DAVA : Taraflar arasındaki "ecrimisil" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Hayrabolu Asliye Huuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 10.3.1988 gün ve 1985/506 - 1988/45 sayılı kararın incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 29.11.1989 gün ve 6374-10123 sayılı ilamı: (... Dava ecrimisil istemine ilişkin bulunmaktadır.

Kural olarak bir kimsenin haksız işgal tazminatı ile sorumlu tutulabilmesi içi her şeyden önce kötü niyetli işgal bulunması gerekir.

Davalıların davaya konu taşınmazları işgalleri tarafların müşterek miras bırakanı tarafından kendilirine tapuda yapılan temlike müstenit olup anılan taşınmazları kötü niyetli iktisap edip kullandıkları iddia ve isbat edilmediği gibi dosya kapsamından da bu husus anlaşılamamaktadır. O halde davalıların ecrimisil ile sorumlu tutulmamaları gerekir. Öyle ki davacılar tarafından 18.8.1976 tarihinde açılıp 29.11.1984 tarihinde hükme bağlanan tenkis davası da bu sonucu değiştirmemektedir.Zira tenkis davası,miras bırakanın saklı paya vaki tecavüzünü ortadan kaldırmak ve şahsi hak elde etmek amacına yönelik, aynı hakla ilgili bulunmayan yenilik doğuran bir dava olup ancak hakimin hükmü ile sonuç doğurmaktadır.

Bundan ayrı olarak birisinin mesleği avukat ve diğerinin de görevi mahkeme yazı işleri müdürü bulunan her iki bilirkişinin ecrimisil davalarında ne suretle uzman oldukları açıklanmadan raporlarının hükme esas tutulması ve ecrimisile tahakkuk tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerekirken nedeni açıklanmadan dava tarihinden itibaren faiz yürütülmüş bulunması da kabul şekli bakımından doğru görülmemiştir.

Mahkemece yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular dikkate alınmadan nedenleri karar yerinde açıklanmadan davanın eksik araştırma ve inceleme sonucu kabul edilmiş bulunması usul ve kanuna aykırıdır.

Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hükmün tesisi isabetsizdir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

 

KARAR : Dava, ecrimisil isteğine ilişkindir.

Tarafların kardeş olup ortak miras bırakınları anneleri, dört parça taşınmazını sağlığında davalı oğullarına tapuda temlik etmiştir. Mirasçı davacılar miras bırakanlarının ölümünden sonra tenkis davası açmışlar, dava mahkemece kabul edilmiş, istek bedele dönüştürüldüğünden bedele hükmedilmiştir.

Davacılar vekili, 3.10.1985 tarihinde açtıkları temyize konu davada, tenkise karar verildiğini belirterek, davalılardan haksız işgal tazminatı olarak 2.200.000 liranın alınmasını istemiştir.

Yerel mahkeme davayı kabul etmiş, Özel Daire yukarıya metni aynen alınan bozma ilamı ile hükmü bozmuştur.

Tenkis davası kişisel hakkı sağlayan ve yenilik doğuran (inşai, ihdasi) nitelikte bir dava türüdür (Prof. Zahit İmre Türk miras hukuku 1968 sayfa 370) genellikle inşai (yenilik doğuran) her dava da olduğu gibi tenkis davasıda iki isteği kapsar. Biri inşai hakkın tesbiti diğeri ise eda bölümüdür. Tenkis davasında miras bırakanın saklı payı giderme amacı ile hareket ettiğinin tesbitine ilişkin bölüm inşai olup hakimin kararı ile yeni bir durum meydana gelir. Saklı payın zedelenmesinden ötürü mirasçının mal varlığında meydana gelen eksilmenin giderilmesine dair bölüm ise edaya ilişkindir. (Prof. Postanoğlu Medeni Uszul Hukuku Dersleri Sayfa 241) İstisnai olarak geçmişe etkili bazı inşai hükümler varsa da genelde bu tür davalar eda ve tesbit davlarında olduğu gibi etkisini geçmişte değil, kural olarak gelecekte gösterir. Esasen saklı pay hükmünün ihlalinin yaptırımı butlan değildir. Yani tasaruf kendiliğinden hükümsüz olmaz. Saklı pay sahibi ancak tecavüzün giderilmesini isteyebilir.

Bir kimseni M.K.nun 908. maddesinde düzenlenen ecrimisil ile sorumlu tutulabilmesi için öncelikle kötü niyetli zilyed bulunması ve ayrıca hak sahibinin intifaına engel olduğunun saptanması gerekir. Oysa olayda davalıların taşınmaz işgalleri miras bırakanın kendilerine tapuda satış suretiyle yaptığı temlike dayanmaktadır. Kötü niyetli oldukları iddia ve ispat da edilmemiştir. Ayrıca davacının tenkis konusu taşınmazı intifaden men edildiği de ancak dava sonunda verilecek kararın kesinleştiği tarihte belirginleşeceği kuşkusuzdur. O halde, davalıların miras bırakanın ölümü tarihi ile tenkis kararının kesinleştiği tarih arasındaki dönem için ecrimisil ile sorumlu tutulmamaları gerekir.

Bu nedenlerle Hukuk Genel Kuruluncada benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Direnme kararı bozulmalıdır.

 

SONUÇ : Davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı BOZULMASINA, 22.11.1989 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972