DAVA : Taraflar arasındaki "yaylaya elatmanın önlenmesi" davasından dolayı yapılan yargılama sonuda; Ardahan Asliye Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen kararın incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 29.3.1988 gün ve 1988/973-2570 sayılı ilamı ile; (..Dava konusu 28 numaralı Yasamal Tavgat Yaylası, 474 sayılı Yasanın uygulama alanında bulunmaktadır. Sözü edilen 474 sayılı Yasanın 3. maddesinde "kura ve kasabaya aitolan mer'alar ile yaylak, kışlak, pazar, panayır, namazgah, koru, mesire, meydan gibi menafii umumiyeye mahsusu metruk mahaller tehdit ve mesaha ile bedet tesbit ait oldukları kura ve kasabat namlarına kaydedilecekleri" öngörülmüştür. Sözü edilen 474 sayılı Yasa hükmünce, 21.9.1931 gün ve 69 sayılı kararla 28 numaralı Yasamal Tavgat Yaylası Hopa Hemşinleri diye adına köyleri bildiren yazısına dayanarak işbu davayı açmıştır. Hopa Kaymakamlığı tahsis yapan mercii olmadığı için sözkonusu belge, davaya dayanarak yapılamaz. Öte yandan, 21.9.1931 gün ve 69 numaralı kararda, 28 numaralı Yasamal Tavgat Yaylasının tahsis edildiği Hopa Hemşinliklerinden kasdın davacı köyler olup olmadığının sorulması, icabında davacılara ve vekillerine bu hususta evrakı tetki ve ilgili merciilere başvurmaları bakımından yetki verilmesi, yapılacak soruşturma sonunda  adlarına tahsisi yapılan Hopa Hemşinlilerinden kasdın davacı köyler olduğu anlaşıldığınında iddia ve savunma doğrultusunda delillerin toplanarak hasıl olacak sonuç dairesinde, aksi takdirde yazılı olduğu veçhile hüküm kurulması gerekir. Açıklanan hususlar gözönünde tutulmadan kurulan hüküm isabetli bulunmamıştır.." gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz Eden: Davacıla vekili Av. C.Ş.

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek  direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan sonra gereği görüşüldü:

 

KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararınıda açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle dava konusu Yasamal Tavgat yaylası Ardahan ilçesi idari sınırları ve 474 sayılı Yasa uygulama alanı içerisindedir. Ardahan İlçe İdare Kurulunun 21.9.1931 gün ve 69 sayılı kararı ile anılan Yasa uyarınca bu yer 28 numaralı yayla olarak Hopa Hemşinlikleri adına tahsis edilmiştir. Bu yaylaya komşu yerinde davalı köy tüzelkişiliği adına yani tarih ve 29 numaralı Yayla olarak tahsisi yapılmıştır.

Davacı köyler Hopa Kaymakamlığından aldıkları ve ilçenin muayyen bir rakım üzerinde bulunan 11 köyün Hopa Hemşinlikleri olarak bilindiklerine ilişkin yazısına dayanarak kendilerine tahsis edilen 28 numaralı Yasamal Tavgat yaylasına davalı köy tüzelkişiliğinin yararlanmaları engel olup haksız yere elattığını ileri sürerek önlenmesini istemişlerdir.

Gerçekten bazı köy tüzelkişilikleri ya da Hopa Hemşinlikleri olduklarını ileri süren gerçek kişilerce çekişmeli yayla hakkında davalı köy tüzelkişiliğinin elatmasının önlenmesi isteği ile daha önce açılan davalar redle sonuçlanmış, Yargıtay'dan geçip  kesinleşmiştir. Ne var ki anılan davalarda 62.000 metre kare yerin dava konusu yapılmasına karşın bu kez çok daha geniş bir alanın dava edilmesi bir yana önce görülen davaların tamamı davacıların dayandıkları tahsis kararındaki Hopa Hemşinlileri ile ilgilerini katınlamayamamaları nedeniyle reddedilmiştir.

Görüleceği üzere uyuşmazlık öncelikle çekişmeli 28 numaralı Yasalam Tavgat yaylasının, yararlarına tahsis yapılan Hopa Hemşinliklerinin hangi tüzelkişiler olduğunun kesin olarak saptanması ve davacıların bu tahsis kararına dayanan, eş anlatımla aktif dava ehliyetinin bulunup bulunmadığının saptanmasında odaklaşmaktadır. Bu konunun açıklığa kavuşturulması için de Özel Daire bozma kararında belirtildiği biçimde Hopa Hemşinliklerinden kastın belirlenmesi için inceleme yapılması; yeniden, varsa çevre taşınmazlara ait kayıt ve belgelerin de getirtilip yararlanılması, ayrıca da 1931 yılında yapılan tahsis itibarıyla dava tarihine göre büyük olasılıkla bulunması çok güçlü olan cami, ahır, çeşme vs. gibi kalıcı birtakım yapıların kimler tarafından yapıldığının araştırılması gerekir.

Toplanan delilerin birlikte değerlendirilmesi sonucu davacı köy tüzelkişiliklerinin 28 numaralı yayla tahsisi kararına dayanabileceklerinin saptanması durumunda dava haklarının varlığının kabulü ile işin esasına girilmesi, tarafların gözetecekleri kanıtlara göre hasıl olacak sonuç çerçevesinde karar verilmesi gerekir.

Eksik inceleme ile olayda sağlıklı ve hukuksal çözüme ulaşılamaz. Mahkemece bu yön gözetilmeksizin davacıların dava haklarının bulunmadığı görüşü ile davanın rededilmesi  doğru değildir. Hal böyle olunca Hukuk Genel Kurulunca benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

 

SONUÇ : Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında ve yukarıda gösterilen nedenlerlerden dolayı H.U.M.K nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, 25.10.1989 gününde, oyçokluğuyla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972