 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
Esas No: 1993/861
Karar No: 1994/136
Tarih: 09.03.1994
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasındaki "satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İzmir 6. Sulh Hukuk Mahkemesince görev yönünden dava dilekçesinin reddine dair verilen 11.3.1993 gün ve 1993/1-304 sayılı kararın incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmesi üzerine;
Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 20.5.1993 gün ve 1993/3401-4695 sayılı ilamı:
(... Dava, satış vaadi sözleşmesi uyarınca cebri tescil isteminden ibarettir. Mahkemece bozma ilamına uyularak davaya devam edilmiş ve HUMK.nun 186. maddesi uyarınca malik değiştirildiğinden bahs ile davacının eski malikten tazminat isteği, bunun miktarının da mahkemenin görevini aştığı nedeniyle görevsizlik kararı verilmiştir. Davacı, 1 hektar 3280 metrekare yüzölçümlü taşınmazdan doğuda azmak'a 20 ve Güneyden denize 15 m. olmak üzere 300 metrekare'lik yeri satın almıştır. Bu yer ifraz edilmiş, 8 parsel numarası ile müstakil hale gelmiş, ondan sonra da dava dışı Şaban Bülent Aytürk'e davadan önce satılmış, tapusu da intikal ettirilmiştir. Davacı bu satın aldığı parsel satıcının elinden çıktığından onun uhdesinde kalan 7 numaralı parseli istemiştir. 7 numaralı parsel satışa konu olan parsel değildir. İşte bu 7 numaralı parsel halen satıcı üzerindedir. Davadan sonra da malik değişmiştir. 8 numaralı parselde davadan evvel satışa konu olduğuna göre, Mahkemenin sanki talep ettiği 7 numaralı parselin malik değiştirmesinden dolayı davasını HUMK.nun 186. maddesi uyarınca tazminata dönüştürdüğünü, bunun da miktarının Sulh Mahkemesinin görevini aştığı nedeniyle görevsizlik kararı verdiği anlaşılmıştır. Bozmada satışa konu 8 sayılı parselin davadan önce satıldığından dolayı satış vaadi sözleşmenin yerine getirilmemesinden mütevellit tazminat istenebileceğinden bahsedilmiştir. HUMK.nun 186. maddesinin şu olayda uygulama olanağı yoktur. Davacı ayrı bir dava ile sözleşmenin yerine getirilmemesinden dolayı tazminat isteyebilir. Mahkemenin satış vaadi sözleşmesindeki değere göre görevli olduğu açıktır. Bu nedenle Mahkemece esastan reddine karar verilmek gerekirken görevsizlik kararı verilmesi usul ve kanuna aykırıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Dava, satış vaadi sözleşmesine dayalı, temliken tescil istemine ilişkindir.
Satış vaadi borçlusu aleyhine açılan dava görülmekte iken, çekişmeli taşınmaz başka şahsa kayden devredilmiş ve davacı da, HUMK. 186. maddesindeki seçimlik dava hakkını, yeni malike tevcih etmeden, akidi hakkındaki davasını tazminat isteğine dönüştürmek suretiyle kullanmıştır.
Satış vaadi borçlusu hakkında ayna ilişkin olarak değer itibariyle Sulh Mahkemesinde görülen davanın, taşınmazın 3. şahsa temlikinden sonra, davalı hakkındaki temlik davasının tazminata dönüştürülmüş olması, mahkemenin görevini etkilemez.
Bu durumda, değerden görevsizlik kararı verilemiyeceğine değinen ve Hukuk Genel Kurulu'nca da açıklanan gerekçelerle benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulması gerekirken, önceki kararda direnilmesi doğru değildir.
O halde usul ve yasaya uygun bulunmayan direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Bir kısım davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı (BOZULMASINA), oyçokluğu ile karar verildi.