 |
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1990/466
K: 1990/593
T: 28.11.1990
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasındaki "tahliye" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, (üsküdar 4. Sulh Mahkemesi)nce davanın kabulüne dair verilen 16.11.1989 gün ve 76-943 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin 29.1.1990 gün ve 286-631 sayılı ilamiyle; (...Dava, mesken nedeniyle kiralananın tahliyesi isteminden ibarettir. Mahkeme, tahliye kararı vermiş; hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Davacı vekili; dava dilekçesinde, davalının 1.8.1981 başlangıç tarihli şifahi kira sözleşmesiyle kiralananda oturduğunu, müvekkilinin halen İsveç'te çalıştığını, yazlık ihtiyacı açısından kiralanana ihtiyacı olduğunu ileri sürerek, taşınmazın tahliyesini istemiştir. Bilahare dava devam ederken, 27.7.1989 tarihli oturumda ise ihtiyaçlarının müvekkilinin yazın İsveç'ten ev ihtiyacı mahiyetinde bir dava açmadığını, durumu bu şekilde tavzih ettiğini beyan etmiştir.
Davalı; ihtiyaç iddiasının samimi olmadığını, aktin başlangıcının 6.10.1981 tarihi bulunduğunu, davanın süresinde açılmadığını, davacının yurda dönmediğini, davanın reddini savunmuştur. Mahkeme, ihtiyacın varlığını kabulle kiralananın tahliyesine karar vermiştir. Tahliye iradesi davacı tarafından davalıya 1.2.1988 tarihinde tebliğ edildiğine göre her iki tarafın bildirdiği kira başlangıcın gerçek ve samimi olduğunun tesbitinde toplanmaktadır. Davacının yurt dışında çalıştığı, Türkiye'ye kesin dönüş yapmadığı ihtilafsızdır. 6570 sayılı Yasa zorunlu ihtiyacı tahliye nedeni kabul etmiş olup, doğmayan bir ihtiyaç için tahliye davası açılamaz. Davacı yazları gelip kalmak için kiralananın tahliyesini istemiştir. Böyle bir ihtiyaç için tahliye davası açılamaz. Bu durumda subut bulmayan davanın reddine karar vermek icap ederken aksi görüş düşünce ile yazılı şekilde tahliye kararı verilmesi usul ve kanuna aykırıdır...) gerekçesiyle bozularak, dosya yerine geri çevrilmekle; yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Temyiz eden: Davalı vekili.
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Dava, kiralananın ihtiyaç sebebine dayalı boşaltma istemine ilişkindir. Davacı, 1973 yılından beri yurt dışında çalışmaktadır. Evli ve 4 çocuk sahibidir.
Yurda kesin dönüş yapmamıştır. İzinli olarak ülkeye geldiğinde, eniştesi evinde misafir olarak kaldığını, ancak geçen süre içerisinde kendi çocukları büyüdüğü gibi, eniştesinin de artan aile nüfus sayısı itibariyle artık onun evinde oturma imkanı bulamadığını ileriye sürmüştür. Davacının bu ileri sürüşü, dinlenen ve birbirini doğrulayıp tamamlayan yeminli tanık beyanları ile de belirlenmiştir. 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkındaki Kanun, özü itibariyle sosyal amaçlıdır. Bu niteliği gereği de, ekonomik yönden daha güçsüz olan kiracıyı kiralayana karşı koruma eyilimini taşımaktadır. Ancak, temel hak ve hürriyetlerden olan mülk edinme hakkının özünü zedelemekten çekinilmesi ve akit serbestisinin korunması gereği gözardı edilmemesi icap eder. O itibarla her olayda uyuşmazlık kendisine özgü koşulması içerisinde 6570 sayılı Kanun ile güdülen amaç ve mülkiyetin kullanılması hakkı ile bir denkleştirmeye tabi tutularak çözüme ulaşılmalıdır. Somut olayda, yurt dışında çalışan davacının uzun süreç içerisinde iki kez dışında dava tarihine kadar kısa ve muntazam aralıklarla yurda gelmemiş olması, bundan sonraki dönemde de yine gelmeyecek olarak değerlendirilemez. Eş ve 4 çocuk ile birlikte otel veya motel türü bir yerde tatil geçirmenin aile bütçesine getireceği külfetin ağırlığı aşikardır. Yıllarını, çalışarak yurt dışında geçirmiş, belirli bir ekonomik birikme ulaşmış, bu birikimi ile bir mesken edinmiş olan kimsenin, yurt ve akraba özlemi duyacağı, çocuklarının da mümkün olduğu oranda vatanından kopmamalarını arzu edebileceği gayet doğal görülmelidir.
Davalı kiracı, bunun aksini kanıtlamak için herhangi bir delil de göstermiş değildir. Kaldı ki, 6570 sayılı Yasa, kiralayanın ihtiyaç sebebi ile kiralananın boşaltılmasından sonra muayyen bir süre içerisinde bu yeri başka bir şahsa yeniden kiraya vermesi halinde cezai müeyyideyi de getirmiştir. Bu durumda, davacının içerisinde bulunduğu özel şartları itibariyle, yıllık tatilini geçirmek üzere Türkiye'ye geldiğinde kalmak üzere açılan bu boşaltma davasında, ihtiyacın gerçek ve samimi olduğunun kabulü gerekir. Nitekim; Hukuk Genel Kurulu'nun 31.5.1989 gün, 291-402 sayılı kararında da aynı görüş benimsenmiştir.
O halde yerel mahkemece, mevcut delillerin değerlendirilmesi suretiyle davanın kabul edilmesinde bir isabetsizlik yoktur. Direnme kararı onanmalıdır.
SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle, ONANMASINA, 11.380 lira bakiye temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, ilk görüşmede çoğunluk sağlanamadığı için 28.11.1990 gününde yapılan ikinci görüşmede oyçokluğu ile karar verildi.