tarafından düzenlenen raporda, da bu  yerin  çay  yatağından  imar  ve ihya edilerek Kültür arazisi haline getirildiğini  bildirmiştir. Mahkemece yerel bilirkişi, tanık sözleri ve ziraatçı   bilirkişinin  raporundaki  açıklamalara  dayanılarak  davanın kabulü   yönüne   gidilmiştir.  Çay  yatakları  MK.nun  641. maddesinin,  kapsamına   giren   Devletin   hüküm   ve   tasarrufu   altında  bulunan V.  yerlerdendir. Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan bir yerin 3402 sayılı Kadastro Kanununun 17. maddesinde belirtildiği üzere imar ve ihya edilmedikçe  kazandırıcı  zamanaşımı  ve  zilyetlik  yolu ile edinilmesi mümkün   bulunmamaktadır.   Genel  kural  bu  olmakla  beraber  Yargıtay uygulamalarına  göre  çay yatakları bakımından durum farklılık arzetmektedir. Çay yatağı olan bir yer, çayın aktif yatağı olmaktan çıktığı veya çayın  etkisi  altında  kalmayan bir yer olupta 20 yılda n fazla süre ile tarım arazisi olarak tasarruf edilmiş ise böyle bir yerin zilyetlik yolu ile  edinilmesi  mümkün  olabilir.  Öncesi  itibariyle çay yatağı olupta tarım  arazisi  olarak  ortaya  çıkmayan,  ancak  inkar  ve ihya yolu ile kazanılacak  türden bir yer ise, bu taktirde böyle bir yerin kazandırıcı zamanaşımı  ve  zilyetlik  yolu  ile  edinilmesi  mümkün  olamaz. Davacı dilekçesinde,   kazanmayı   sağlayan   zilyetlik  olgusuna  dayanmıştır. Taşınmazın  tesbit dışı bırakılma tarihindeki niteliği, yerel bilirkişi, tanık  sözleri  ve  ziraatçı  bilirkişi raporundaki açıklamalara göre bu yerin kazandırıcı  zamanaşımı  ve  zilyetlik  yolu ile edinilmesi mümkün bulunmamaktadır. Davacı vekili 13.3.1990 günlü keşif tutanağında taşınmazın vekil edeni tarafından imar ve ihya edildiğini ileri sürmüş ise de, Hazine vekili iddianın değiştirilmesine karşı koyarak bu yerin ihva yolu ile kazanılacak yerlerden olmadığını kamu hizmetine tahsis edildiğini davanın reddine karar verilmesini savunmuştur. HUMKnun 185/1.maddesi hükmüne göre davalının rızası olmaksızın davacı iddiasını değiştiremez ve genişletemez. Hazine vekilinin keşif tutanağına geçen beyanları iddianın değiştirilmesine karşı koyma niteliğindedir, Bu durumda uyuşmazlığın dava dilekçeside ileri sürülen sebep karşısında çözüme kavuşturulması gerekmektedir. HUMK.nun 74,75 ve 76. maddesi hükümlerine göre hakimin hükmüne temel yapacağı maddi vakıaların taraflarca getirilmesi gerekmektedir. Kanun, taraflarca getirilme prensibinin kabul ettiğine göre ancak taraflarca ileri sürülen vakıalar dikkate alınabilir. HUMK.nun 74,75 ve 76. maddelerinden çıkan anlam ve sonuca göre hakim davacının bildirdiği maddi olay ve istek ile (neticei talep) bağlıdır. Somut olayda davada kazanmayı sağlayan zilyetliğe dayanılmıştır. Dava sebebi bakımından kazanmayı sağlayan zilyetliğe dayanılmıştır. Dava sebebi bakımından kazanmayı sağlayan zilyetlik ve imar ve ihya olguları birbirlerinden ayrı maddi olaylar ve sebeplerdir. Zilyetlik ve imar ve ihya olguları birbirlerinden ayrı maddi olaylar ve sebeplerdir. Zilyetlik sebebine dayanılarak ileri sürülen tescil isteği, imar ve ihya olgusunu kapsamaz. Dayanılan sebep gözönünde tutularak uyuşmazlığın çözüme kavuşturulması gerekirken, karşı konulan imar ve ihya olgusuna dayanılarak bu yerin kazanıldığı kabul edilerek davanın kabul edilmesi doğru değildir. Hükmün bu nedenlerle bozulması gerekirken, Dairece yanlışa düşülerek yazılı şekilde onanmış olması yasaya aykırıdır. Kabul şekline görede taşınmazın davacı adına tesciline karar verilmiş olması yasaya aykırıdır. Dava konusu taşınmaz ile çevredeki toplam 267500 m2 yüzölçüme sahip taşınmazların tümünün 22,12,1988 tarihinde şantiye, kanalet ve depo olarak kullanılmak üzere DSİ Genel Müdürlüğüne tahsis edildiği .ildirilmiştir. 3402 sayılı Kadastro Kanunun 17.maddesi hükmüne göre kamu hizmetine tahsis edilen bir yerin imar ve ihya yolu ile kazanılması mümkün olmaz. Ancak bu maddede belirtilen diğer olumlu veya olumsuz koşulların tahsis tarihine kadar oluşması halinde bu taktirde mülkiyet hakkının tesbitine karar verilebilir. Tahsis ile kamu emlakine dönüştürülen bir yerin özel mülkiyet şeklinde davacı adına tapuya tesçil edilmiş olmasıda doğru değildir. Açıklanan nedenlerle Hazinenin karar düzeltme isteği yerinde ve Yasal bulunduğundan kabulü ile Dairenin hatalı değerlendirme sonucu verilen 18.3.1996 gün ve 1995/8278 esas 1996/2542 sayılı onama kararının kaldırılmasına, yerel mahkeme hükmünün açıklanan nedenlerle bozulmasına...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz eden : Davalı Hazine ve DSİ vekilleri

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Dava hukuksal nitelikçe tescil istemine ilişkindir. Yerel Mahkemece bozmaya uyularak kurulan tescil davasının kabulüne dair hüküm bu kez Özel Dairece, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği sebebine dayanılarak ileri sürülen tescil isteğinin imar ve ihya olgusunu kapsamayacağı, gerekçesiyle bozulmuştur.

Oysa Hukuk Genel Kurulunun 12.3.1997 gün 1996/8-813 E-1997/184 K.sayılı ilamında da açıkça vurgulandığı üzere kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı tescil isteminin aynı zamanda imar ihya isteminide kapsadığının kabulü gerekir. O halde yerel mahkemenin kazanmayı sağlayan zilyetliğin imar ihyayıda kapsadığına dair direnmesi yerindedir. Ne varki mahkemece kurulan hükmün esasına yönelik temyiz itirazları incelenmediğinden dosya gerekli tetkikatın yapılması için Özel Dairesine gönderilmelidir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle direnme kararı yerinde bulunduğundan işin esası incelenmek üzere dosyanın 8.Hukuk Dairesine gönderilmesi 4,6,1997 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

 

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972