 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E:1997/3-204
K:1997/351
T:16.04.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
YARGITAY KARARI
Taraflar arasındaki "kira tesbiti" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 9.Sulh Hukuk Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 2.7.1996 gün ve 1996/435-578 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 3.Hukuk Dairesinin 30/9/1996 gün ve 1996/8938-10039 sayılı ilamı ile; (...Yargıtay'ın yerleşmiş uygulamalarına göre kural olarak taraflar arasındaki ilk kira sözleşmesini takip eden 3 dönem boyunca yeni dönem kira parası toptan eşya fiat endeksindeki % 65 ile sınırlı olmak kaydıyla artış oranı dikkate alınarak hesap edilir. Dava konusu taşınmazla ilgili kira sözleşmesi 25.6.1993 tarihinde 3 yıl süreli olarak yapılmış ve sözleşmede kira parasının Toptan Eşya Fiyat Endeksinin altında bir oran olan % 60 nisbetinde arttırılacağı kararlaştırılmıştır.
Bu nedenle sözleşmenin 3 yıl süreli olarak yapılmış olması ve sözleşmede artış oranının Yargıtay'ın yerleşmiş uygulamalarında kabul edilen artış oranının altında bir nisbetin kararlaştırılması özel neden olarak kabul edilerek yeni dönem kira parası 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararına göre hak ve nesafet kuralları gereğince tesbit. edilmelidir.
Bunun için öncelikle dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişiler tarafından belirlenmelidir. Böyle bir belirleme yapılırken öncelikle benzer yerlerin kira sözleşmeleri incelenmeli, dava konusu yer ile ayrı ayrı karşılaştırılmalı, kira parasına etki eden hususlar üzerinde de ayrıca durulmalıdır.
Dava konusu yerin yukarıda açıklandığı üzere getirebileceği kira parası usulünce saptandıktan sonra bu husus dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafet kurallarına göre hakimce bir kira parası takdir edilmelidir.
Kabul şekline göre de, davalının yeni dönemde stopaj ve fon kesintileri hariç "net" 32.000.000 lira kira parası ödediği anlaşılmaktadır. Mahkemece davalının ödemekte olduğu kira parasından (32.000.000 lira net kira parasının brütü 44.137.931 lira olmaktadır) düşük olacak şekilde bir. kira parasının hüküm altına alınması da doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Temyiz eden : Davacı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ :Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile. direnme kararının özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı H.U.M.K.nün 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 16.04.1997 gününde, oybirliği ile karar verildi.