 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
Esas no : 1995/14-839
Karar no : 1995/1033
Tarih : 25.11.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- GEÇİT HAKKI ( Yol genişliği )
- YOL GENİŞLİĞİ ( Geçit hakkı )
743/m.671
DAVA VE KARAR : Taraflar arasındaki "geçit hakkı" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Kayseri 3. Sulh Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 9.12.1991 gün ve 1990/108-1991/1111 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine;
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi'nin 6.5.1993 gün ve 2819-3746 sayılı ilamı:
( ... Geçit hakları, yarar ve zarar dengesi gözetilerek ve ihtiyacı karşılayacak miktarda tesis edilmelidir. Davacıya ait lehine geçit hakkı kurulması istenen 29 parsel sayılı taşınmaz tarla; 30 parsel sayılı taşınmaz ise tapuda bağ niteliğinde kayıtlıdır. Bu nedenle nihayet bir tarım aracının geçeceği genişlikte ( emsaline göre 2,5-3 m ) geçit hakkı tesisi gerekirken bunun 4-4,5 m. genişlikte kurulması doğru değildir. Öte yandan geçit hakkı tam bir tazminat karşılığı kabul edilebilir. Geçit hakkı olarak tesis edilen mesaha için 1.046.726 lira tazminat belirlenmişken daha az bir miktarın hüküm altına alınması da Usul ve Yasa'ya aykırıdır... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI:
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, geçit hakkı tesisi istemine ilişkindir.
Direnme yoluyla H.G.K. önüne gelen uyuşmazlık, yalnızca geçit hakkı kurulan yerin genişliği ile ilgilidir.
Yerel Mahkemece, geçit hakkı 4-4,5 metre genişlik esas alınmak suretiyle kurulmuştur. Davacıya ait lehine geçit hakkı tesis edilmesi istenilen 29 parsel sayılı taşınmaz tarla, 30 parsel sayılı taşınmaz ise, kayden bağ niteliğindedir. Bu nitelikli taşınmazlar lehine kurulacak geçit haklarının amaca uygun ve en az miktarca sınırlı olmak üzere tesis edilmesi yargısal kararlar gereğidir. Özel nedenler dışında yol genişliği emsal olaylarda da kabul edildiği üzere bir tarım aracının geçebileceği normal genişlik bulunan 2,5-3 metre olarak kabul edilegelmektedir. Bu durumda devamlılık kazanmış yargısal kararlarada uygun bulunan ve o nedenle Hukuk Genel Kurulunca'da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi Usul ve Yasa'ya aykırıdır. O halde direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı İsmail boya vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı ( BOZULMASINA ), oybirliği ile karar verildi.