DAVA : Taraflar arasındaki "evlat edinme mukavelesinin iptali" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Şişli 2. Asliye Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 4.11.1991 gün ve 259-529 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine;

Yargıtay 2. Hukuk Dairesini 21.4.1992 gün ve 4612-4676 sayılı ilamı:

(... Uyulan bozma kararında olaya uygulanması gereken Fransız Hukuku ve Kilise Hukukunun araştırılıp evlat edinen Rahibenin Marrie Ödent'in evlat edinmesine engel bir halin olup, olmadığının açığa çıkarılması gerektiğine işaret edilmiştir.

Mahkemece, İstanbul Üniversitesi Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası münasebetler araştırma ve uygulama merkezi ile İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırma ve Uygulama merkezinden dosya arasında bulunan mütalaalar alınmış; davalı vekili işle ilgili 29 Temmuz 1939 günlü Fransız Kanunu tercümesini ve İstanbul Papa vekaleti kançıları tarafından düzenlenen 16 Kasım 1990 günlü belgeyi ibraz etmiştir.

Papa vekaleti kançıları'nın düzenlediği belgede "Rahibe Marie Aime'e Herriette Odeat'in Katolik Kilisesi kaidelerine göre evlat edinmesine herhangi bir sakınca yoktur" denmektedir. Buna karşılık kilise hukuku hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Hüseyin Hatemi İstanbul Mukayeseli Hukuk Araştırma ve uygulama merkezi müdürlüğüne hitaben yazdığı 14.2.1991 tarihli yazıda 1983 yılında değişen Codes Juries Cononici'den söz ederek bir rahibenin de evlat edinebileceğini açıklamıştır.

Her olay oluştuğu anda mer'i hukuka göre çözümlenmelidir.

Rahibe Marie Aime'e Eugenie Herriette Odent davalı Andre Abdullah'ı 21.6.1964 tarihinde evlat edinmiştir. Şu halde kanunlar ihtilafı kuralları araştırılırken bu tarihte yürürlükte olan kurallar bilinmelidir. Prof. Dr. Hüseyin Hatemi 1983'de değişen kurallar gözönünde tutularak bilgi verdiğine, Papa vekaleti kançılaryası yazısında 21.6.1964 gününde mer'i kurallardan söz edilmediğine göre, araştırmanın bozmaya uygun yapıldığını kabul etmek mümkün değildir..) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

 

KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve ayrıca dava, butlan sonucunu doğuracak olan evlat edinme mukavelesinin iptali istemine ilişkindir. Talep ref isteği değil, butlanı içermesi itibariyle her ilgili tarafından dava konusu yapılabilir.

Yine, evlat edinme mukavelesinin iptali istemi, evlat edinilenin olduğu kadar, evlat edenin de hakkı ile ilgili bulunmaktadır. Bu itibarla dava, evlat edinilen yanında ayrıca evlat edinene de yöneltilmek gerekir. Oysa, yalnızca evlat edinilene husumet tevcih edilerek açılmıştır. Bu durumda, öncelikle evlat edinenin sağ olup olmadığının araştırılması, sağ ise davacıya aynı nedenle onun hakkında dava açmak üzere önel verilmesi, açtığında temyize konu dava ile birleştirilerek, birlikte yürütülmesi suretiyle taraf ehliyetinin sağlanması gerekir.

Bu hususun düşünülmemesi de isabetsizdir. Bu itibarla her olayın meydana geldiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuat çerçevesinde çözüme ulaştırılması gerektiğine işaret eden ve Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi doğru değildir.

O halde usul ve yasaya uygun bulunmayan direnme bozulmalıdır.

 

SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında ve yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı (BOZULMASINA) 30.6.1993 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

KARŞI OY YAZISI:

Davanın dayanağı, hukuksal engel bulunduğuna yönelik değildir. Engelsiz yapılan evlatlık sözleşmesinin başka bir amaç taşımasıyla ilgilidir. Yüce çoğunlukça tebligat yapılması istenilen kişi 113 yaşında olmaktadır. Yabancı devlette tebligat mevzuatına göre en az bir yıl daha geçecektir. O nedenle pratik bir sonuç doğurmayacaktır. Teolojik kuralların değişmezliği de kuraldır. Öyleyse direnme kararı onanmalıdır.

KARŞI OY YAZISI

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 1.3.1990 günlü bozmasında, özetle, Fransız ve Kilise Hukukuna göre, 1964 yılında bir rahibenin bir rahibeyi evlat edinip edinmeyeceğinin incelenmesini istemiştir.

Yerel mahkeme bozmaya uymuş ve dosyayı bilirkişiye vermeden önce Mukayeseli Hukuk Enstitüsüne yazı yazmıştır. Enstitü, Prof. Dr.Hüseyin Hatemi'ye dosyayı tevdi etmiştir.

Bilirkişi mütalaasında bozma ilamını da incelediğini ancak bir engel bulunmadığı gibi genel mütalaa dışında, 1983 yılında kilise hukukundaki değişiklikte de bir engel bulunmadığı ifade edilmiştir. Sözü edilen rapor ve dosya bir bütün olarak alındığında, bilirkişinin 1964 yılında da sözü edilen ülkenin ve kilise hukukunda engel bulunmadığı sonucuna varıldığı anlaşılmaktadır. Kaldı ki davacı da bu konuda aksini iddia etmemiştir.

Uyuşmazlık bulunmayan ve aksi de iddia edilmeyen bir konuda, davanın uzamasına ve fazla gidere neden olabilecek bir konuda ısrarla araştırma yapılması HUMK.nun 77. maddesine aykırıdır.

Bu nedenle, yüce kurulun, dairenin görüşünü doğrulayan bozma ilamına katılamamaktayım.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972