 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
Esas no : 1995/2-854
Karar no : 1995/1051
Tarih : 29.11.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- MAL MEMURUNUN DEĞİŞMESİ ( Kayyımlık kararının kaldırılması )
- GAİPLİK KARARI
- MAHLULİYET KARARI ( Hazine'ye husumet tevcihi zorunluğu )
- HAZİNEYE HUSUMET TEVCİHİ ZORUNLUĞU
- VAKFA GERİ DÖNME
- ÖLÜMÜN BELGELENMESİ
- GAİPLİĞİN BELGELENMESİ
743 /m.34
1086/m.38,73
DAVA ve KARAR :
Taraflar arasındaki "kayyımlık kararının kaldırılması ve tescil" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul Asliye 7.Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 23.6.1994 gün ve 1993/485-1994/531 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine,
Yargıtay 2.Hukuk Dairesi'nin31.10.1994 gün ve 1994/9661-10345 sayılı ilamı;
( ... 3561 sayılı Yasa'nın2/2 maddesi mal memurunun değişmesi halinde, yeni atanan mal memurunun yeniden kayyım tayin edileceğini hükme bağlamıştır. Toplanan delilerden İstanbul Defterdarının değiştirildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece yapılacak iş; yeni defterdarın kayyım tayin edilmesini sağlamak, husumeti yeni kayyıma yönetmek, temsilcisinden yetki belgesi istemek, gösterdiği takdirde delillerini toplamak ve hasıl olacak sonuca göre bir karar vermekten ibarettir. Bu yön gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Kabule göre de
Vakfa ait iken "mülkiyeti mütesarrıflarına geçmiş olan gayrimenkullerde maliklerinHazine'den başka varis bırakmadan ölümleri halinde, mülkiyet mahlulen vakfına rücu eder" ( Vakıflar Kanunu 29/2 ).
"Ölüme muallak haklar, tıpkı gaibin ölüm tebeyyün etmiş gibi kullanılır. Gaiplik kararı ölüm tehlikesi yahut son haber gününden itibaren hüküm ifade eder " ( MK.34 )
"Hiçbir kimse veya organ kaynağını Anayasa'dan almayan bir devlet yetkisini kullanamaz" ( Anayasa md.6 ). "Yürütme yetkisi ve görevi... Anayasa'ya ve kanunlara mirascı bırakmadan ölümüne muallak olduğuna göre, o kişinin öldüğünün veya gaip olduğunun belgelenmesi gerekir. Mahalle muhtarlığı belgesi malikin öldüğünün kabulü için yeterli değildir. Malikin nüfus siciline kayıtlı olduğu yer belirlenip, nüfus sicili getirtilmeden, sicilde sağ gözüküyorsa ölüm kaydının işlenmesi gaip ise gaiplik kararı ile varislerini belirler veraset ilamı getirmesi için davacıya yetki ve mehil verilmeden davacının dava hakkının bulunduğu kabul edilerek yazılı şekilde kayyımlık kararının kaldırılmasına taşınmaz malın kayıt ve tesciline karar verilmesi doğru bulunmamıştır... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI:
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle taraf ehliyeti Kamu düzeni ile ilgili olup, yargılamanın her safhasında kendiliğinden nazara alınır. Dava kayyım olarak gösterilen Zekeriya Temizel'e husumet yöneltilerek açılmıştır. Oysa davaya Mehmet Şirin adlı başka bir kişinin verdiği yetkiye istinadenHazineavukatınca katılınmış durumdadır. Bu hususun araştırılmasının icab ettiği duraksanmayacak kadar açık bir usul hükmüdür. Kaldı ki, davada kayyımlık kararının kaldırılması yanında tescil isteminde de bulunulmuştur. Uyuşmazlığın niteliği gözetildiğinde davada ayrıcaHazine'ye husumet yöneltilmesi gerekeceği de kuşkusuz olduğuna göre, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesiUsul ve Yasa'yaaykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ :davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda ve Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı ( BOZULMASINA ), oybirliği ile karar verildi.