* DAVAYA EHLİYET

 

Taraflar arasındaki "tesbite itiraz" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (Eceabat Kadastro Mahkemesi)nce davanın husumetten reddine dair verilen 17.5.1989 gün ve 1986/69-1989/17 sayılı kararın incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 16. Hukuk Dairesi'nin 30.4.1990 gün ve 1989/9771-1990/5800 sayılı ilamiyle; (...Tapulama sırasında 813 parsel sayılı 75 m2. yüzölçümündeki taşınmaz, davalılar ile Emin ve Seniha adına tesbit edilmiştir. itirazı komisyonca reddedilen davacılar, davalıların paylarının murisleri Emin tarafından satın alındığı iddiasına dayanarak ölü olan davalılar aleyhine dava açmıştır. Mahkemece, davanın husumet yönünden reddine ve taşınmazın tesbit gibi tesciline karar verilmiş; hüküm, davacılar tarafından temyiz edilmiştir.

Mahkemece, ölü aleyhine dava açılamayacağından söz edilerek davanın husumet yönünden reddine karar verilmişse de 3402 sayılı Yasanın 29/2. maddesine göre ölü aleyhine dava açılabileceği ve mirasçıları saptanarak onların huzuruyle davaya devam edileceği öngörülmüştür. Mahkemece bu yön dikkate alınmadan yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece, önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz eden: Davacılar vekili.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Yerel mahkeme ile Özel Daire arasındaki uyuşmazlık ölü kişi aleyhine dava açılıp açılmayacağı noktasında toplanmaktadır.

4.5.1978 gün ve 4/5 sayılı Yargıtay inançları Birleştirme Kararında vurgulandığı üzere, HUMK.nun 38. maddesi uyarınca dava şartlarından bulunan davaya ehliyet Medeni Kanuna göre tayin olunur. Medeni Kanunun 27. maddesinin 1. fıkrası hükmünce de şahsiyet çocuğun sağ olarak doğduğu andan başlar ve ölümü ile nihayet bulur. Bu nedenle ölümle kişiliği son bulan kimsenin medeni hakları kullanılmasından ve taraf ehliyetinden bahsedilemez. Ölmüş bir kimse hakkında açılmış bulunan bir davada, halefiyet yoluyla da olsa mirasçıların davalı olarak kabul edilmesi ve davanın bu yolla yürütülmesi benimsenemez. Keza ıslah yoluylada bunun gerçekleştirilmesine olanak yoktur.

Genel kural bu olmakla birlikte 10.10.1987 tarihinde yürürlüğe giren bir yerde tasfiye amacı da taşıyan 3402 sayılı Kadastro Kanununun 29. maddesi ile toplumun sosyal yapısı ve ülke gerçekleri gözetilerek bu kurala bir istisna getirilmiştir. 3402 sayılı Kadastro Kanununun 29/2. maddesinde mirasçılarının tayin edilememesi sebebiyle ölü olduğu belirtilerek kayıt sahibi adına tesbiti yapılan taşınmaz mallar hakkında ölünün ismi açıklanarak mirasçıları denilmek suretiyle mirasçıları aleyhine dava açılabileceği ve dava sırasında davalının davadan önce öldüğünü,n anlaşılması halinde de davaya mirasçıları aleyhine devam edileceği hükmü getirilmiştir. Bu yasasın uygulanması ile ilgili olarak çıkarılan taşınmaz malların sınırlandırma tesbit ve kontrol işleri hakkında yönetmeliğin "tapuda kayıtlı taşınmazların tesbiti" başlıklı 9. maddesinde gerekli araştırma ve karşılaştırma yapılmasını takiben malikin ölü olduğunun saptanması halinde tesbitin yine kayıt maliki adına yapılıp malikinin ölü olduğunun kadastro tutanağının edinme sebebinde açıklanıp beyanlar hanesinde gösterilmesi öngörülmüştür.

3402 sayılı Kadastro Kanununun 29. maddesinde, husumetin yöneltilmesinde pasif dava ehliyeti yönünden bir belirsizliğin bulunduğu aşikardır. Ancak, Yasanın bütünü içerisinde anılan 29. maddesine amaçsal yorumla yaklaşılması durumunda yasa koyucunun dava dilekçesinde adına tesbit yapılan ve ölü olduğu anlaşılan kayıt malikinin ismi yanına salt mirasçıları sözcüğünün eklenmemiş bulunmasının herhalde davasının reddine yeterli gördüğü sonucuna varılamaz. Kaldı ki, olay da dava konusu taşınmazla ilgili olarak düzenlenen Kadastro tutanağının edinme sütünunda bu konudaki yönetmeliğe uygun olarak kayıt maliklerinin ölü olduklarına ilişkin bir açıklama mevcut değildir. Mirasçıları da davanın açıldığı 1986 yılından beri belirlenememiştir. Bu durumda olaya anılan 29. maddenin amaçsal yorumu ile yaklaşan HGK.cada aynen benimsenen ve tesbit maliklerinin mirasçıları saptanarak onların huzuru ile davaya devam edilmesi gereğine işaret eden Özel Daire bozma kararına Uyulmak gerekirken ölu bulunan kayıt maliklerinin isimleri yanına salt mirasçıları sözcüğünün eklenmemiş olması nedeniyle davanın reddedilmesi usul ve yasaya uygun değildir. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

Sonuç : Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince (BOZULMASINA), istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 5.12.1990 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972