 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1992/6921
K: 1992/756
T: 23.12.1992
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasındaki "tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 8. İş Mahkemesi'nce davanın sendikal tazminat olarak kısmen kabulüne dair verilen 1.10.1991 gün ve sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine; Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 24.2.1992 gün ve sayılı ilamı ile: (..Davacı, işçi çalıştığı Ankara'daki işyerinden sendikal sebeple Ankara dışında ve başka bir işkolunda kurulu bir işyerine atandığını, bu atamanın durdurulması ve eski işine iadesi için işverene 4.5.1990 tarihli dilekçe ile başvurduğunu, işverenin ise, bu haklı talebi kabul etmeyerek hizmet aktini fesih ettiğini iddia ederek ihbar ve kötüniyet tazminatlarına karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece yukarıda tarihi yazılı davacının dilekçesinin üçüncü bendinde yer alan "atama yazısını iptal etmez ve haksız feshin gereklerini yerine getirmezseniz 1475 sayılı Yasa'nın 16. maddesi gereğince haklı fesih hakkını kullanıyorum" ibaresi esas alınarak davacının iş aktini feshettiği ve bu feshe bağlı kıdem tazminatı almış olduğu vurgulanıp, feshin tamamen sendikal sebeplerden ileri geldiği ve hatta işkolunu değiştirme yoluna gidilmesi işlemi 2821 sayılı Yasa'nın 31. maddesinin üçüncü fıkrasına aykırı olduğu ve dava dilekçesindeki kötüniyet tazminat isteminin sendikal tazminat olarak kabul edilerek sendikal tazminata karar verilmiştir. Olayın bu cereyan şekline göre davacı, ihbar ve kötüniyet tazminatı isteyemez. O halde, ihbar ve kötüniyet tazminatlarının reddine karar vermek gerekirken yazılı şekilde istek dışına çıkılarak ve isabetsiz bir tavsifle 2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 31. maddesine göre sendikal tazminata karar verilmiş olması usul ve Yasaya aykırıdır..) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle dava dilekçesinin içeriğinden isteğin, 1475 sayılı İş Kanunu'nun 13. maddesinden kaynaklanan ihbar ve kötüniyet tazminatı olduğu, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 31. maddesine dayalı sendikal tazminat talebi mevcut bulunmadığı duraksanmayacak biçimde anlaşıldığına göre, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı BOZULMASINA, 23.12.1992 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
KARŞI OY
Davacı, davalı işverenin kendisinin sendikal faliyetleri nedeniyle tazminat istemiştir.Ancak dava dilekçesinin sonuç bölümünde bunu kötüniyet tazminatı olarak açıklamıştır.
Hukuk usulu muhakemeleri yasası'nın 74. maddesine göre mahkeme taraflarının dayandığı olgularla (vakıa) ile bağlıdır. Bu olgulara göre uygulanacak hukuk kuralını belirlemek hakime aittir. Başka bir deyişle hakim tarafların dayandıkları hukuk kuralları ile bağlı değildir. (HUMK.'nun 76) Bu nedenle mahkemenin davacının dayandığı olgulara göre uygulanacak hukuk kuralını kendiliğinden belirlemesi doğrudur.
Diğer taraftan çoğunluk görüşü "dava ekonomisi kuralına" da aykırıdır. Çünkü bu dava reddedildikten sonra davacının Sendikalar Yasası'nın 31. maddesine dayanarak dava açma hakkı vardır.
Tüm bu nedenlerle sayın çoğunluğun görüşüne katılmıyorum.
|
