 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
Esas no : 1995/18-177
Karar no : 1995/288
Tarih : 12.4.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE ( Tezyidi bedel )
- KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN ARTIRILMASI (Hak düşürücü sürenin başlangıcı)
- KAMULAŞTIRMA BİLDİRİMİNİN FERAĞDAN SONRA YAPILMASI
2942/m.14,8
DAVA VE KARAR : Taraflar arasındaki "bedel arttırılması" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Tire Asliye Hukuk Mahkemesince dava-nın kabulüne dair verilen 28.10.1991 gün ve 1990/380- 1991/424 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine;
Yargıtay 18. Hukuk Dairesinln 28.4.1992 gün ve 1992/1964-3066 sayılı ilamı:
( ... Davacı taşınmazın Kamulaştırılan bölümünün mülkiyetini 21.8.1990 tarihinde davalı idareye devretmek suretiyle ferağ vermiş olduğuna göre Kamulaştırma Kanunun 14. maddesi 1. fıkrasındaki 30 günlük hak düşürücü süre bu tarihte işlemeye başlar, 20.9.1990 günü saat 17.00 de sona erer.
Bu durumda, 24.9.1990 tarihinde açılan dava süresinde olmadığı için davanın reddi gerekir.
Davacıya ferağ tarihinden sonra tebligat yapılmış olması, daha önce işlemeye başlamış olan sürenin uzatılmasına neden olamaz. Çünkü mülkiyet ferağ ile birlikte davalı idareye geçtiğinde tebligat ile güdülen amaç gerçekleşmiş olup Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatlarına göre ferağ tebligata eşit ve onun doğurduğu bütün sonuçları kapsar.
Mahkemece ferağdan sonra gerçekleşen tebliğ tarihi dikkate alınıp davanın süresinde olduğu kabul edilerek yazılı olduğu şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI:
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, kamulaştırma bedelinin arttırılmaşı istemine ilişkindir.
Özel Daire ile yerel mahkeme arasındaki uyuşmazlık, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun bu tür davaların açılmasında öngörduğü 30 günlük hak düşürücü sürenin, olayda, geçmiş olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
24.6.1994 tarih 1993/3-1994/2 sayılı Yargıtay İnançları Bırleştirme Kararında; kamulaştırma üzerine ferağı verilmiş taşınmazlarda, Kamulaştırma Kanununun 14. maddesindeki Kamulaştırma bedelinin artırılması davası açılması için kabul edilen 30 günlük hak düşürücü sürenin, daha önce Kamulaştırma işlemiyle ilgili olarak Yasaya uygun bir "bildirim" yapılmamış olması halinde, tapuda bu devir ( ferağ ) işieminin yapıldığı tarihte başlayacağı, hükme bağlanmıştır.
Somut olayda, Kamulaştırma bedelinin arttırılması istenen taşınmazın lehıne Kamulaştırma yapılan idareye, davacı tarafından ferağının verildiği tarih ile ve dava tarihi arasında Yasada öngörülen 30 günlük hak düşürücü süre geçtiği gibi, davacının bu süre geçtikten sonra, süreyi geçirmedeki beklentisini haklı gösterecek bir olgunun varltğı da saptanmamıştır.
Bu itibarla, davanın hak düşürücü süre yönünden reddinı öngören ve Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulması gerekirken önceki kararda direnilmesi doğru değildir. 0 halde usul ve yasaya uygun bulunmayan direnme kararı, bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı idare vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukanda açıklanan Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı (BOZULMASINA) oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
24.6.1994 tarihli 3-2 sayılı Içtihadı Birleştirme kararı gerekçesinde açıklandığı üzere bu gibi olaylarda davanın Kamulaştırma Kanununun 8. maddesi karşısında durumu karara bağlanmamıştır. 0 karara yazdığım muhalefet açıklamalarında belirttiğim gibi, davacı ile davalı idare arasında ferağ işlemi Kamulaştırma Kanununun 8. maddesine dayanan satın alma yolu ile kamulaştırmadır. Davacının bedel artırma davası açma hakkı yoktur. Dava bu sebeple red olunmalıdır.
2.H.D.Başkanı
Tahir ALP